Юдеї знищують усіх своїх ворогів
1 У тринадцятий день дванадцятого місяця, тобто місяця Адара, коли наступив термін виконання царського веління і його указу, – саме тоді, коли вороги Юдеїв сподівались взяти владу над Юдеями, сталося навпаки, – Юдеї завладарювали над своїми ворогами.
2 Юдеї зібрались у своїх містах, – у кожній області царя Ахашвероша, – щоб учинити розправу з тими, котрі готувались заподіяти їм лихо, так що ніхто не зміг їм протистояти, оскільки страх перед ними охопив усі народи.
3 Адже всі правителі областей, сатрапи й намісники, котрі здійснювали царську владу на місцях, допомагали Юдеям, бо тепер боялись Мордехая,
4 оскільки Мордехай був наділений у володіннях царя великою владою, і слава про нього досягла всіх областей. Цей чоловік, Мордехай, ставав усе могутнішим…
5 Отже, Юдеї завдали поразки всім своїм ворогам, караючи мечем, знищували й вигублювали їх, – з усіма своїми ворогами чинили за своєю волею.
6 В самому замку Сузи Юдеї знищили й вигубили п’ятсот чоловік, у тому числі:
7 Паршандата, Далфона та Аспата,
8 Пората, Адалію й Арідата,
9 Пармашту, Арісая, Арідая і Вайзата, –
10 десятьох синів Гамана, Гаммедатового сина, злісного ворога Юдеїв, також стратили, проте вони до пограбування рук не простягли.
11 У той день цареві повідомили про кількість убитих у замку Сузи.
12 І цар сказав цариці Естер: Юдеї знищили, вигубивши в замку Сузи п’ятсот чоловік, також і десятьох Гаманових синів. Можна лише припустити, що вони зробили в інших царських областях!? Тепер скажи, чого ти ще просиш, – і буде тобі дано?! Яке ще твоє прохання, – все буде здійснене?!
13 І Естер відповіла: Якщо цареві до вподоби, нехай буде дозволено Юдеям, що в замку Сузи, завтра діяти згідно з законом цього дня, і нехай повісять тіла десятьох синів Гамана на шибениці.
14 І цар наказав, аби так зробили, – було оголошено, що в замку Сузи продовжено дію царського указу ще на один день ; повісили також десятьох синів Гамана.
15 Отже, чотирнадцятого дня місяця Адара Юдеї, що в Сузах, знову зібрались і стратили в Сузах ще триста чоловік, але до пограбування своїх рук не простягли.
16 Що ж до інших Юдеїв, котрі мешкали в усіх царських областях, то вони також згуртувались, аби виступити на захист свого життя й забезпечити собі спокій від своїх ворогів. Вони знищили з-посеред своїх ненависників сімдесят п’ять тисяч осіб, проте до пограбування своїх рук не простягли.
Свято Пурім
17 Це все відбулось тринадцятого дня місяця Адара, а чотирнадцятого дня вони відпочивали, влаштувавши свято, – день бенкету та радості.
18 Стосовно ж Юдеїв, що в Сузах, то вони виступали проти ворогів тринадцятого й чотирнадцятого днів , а п’ятнадцятого дня вони відпочивали, влаштувавши святковий бенкет.
19 З того часу Юдеї, що мешкають у селах та відкритих (неогороджених стінами ) містечках, відзначають чотирнадцятий день місяця Адара як радісний святковий день, коли кожен пригощає свого ближнього, посилаючи подарунки.
20 Мордехай описав усі ті події та розіслав листи до всіх Юдеїв, котрі мешкали в усіх областях царя Ахашвероша, – близьким і далеким,
21 закликаючи їх, аби щороку відзначали чотирнадцятий день місяця Адара, а також п’ятнадцятий день того ж місяця,
22 як дні, в які Юдеї здобули спокій від своїх ворогів, і як місяць, у який смуток обернувся для них на радість, а їхня жалоба – на радість перемоги. Він закликав зробити ці дні святковими – днями радісного бенкету, коли кожен пригощає ближнього і посилає милостиню убогим і нужденним.
