Пророцтво Ісаї про долю ассирійського царя
1 Вислухавши все, цар Єзекія розідрав також і свої шати й, одягнувшись у веретище, пішов до Господнього Храму.
2 Урядника ж над палацом Еліякима та писаря Шевну, разом зі старійшинами зі священиків, – усіх, одягнутих у веретище, – він послав до пророка Ісаї, сина Амоса.
3 Прибувши, вони передали йому слова Єзекії: Цей день став днем смутку, ганьби та зневаги, оскільки надійшов час народжувати, але немає сили народити.
4 Може, Господь, твій Бог, зверне увагу на всі слова головного радника, якого послав його володар, ассирійський цар, щоб ганьбити живого Бога, та покарає за слова, які чув Господь, твій Бог! А ти помолись за тих, котрі ще залишились живими!
5 Коли слуги царя Єзекії прийшли до Ісаї,
6 він їм сказав: Передайте вашому володареві те, що сказав Господь: Не бійся слів, які ти почув, і якими Мене ганьбили слуги ассирійського царя!
7 Ось Я зішлю на нього такого духа, що, почувши звістку, він повернеться у свою країну, й поляже від меча у власному краю!‥
8 Коли головний радник повернувся, то застав ассирійського царя, що вже воював проти Лівни, і зрозумів, що він залишив Лахіш.
Погрози Сеннахеріва
9 Царя повідомили про ефіопського царя Тіргаку таке: Він виступив воювати з тобою! Незважаючи на почуте, він знову направив послів до Єзекії з таким посланням:
10 Передайте Юдейському цареві Єзекії мої слова: Нехай не обманює тебе твій Бог на Якого ти покладаєшся, мовляв: Єрусалим не буде виданий у руки ассирійського царя!
11 Ти, напевно, чув, що зробили ассирійські царі з усіма країнами, яких знищили?! Невже врятуєшся ти?
12 Хіба вберегли боги ті народи, яких знищили мої предки, а саме: Ґозана, Харана, Рецефа, або нащадків Едена, котрі мешкали в Телассарі?
13 Де цар Хамату та цар Арфаду, а також царі міст Сефарваїму, Гени та Івви?‥
Молитва Єзекії
14 Взявши листа з рук послів, Єзекія прочитав його й пішов з ним до Господнього Храму. Там Єзекія розгорнув сувій перед Господом.
15 Отже, Єзекія молився перед Господом, говорячи: Господи, Боже Ізраїлю, Який сидиш над херувимами! Ти єдиний є Богом усіх царств світу, адже Ти створив небо і землю!
16 Нахили, Господи, Своє вухо й вислухай! Відкрий, Господи, Свої очі й подивись! Почуй слова Сеннахеріва, який через послів зневажав живого Бога!
17 Бо й, насправді, Господи, ассирійські царі вигубили ті народи та їхні землі,
18 й покидали їхніх божків у вогонь; але ж вони не були богами, а просто творивом людських рук – дерево та камінь, – тому й знищили їх!
19 Тепер же, Господи, Боже наш, визволь нас з його рук, аби усі царства землі дізнались, що Ти єдиний є Господом Богом!‥
Божа відповідь стосовно погроз Сеннахеріва
20 У той час Ісая, син Амоса, послав, аби сказали Єзекії те, що відповів Господь, Бог Ізраїлю: Я почув усе те, про що ти молився до Мене відносно Сеннахеріва, царя Ассирії.
21 Тепер послухай слова, які щодо нього каже Господь: Зневажає тебе, ассирійський царю, й глузує над тобою діва, дочка Сіону; похитає вслід тобі головою дочка Єрусалима!
22 Кого ти ганьбив і ображав? На кого ти підвищував голос і, в зарозумілості піднімав догори свої очі? – Проти Святого Ізраїлевого!
23 Адже, через своїх послів ти ганьбив Владику, вихваляючись: Безліччю моїх колісниць я підкорив високі гори, досяг узгір’я Лівану, зрубав найвищі його кедри та його добірні кипариси; я піднявся аж на саму вершину, до його саду-лісу.
24 Я викопував джерела і пив з них воду, осушував стопами моїх ніг усі ріки Єгипту.
25 Хіба ти не чув, що віддавна усе це Я створив? Від прадавніх часів замислив те, що тепер здійснене. Тому ти й спустошуєш укріплені міста, перетворюючи їх на купи румовищ.
26 Їхні мешканці безсилі в своїй розгубленості, збентежені й уподібнились до зеленої трави; як трава на дахах, і як спалене сонцем збіжжя, що жовкне раніше, ніж дозріє.
27 Але Я знаю, коли ти сідаєш, коли виходиш і входиш; знаю і твою шалену лють на Мене.
