1 Отже з першого року мідійця Дарія я призначений, щоб його зміцнювати і допомагати йому.
Чотири царі у Персії та поділ царства між чотирма чужими нащадками
2 Тепер же я тобі сповіщаю, що дійсно має відбутись. Оце ще три царі постануть у Персії, а четвертий перевищуватиме всіх найбільшим багатством. І коли, завдяки своєму багатству, він стане ще й потужним, то підбурить усіх проти грецького царства.
3 Тоді з’явиться хоробрий і могутній цар, який володітиме великою владою, так що діятиме за своєю волею.
4 Але, щойно він підійметься, його царство розпадеться і розділиться на чотири частини світу, і вже не матиме такої сили, яка була за його (першого ) владарювання, оскільки його царство буде роздрібнене і дістанеться чужим, а не його нащадкам.
Протистояння південних і північних царів
5 Південний (з чотирьох ) цар стане потужнішим, хоч один з його можновладців буде сильнішим від нього, і його владарювання пошириться на більші території.
6 Через деякий час вони об’єднаються, і дочка південного царя буде віддана північному цареві, щоб скріпити союз. Але вона не втримає влади в своїх руках, як і той, хто її взяв. Вони стануть жертвами зради, – вона і ті, котрі до неї наближені, як і народжений нею та той, хто її свого часу взяв.
7 На його місці підніметься один із галузки її кореня, і виступить з військом. Він вторгнеться у фортеці північного царя, вступить в битву і переможе.
8 Навіть їхніх богів та їхніх литих ідолів , разом з їхніми срібними і золотими виробами та полоненими, відвезе, як здобич, у Єгипет. Після цього він певний час перебуватиме вище за північного царя.
9 Хоч той (цар півночі ) попробує напасти на південне царство, але буде змушений повернутися у свій край.
10 Пізніше виступлять його сини і зберуть численне військо, яке рухатиметься, наче розлита ріка, прориваючись вперед і повертаючись назад, і просунеться аж до його фортеці.
11 Але південний цар розлютиться, і вступить у битву з царем півночі. І хоч той виставить численне військо, але воно буде віддане в його (царя півдня ) руки.
12 Коли буде переможене таке численне військо, серце його загордіє, але, хоч він знищить десятки тисяч, від цього сильнішим не стане,
13 тому що цар півночі знову виставить військо ще численніше, ніж перший раз, і через певний час упевнено вирушить з потужним військом та з великим майном.
14 У ті часи багато хто повстануть проти південного царя. Підіймуться і бунтівники з-посеред твого народу, щоб справдилось видіння, але спіткнуться.
15 Якраз тоді прийде цар півночі, здійснить облогу, і здобуде місто з його фортецями. Отже, не вистоять сили півдня – навіть його добірні загони не матимуть сили протистояти.
16 А хто виступить проти нього, чинитиме за його волею, і не буде того, хто встояв би перед ним. Він утвердиться на Гарній Землі, і буде здатний знищити її.
17 Він матиме намір виступити з усією потугою свого царства, і укладе з ним (царем півдня ) угоду, – навіть віддасть йому дочку за дружину, щоб погубити його, – але здійснити це йому не вдасться.
18 Тоді він зверне своє обличчя на острови, і багато з них він захопить, але знайдеться вождь, який припинить його наругу, – та й власну наругу оберне на нього самого.
19 Тому він повернеться в укріплені міста свого краю, але спіткнеться, впаде, і його не стане.
20 І постане замість нього той, котрий пошле збирача податків через Славну Країну його царства, але й він за короткий час загине, хоча й не через заколот і не в бою.
21 Його місце займе нікчема, якому навіть не віддадуть царської пошани. Він прийде завдяки безпечності людей і захопить царство лестощами й хитрістю.
22 Перед ним війська, що затоплювали землю , будуть самі наче змиті повінню й розбиті, а з ними й вождь мирного Заповіту.
23 Навіть після того, як з ним укладуть мирну угоду, він діятиме віроломно, – підтриманий невеликою кількістю людей, він укріпиться у владі.