23 Юдеї прийняли те, що вже й самі почали робити, і про що написав їм Мордехай, а саме:
24 Аґаґієць Гаман, син Гаммедата, ворог усіх Юдеїв, замислив знищити всіх Юдеїв, і з цією метою кинув пур, тобто жереб, визначаючи час, коли привести їх у розгубленість і знищити.
25 Але коли Естер прийшла до царя , він видав новий указ, завдяки якому ворожий задум, який Гаман замислив проти Юдеїв, обернувся на його власну голову: Гамана та його синів повісили на шибениці.
26 Тому й названі ці дні: Пурім, від слова – пур. Згідно з усім тим, що сказано в листі Мордехая, і тим, що самі бачили й пережили,
27 Юдеї встановили та прийняли для себе, як і для своїх нащадків, а також для тих, котрі до них долучаться, непорушний звичай: щороку святкувати ці два дні, як було написано, і визначено для цього час.
28 Ці дні мають згадуватись і відзначатись, як святкові, в усіх поколіннях, з роду в рід, у кожній родині, в кожній країні та в кожному місті. Пам’ять про дні Пурім не повинна ніколи стертись серед усіх нащадків Юдеїв .
29 Цариця Естер, дочка Авіхаїла, разом із Юдеєм Мордехаєм отриманою ними владою написали цей другий лист про всі події на підтвердження свята Пурім.
30 Вони відправили це Послання до всіх Юдеїв, в усі сто двадцять сім областей царства Ахашвероша, як вістку миру та правди,
31 аби затвердити відзначення цих днів Пурім у відповідний для цього час, визначеним для них Юдеєм Мордехаєм і царицею Естер, і як вони самі вирішили для себе та для своїх нащадків стосовно днів посту та плачу.
32 Естер своїм наказом затвердила постанову про відзначення Пуріма, що й було записано в Книгу.
Wrogowie Żydów ukarani
1 W dwunastym miesiącu, to jest w miesiącu Adar, trzynastego dnia, gdy rozkaz królewski i jego ustawa miały być wykonane, a wrogowie Żydów spodziewali się wziąć górę nad nimi, nastąpiła odmiana taka, że Żydzi wzięli górę nad tymi, którzy ich nienawidzili.
2 Mianowicie Żydzi zebrali się po miastach, gdzie byli, we wszystkich prowincjach króla Achaszwerosza, aby podnieść rękę na tych, którzy pragnęli ich zguby. I ani jeden im się nie opierał, gdyż strach przed nimi padł na wszystkie ludy.
3 I wszyscy książęta prowincji i satrapowie, namiestnicy i wszyscy sprawujący władzę w imieniu króla popierali Żydów, gdyż padł na nich strach przed Mordochajem.
4 Mordochaj bowiem wiele znaczył w pałacu królewskim, a wieść o nim dotarła do wszystkich prowincji, gdyż znaczenie tego męża, Mordochaja, ciągle rosło.
5 I zabili Żydzi wszystkich swoich wrogów mieczem, drogą zabójstwa i zagłady, i robili z tymi, którzy ich nienawidzili, co chcieli.
6 W samym zamku w Suzie wymordowali Żydzi i wygubili pięciuset mężów.
7 A Parszandatę, Dalfona, Aspatę,
8 Poratę, Adalię, Aridatę,
9 Parmasztę, Arisaja, Aridaja i Wajezatę,
10 Tych dziesięciu synów Hamana, syna Hammedaty, gnębiciela Żydów, wymordowali, lecz na ich mienie swej ręki nie podnieśli.
11 Tego samego dnia dotarła wieść o liczbie wymordowanych na zamku w Suzie do króla.
12 Wtedy rzekł król do królowej Estery: Na zamku w Suzie wymordowali i wygubili Żydzi pięciuset mężów oraz dziesięciu synów Hamana. A co uczynili w pozostałych prowincjach królewskich? Jaka jest dalsza twoja prośba? Będzie ci ona spełniona, a czego sobie jeszcze życzysz, stanie się.
13 Estera rzekła: Jeśli król uzna to za dobre, to niech wolno będzie także jutro Żydom będącym w Suzie postąpić jak dzisiaj i niech dziesięciu synów Hamana powieszą na szubienicy.