28 Оскільки ти оскаженів на Мене, і твоє зухвальство дійшло до Мого слуху, то Я вправлю Моє кільце у твої ніздрі, та Мою уздечку у твій рот, і поверну тебе назад дорогою, якою ти прийшов…
29 Для тебе ж, Єзекіє, буде така ознака: Ти їстимеш цього року те, що саме посіялось, а наступного року – те, що саме виросло; а вже на третій рік будете сіяти та збирати врожай, насаджувати виноградники та споживати їхні плоди!
30 А врятоване з Юдиного роду, що залишиться, глибоко пустить коріння і принесе для Неба плоди.
31 Адже з Єрусалима вийде залишок, і з гори Сіон – спасіння! Ревністю Господа Саваота це буде зроблене.
32 Стосовно ж ассирійського царя, то так говорить Господь: Він не вступить у це місто, і не пустить сюди стрілу; він не стане проти нього зі щитом, і не насипле навколо нього валу!
33 Дорогою, якою прийшов, – нею він і повернеться, а у це місто не вступить! – так сказав Господь!
34 Я захищу це місто, збережу його заради Себе та задля Мого слуги Давида!‥
Господній ангел знищує ассирійців
35 Так сталося, що тієї ночі вийшов Господній ангел і знищив у таборі ассирійців сто вісімдесят п’ять тисяч воїнів . Вранці наступного дня лише декотрі піднялись й побачили – усі тіла лежать мертвими.
36 Тож Сеннахерів, цар Ассирії, знявши залишки табору, піднявся й повернувся у свій край і осів у Ніневії.
37 Але так сталось, що коли він поклонявся в капищі свого бога Нісроха, то його сини, Адраммелех і Сарецер, убили його мечем, після чого втекли в Араратський край. Замість нього зійшов на царський престол його син Есархаддон.
Hiskiasz prosi proroka Izajasza o modlitwę
1 A gdy to usłyszał król Hiskiasz, rozdarł swoje szaty i oblekłszy się w wór, wszedł do świątyni Pana,
2 I posłał Eljakima, przełożonego domu, i Szebnę, pisarza, oraz starszych spośród kapłanów, obleczonych w wory, do proroka Izajasza, syna Amosa,
3 Aby rzekli do niego: Tak mówi Hiskiasz: Dniem utrapienia i karcenia, i zniewagi jest dzień dzisiejszy, gdyż dzieci są bliskie narodzenia, a nie ma siły, aby je porodzić.
4 Może Pan, Bóg twój, usłyszy wszystkie słowa Rabszake, którego posłał król asyryjski, jego pan, aby urągał Bogu żywemu, a pomści się za mowy, które usłyszał Pan, Bóg twój; zanieś więc modły za resztką, jaka się jeszcze znajdzie.
5 Gdy tedy przyszli dostojnicy króla Hiskiasza do Izajasza,
6 Rzekł do nich Izajasz: Tak powiedzcie waszemu panu: Tak mówi Pan: Nie bój się tych słów, które słyszałeś, a którymi lżyli mnie pachołcy króla asyryjskiego.
7 Oto Ja natchnę go takim duchem, że gdy usłyszy pewną wieść, powróci do swojej ziemi, a Ja sprawię, że padnie od miecza we własnej ziemi.
8 A gdy Rabszake powrócił, zastał króla asyryjskiego walczącego przeciwko Libnie, słyszał bowiem, że wyruszył z Lakisz
9 Na wiadomość o Tyrchace, królu etiopskim, która brzmiała: Oto wyruszył, aby walczyć z tobą. Ponownie więc wysłał posłów do Hiskiasza z takim poleceniem:
Ponowne wezwanie Jeruzalemu do poddania się Asyryjczykom
10 Powiedzcie Hiskiaszowi, królowi judzkiemu, tak: Niechaj cię nie zwodzi Bóg twój, na którym polegasz, myśląc: Nie będzie wydane Jeruzalem w ręce króla asyryjskiego.
11 Oto ty słyszałeś o tym, co uczynili królowie asyryjscy wszystkim ziemiom, postępując z nimi jak z obłożonymi klątwą, a ty miałbyś wyjść cało?
12 Czy wyratowali je bogowie tych ludów, które wytępili moi ojcowie: Gozan i Charan, i Resef, i mieszkańców Eden z Telasar?
13 Gdzież jest król Chamatu i król Arpadu, i król miasta Sefarwaim, Heny i Iwwy?
Modlitwa Hiskiasza w świątyni
14 A gdy Hiskiasz przyjął z rąk posłów list i przeczytał go, poszedł do świątyni Pana i rozwinął go przed Panem,
15 A potem modlił się Hiskiasz do Pana tymi słowy: Panie, Boże Izraela, który siedzisz na cherubach! Ty jedynie jesteś Bogiem wszystkich królestw ziemi, Ty stworzyłeś niebo i ziemię.