24 Він (нікчема ) несподівано вторгатиметься в найбагатші країни і чинитиме те, чого не робили ні його батьки, ні його діди, – награбоване, здобич і багатство розкидатиме серед своїх, і плануватиме вторгнення в укріплені міста, але до певного часу.
25 Він мобілізує усі свої сили і, сповнившись рішучості, на чолі величезного війська вирушить проти південного царя. Але і цар півдня вступить у війну з великим і дуже могутнім військом, проте через лихі підступи і зраду не зможе встояти.
26 Саме ті, котрі разом з ним споживали їжу, погублять його, – військо його розпливеться, наче вода, і більшість його поляже в боях.
27 В обох царів на серці буде підступ, і за одним столом казатимуть один одному неправду, але жодному не пощастить, бо кінець визначений на певний час.
28 Тож він (цар півночі ), повертаючись у свій край з великим багатством, затаїть у своєму серці ненависть до Святого Заповіту і, учинивши задумане , він піде в свою землю.
Нікчемний цар півночі направляє свою лютість проти Славного Краю та Святого Заповіту
29 З часом він знову вирушить на південь, але останній похід не буде таким, як попередній.
30 Коли проти нього вийдуть кіттійські кораблі, він, занепавши духом, повернеться назад, і направить всю свою лютість на Святий Заповіт, – здійснивши задумане, він шукатиме прихильності тих, котрі відступили від Святого Заповіту.
31 Послані ним війська виступлять і осквернять непорушність Святилища, скасують повсякденну жертву і встановлять гидоту спустошення.
32 Тих, котрі відступлять від Заповіту, розбещуватиме лестощами, проте люди, котрі знають свого Бога, зміцняться і діятимуть.
33 Розумні з народу навчатимуть багатьох, хоч вони протягом певного часу будуть падати від меча й вогню, страждатимуть від полону (у в’язницях ) і пограбувань.
34 Коли ж зовсім знемагатимуть, вони отримають невелику допомогу, чимало буде тих, котрі приєднуватимуться до них, але не щиро.
35 Декотрі з розумних спотикнуться, аби бути випробуваними, очищеними і вибіленими на час кінця, який наступить у визначену пору.
36 А той цар діятиме за своєю волею, підносячись та звеличуючись понад усяке божество, – навіть про Бога богів він висловлюватиметься зухвало і матиме успіх, аж поки не наповниться міра гніву, бо що вирішено, те виконається.
37 Він не зважатиме ні на богів своїх батьків, ні на бажання жінок, – взагалі не звертатиме уваги на жодні божества, прагнучи звеличитись понад усе.
38 Він визнаватиме і величатиме лише бога твердинь (сили і влади ), – бога, якого не визнавали навіть його батьки. Його він вшановуватиме золотом, сріблом, дорогоцінним камінням та іншими коштовностями.
39 В свої укріплені міста він впровадить людей чужого бога, – тих, хто його визнає, і обсипатиме почестями, наділятиме їх великою владою і нагороджуватиме землею.
40 Але в час кінця вдарить на нього цар півдня, та північний цар накинеться на нього з колісницями, з вершниками та з численними кораблями. Він вторгнеться в країни півдня і , наче повінь, залиє їх.
41 Він увійде також до Славного Краю, і багато людей там поляже. Врятуються від нього лише Едом, Моав і краща частина Аммонових нащадків.
42 Коли ж він захоплюватиме різні країни, то не врятується і єгипетський край.
43 Він (цар півночі ) заволодіє скарбами Єгипту : золотом, сріблом та усіма єгипетськими коштовностями, – його наслідують лівійці та ефіопи.
44 Але слухи зі сходу та з півночі занепокоять його, тому він з великою лютістю вирушить, аби багатьох губити і нищити.
45 Він поставить свої царські намети поміж морями і Славною Святою горою, але надійде йому кінець, і вже ніхто йому не допоможе.
Wojny między królami północy i południa
1 W pierwszym roku Dariusza Meda powstałem, aby mu dodać siły i ochronić go.
2 Lecz teraz oznajmię ci prawdę: Oto jeszcze trzej królowie powstaną w Persji, lecz czwarty zdobędzie większe bogactwa niż wszyscy. A gdy się wzmocni dzięki swoim bogactwom, poruszy wszystkich przeciwko państwu greckiemu.