14 Król rzekł, aby tak się stało; wydane więc zostało zarządzenie w Suzie, i dziesięciu synów Hamana powiesili.
15 I Żydzi będący w Suzie zebrali się także w czternastym dniu miesiąca Adar, i zabili w Suzie trzystu mężów; lecz na ich mienie swej ręki nie podnieśli.
16 Pozostali zaś Żydzi po prowincjach królewskich zebrali się, aby stanąć w obronie swojego życia i zapewnić sobie spokój od swoich wrogów, zabili więc spośród tych, którzy ich nienawidzili, siedemdziesiąt pięć tysięcy, lecz na ich mienie swej ręki nie podnieśli.
17 To było trzynastego dnia miesiąca Adar, czternastego dnia zaś odpoczęli i uczynili go dniem ucztowania i radości.
18 Ale Żydzi będący w Suzie zebrali się w dniu trzynastym i czternastym, a w dniu jego piętnastym odpoczęli i uczynili go dniem ucztowania i radości.
19 Dlatego żydowscy wieśniacy, mieszkańcy osiedli nieobwałowanych, święcą czternasty dzień miesiąca Adar jako dzień radości i ucztowania, jako dzień świąteczny, w którym nawzajem przysyłają sobie dary żywnościowe.
Zarządzenie w sprawie Święta Losów
20 A Mordochaj spisał wszystkie te wydarzenia i rozesłał listy do wszystkich Żydów po wszystkich prowincjach króla Achaszwerosza, bliskich i dalekich,
21 Zobowiązując ich, aby rokrocznie święcili czternasty dzień miesiąca Adar i piętnasty dzień tegoż miesiąca,
22 Jako dni, w których Żydzi zyskali spokój od wrogów swoich, i jako miesiąc, w którym troska zamieniła im się w radość, a żałoba w dzień pomyślny, aby uczynili je dniami ucztowania i radości, i wzajemnego przesyłania sobie darów żywnościowych i obdarowywania ubogich.
23 I Żydzi przyjęli to, co wtedy zapoczątkowali i co im napisał Mordochaj, jako zwyczaj:
24 Że Haman, syn Hammedaty, potomek Agaga, gnębiciel wszystkich Żydów, zamyślając wytępić wszystkich Żydów, rzucił „pur”, to znaczy los, aby ich zniszczyć i wytępić.
25 Lecz gdy rzecz doszła do króla, ten nakazał, a jednocześnie dał pisemne zarządzenie, że jego wrogi zamysł, jaki powziął przeciwko Żydom, ma spaść na jego własną głowę, wobec czego powiesili jego samego i jego synów na szubienicy.
26 Dlatego te dni nazwali „purim”, według nazwy „pur”. A z powodu wszystkich słów tego listu oraz z powodu tego, co widzieli i co ich spotkało,
27 Żydzi zobowiązali się i przyjęli to zarówno na siebie, jak i na swoje potomstwo i na tych wszystkich, którzy by się do nich przyłączyli, jako zwyczaj, którego się nie przekracza, że będą rokrocznie święcić te dwa dni zgodnie z przepisami i w oznaczonym czasie.
28 A te dni mają być wspominane i obchodzone jako święta po wszystkie pokolenia, we wszystkich rodzinach, we wszystkich prowincjach i we wszystkich miastach. A te Święta „Purim” nie mają zaniknąć wśród Żydów i pamięć o nich nie ma ustać u ich potomstwa.
29 A królowa Estera, córka Abichaila, i Żyd Mordochaj napisali z całym naciskiem, że ten drugi list dotyczący Święta Purim stanowczo obowiązuje.
30 Rozesłali też listy do wszystkich Żydów w stu dwudziestu siedmiu prowincjach królestwa Achaszwerosza ze słowami życzenia pokoju i prawdy,
31 Aby ich zobowiązać do święcenia tych dni purim w oznaczonym ich czasie, jak to na nich nałożył Żyd Mordochaj i królowa Estera i jak oni sami nałożyli na siebie i na swoje potomstwo postanowienia dotyczące związanych z nimi postów i narzekań.
32 Polecenie Estery potwierdziło postanowienia dotyczące tych Świąt Purim i zostało zapisane w Księdze.