16 Skłoń, Panie, ucho swoje i słuchaj! Otwórz, Panie, oczy swoje i patrz! Przysłuchaj się słowom Sancheryba, które on przysłał, aby urągać Bogu żywemu.
17 Prawdą jest, Panie, że królowie asyryjscy wygubili ludy i ich ziemię,
18 I powrzucali ich bogów w ogień, lecz nie byli to bogowie, ale dzieło rąk ludzkich z drzewa i z kamienia, więc mogli je zniszczyć.
19 Teraz więc, Panie, Boże mój, wybaw nas, proszę, z jego ręki, a poznają wszystkie królestwa ziemi, że jedynie Ty, Panie, jesteś Bogiem.
Wyrocznia Izajasza o Sancherybie
20 Wtedy posłał Izajasz, syn Amosa, do Hiskiasza taką wiadomość: Tak mówi Pan, Bóg Izraela: Słyszałem, o co się do mnie modliłeś w sprawie Sancheryba, króla asyryjskiego,
21 Takie zaś jest słowo, które Pan wypowiada o nim:
Gardzi tobą, szydzi z ciebie panna, córka syjońska,
Potrząsa nad tobą głową córka jeruzalemska.
22 Komu urągałeś i bluźniłeś?
Przeciw komu podnosiłeś swój głos?
I wysoko wznosiłeś swoje oczy?
Przeciw Świętemu Izraela!
23 Przez usta swoich posłańców bluźniłeś Panu i mówiłeś:
Z mnóstwem moich rydwanów
Dotarłem na najwyższe góry, do krańców Libanu
I ściąłem rosłe jego cedry, wyborowe jego cyprysy,
Wstąpiłem na najwyższy jego szczyt,
Do najgęstszego lasu.
24 Ja kazałem kopać i piłem cudze wody,
Ja też wysuszę stąpaniem moich stóp wszystkie strumienie Egiptu.
25 Czy nie słyszałeś od dawna, że to Ja uczyniłem,
Od pradawnych czasów to ustanowiłem,
Co teraz do skutku doprowadziłem,
Że ty zamieniasz w kupy gruzów miasta warowne,
26 Mieszkańcy ich zaś, bezsilni, strwożyli się i zmieszali,
Stali się jak zioła polne, jak świeża ruń,
Jak trawa na dachach, spalona, zanim, wyrośnie.
27 Znam wstawanie twoje i siadanie twoje,
Wyjście twoje i wejście twoje,
Jak również twoją złość na mnie.
28 A ponieważ twoja złość na mnie
I twoje zuchwalstwo doszło do moich uszu,
Przeto wprawię mój pierścień do twoich nozdrzy,
A moje wędzidło do twoich ust
I skieruję cię z powrotem na drogę, którą przyszedłeś.
29 A to będzie dla ciebie znakiem: Tego roku wyżywieniem będzie zboże samorodne, w przyszłym roku zboże dziko wyrosłe, a w trzecim roku siejcie i żnijcie, sadźcie winnice i spożywajcie ich owoc.
30 A pozostała przy życiu resztka domu Judy zapuści korzeń w głąb i wyda owoc w górze.
31 Bo z Jeruzalemu wyjdzie resztka, a z góry Syjon poczet ocalonych; dokona tego gorliwość Pana Zastępów.
32 Przeto tak mówi Pan o królu asyryjskim: Nie wkroczy on do tego miasta, ani nie wypuści na nie strzały, ani nie wystąpi przeciwko niemu z tarczą, ani nie usypie przeciwko niemu szańca.
33 Drogą, którą przyszedł, powróci, a do miasta tego nie wkroczy, mówi Pan.
34 I osłonię to miasto, i ocalę przez wzgląd na ciebie i przez wzgląd na Dawida, mego sługę.
Klęska Asyryjczyków pod murami Jeruzalemu
35 I stało się tej samej nocy, że wyszedł anioł Pański i pozbawił życia w obozie asyryjskim sto osiemdziesiąt pięć tysięcy. Następnego dnia rano oto wszyscy oni — same trupy — pomarli.
36 Toteż Sancheryb, król asyryjski, zwinął obóz i wyruszywszy powrócił, i zamieszkał w Niniwie.
37 A gdy oddawał pokłon w świątyni Nisrocha, swojego boga, zabili go Adrammelek i Szareser, jego synowie, po czym uszli do ziemi Ararat. Władzę królewską zaś objął po nim jego syn Asarhaddon.