3 I powstanie bohaterski król, i będzie miał wielką władzę, i będzie czynił co zechce.
4 A gdy powstanie, rozpadnie się jego królestwo i będzie rozdzielone między cztery strony świata; lecz nie między jego potomków, i nie będzie miało takiej mocy, z jaką on władał, gdyż jego królestwo będzie rozbite i przypadnie innym z pominięciem tamtych.
5 A król południa będzie potężny, lecz jeden z jego książąt będzie mocniejszy od niego i obejmie władzę; a jego władztwo będzie potężne.
6 Po upływie lat sprzymierzą się; i córka króla południa wyruszy do króla północy, aby doprowadzić do ugody, lecz sprawa pozostanie bez skutku i nie utrzyma się ani on, ani jego potomek, będzie wydana wraz z tym, który ją sprowadzi, z dzieckiem swoim i małżonkiem swoim.
7 W owych czasach na jego miejsce wyrośnie latorośl z jego korzeni; wyruszy on przeciwko wojsku i wtargnie do twierdzy króla północy, dokona na nim swojego dzieła i zwycięży.
8 Nawet ich bogów wraz z ich lanymi posągami i ich kosztownymi naczyniami ze srebra i złota uprowadzi jako łup do Egiptu; i przez wiele lat nie będzie prowadził wojny z królem północy,
9 Lecz ten wtargnie do królestwa króla południa i powróci do swojej ziemi.
10 Jego syn przygotuje się do wojny i zbierze mnóstwo potężnych wojsk, i uderzy, zaleje jak powódź i w ponownej wyprawie posunie się aż do jego twierdzy.
11 Wtedy król południa będzie rozdrażniony, wyruszy i będzie walczył z nim, to jest z królem północy; ten wystawi wprawdzie liczne wojsko, ale wojsko to wpadnie w jego ręce.
12 Wojsko będzie zniszczone, a jego serce będzie wyniosłe; a choć pokona wiele tysięcy, jednak nie okaże się mocnym.
13 A król północy znowu wystawi jeszcze liczniejsze wojska niż pierwej i po upływie wielu lat wyruszy z wielkim wojskiem i z potężnym taborem.
14 W owych czasach wielu powstanie przeciwko królowi południa; i powstaną gwałtownicy spośród twojego ludu, by wypełnić widzenie, lecz potkną się.
15 Potem wyruszy król północy i usypie wał, i zdobędzie miasto obronne; a siły z południa nie ostają się ani jego doborowe oddziały nie będą mogły stawić oporu.
16 Lecz ten który wyprawi się przeciwko niemu, będzie robił, co będzie chciał; i nikt nie stawi oporu. I stanie w prześlicznej ziemi, i dokona zniszczenia.
17 Potem będzie dążył do opanowania całego jego królestwa; zawrze z nim ugodę i da mu córkę za żonę, aby zniszczyć królestwo, lecz to się nie stanie i to mu się nie uda.
18 Potem zwróci uwagę na wyspy i wiele ich zdobędzie; lecz pewien dowódca położy kres jego zniewadze, ponadto odpłaci mu za tę zniewagę.
19 Potem zwróci uwagę na twierdze swojej ziemi, lecz potknie się i upadnie, i zniknie na zawsze.
20 I powstanie na jego miejsce taki, który wyśle poborcę podatków poprzez prześliczne królestwo, lecz ten po kilku dniach zostanie zdruzgotany, ale nie wskutek gniewu lub wojny.
21 A po nim powstanie wyrzutek, któremu nie powierzą godności królewskiej, lecz przyjdzie niespodziewanie i podstępnie zdobędzie władzę.
22 Wojska będą przed nim doszczętnie zniesione jakby powodzią i rozbite, nawet książę przymierza będzie zmiażdżony.
23 Od chwili sprzymierzenia się z nim będzie postępował zdradliwie; wyruszy, będzie silny mimo małego zastępu.
24 Wpadnie niespodzianie do najżyźniejszych części krainy i uczyni to, czego nie czynili jego ojcowie ani jego praojcowie; łup i zdobycz, i mienie hojnie rozdzieli między nich; uknuje plany przeciwko twierdzom, lecz tylko na krótki czas.
25 Wzbudzi swoją siłę i swoją odwagę z wielkim wojskiem przeciwko królowi południa; a król południa przygotuje się do walki z wielkim i bardzo potężnym wojskiem, lecz nic nie wskóra, gdyż plany uknują przeciwko niemu.
26 Towarzysze jego stołu doprowadzą go do upadku, jego wojsko pójdzie w rozsypkę i padnie wielu zabitych.
27 Obaj królowie mają w sercu złe myśli i przy jednym stole okłamują się nawzajem; lecz im się nie uda, gdyż w wyznaczonym czasie nadejdzie kres.
28 Potem powróci z wielkimi bogactwami do swojej ziemi, lecz jego umysł będzie przeciwko świętemu przymierzu; i tak postąpi, i wróci do swojej ziemi.
29 W czasie wyznaczonym wyruszy znowu na południe, lecz tym razem nie powiedzie mu się tak jak za pierwszym razem.
30 Gdyż przeciwko niemu wyruszą kittejskie okręty, wskutek czego straci otuchę. Potem wróci i wyleje swój gniew na święte przymierze: i tak postąpi; i znowu zwróci uwagę na tych, którzy porzucili święte przymierze.
31 A wojska wysłane przez niego wystąpią i zbeszczeszczą świątynię i twierdzę, zniosą stałą codzienną ofiarę i postawią obrzydliwość spustoszenia.
32 A tych, którzy bezbożnie będą postępować wbrew przymierzu, zwiedzie pochlebstwami do odstępstwa, lecz lud tych, którzy znają swojego Boga, umocni się i będą działać.
33 A roztropni wśród ludu doprowadzą wielu do właściwego poznania; lecz przez pewien czas padać będą od miecza i ognia, od uprowadzenia i rabunku.
34 A gdy będą padać, doznają małej pomocy; i wielu przyłączy się do nich obłudnie.
35 Nawet niektórzy spośród roztropnych upadną, aby wśród nich nastąpiło wypławienie, oczyszczenie i wybielenie aż do czasu ostatecznego, gdyż to jeszcze potrwa pewien czas.
36 A król zrobi, jak będzie chciał; będzie się wynosił i wywyższał ponad wszelkie bóstwo; i przeciwko Bogu bogów dziwne rzeczy będzie wygadywał, i będzie miał powodzenie, aż dopełni się miara gniewu, bo to, co jest postanowione, wypełni się.
37 Ani o bogów swoich ojców nie będzie się troszczył, nie będzie się troszczył o ulubieńca kobiet ani o żadnego boga, bo wyniesie się ponad wszystkich.
38 Zamiast tego będzie czcił boga warowni; złotem, srebrem, drogimi kamieniami i kosztownościami będzie czcił boga, którego nie znali jego ojcowie.
39 Do warownych grodów wprowadzi lud obcego boga; tych, którzy go uznają, obsypie zaszczytami, nada im władzę nad wieloma i w nagrodę obdziela ziemią.
40 A w czasach ostatecznych zetrze się z nim król południa. Lecz król północy uderzy na niego z wozami, jeźdźcami i z wielu okrętami; wtargnie do krajów i zaleje je jak powódź.
41 Wtargnie i do prześlicznej ziemi, a wtedy padną dziesiątki tysięcy; lecz rąk jego ujdą: Edom i Moab, i główna część Amonitów.
42 A gdy wyciągnie swoją rękę po kraje, nawet ziemia egipska nie ocaleje.
43 Opanuje on skarby złota i srebra i wszystkie klejnoty egipskie. Libijczycy i Kuszyci pójdą w jego orszaku.
44 Wtem przestraszą go wieści ze wschodu i północy, dlatego wyruszy w wielkiej złości, aby wygubić i wytępić wielu.
45 I rozbije wspaniałe swoje namioty między morzem i prześliczną świętą górą. Wtedy dojdzie do swojego kresu i nikt mu nie pomoże.