Битва із аморейцями
1 Тим часом, коли єрусалимський цар Адоні Цедек, дізнався що Ісус здобув Ай і повністю його зруйнував, прирікши на закляття, – тобто вчинив з Аєм і його царем так, як зробив з Єрихоном і його царем, – а мешканці Ґівеону уклали з Ізраїлем мир і залишились серед них жити,
2 то він (Цедек ) дуже налякався. Адже Ґівеон був великим містом, – більшим, ніж Ай, – як одне зі столичних царських міст, а всі його мужі вважались хоробрими.
3 Тому Адоні Цедек, цар Єрусалима, послав гінців до Гогама, – царя Хеврона, до Пірама – царя Ярмута, до Яфія – царя Лахіша, й до Девіра – царя Еґлона, з такою пропозицією:
4 Об’єднайтесь зі мною й допоможіть мені зруйнувати Ґівеон, оскільки він уклав з Ісусом та Ізраїльтянами мир!
5 Тож п’ятеро аморейських царів: цар єрусалимський, цар хевронський, цар ярмутський, цар лахіський та цар еґлонський об’єднались і з усіма своїми військами вирушили, й оточивши навколо Ґівеон, почали проти нього воювати.
6 Тоді мешканці Ґівеона, послали до Ісуса, в табір у Ґілґал, вісників з проханням: Не залишай твоїх слуг без допомоги! Прийди до нас скоріше й визволи нас та допоможи нам; адже проти нас виступили всі аморейські царі, що живуть у горах!
7 Тому вирушив Ісус з Ґілґала з усім озброєним народом, – усіма хоробрими воїнами.
8 Тоді промовив Господь до Ісуса: Не бійся їх, оскільки Я віддаю їх у твої руки, – ніхто з них не зможе встояти перед тобою!
9 Цілу ніч Ісус йшов з Ґілґала й напав на них зненацька.
10 Господь викликав у них збентеження через страх перед Ізраїльтянами, котрі й завдали їм великої поразки біля Ґівеона. Вони переслідували їх дорогою до Бет-Хорона, знищуючи їх аж до Азеки та до Маккеди.
11 Так сталося, що коли вони втікали перед Ізраїлем і спускались від Бет-Хорона, Господь став кидати на них з небес велике каміння аж до Азеки, й вони гинули. Виявилось, що тих, котрі померли від кам’яного граду, було більше, ніж тих, котрі загинули від меча Ізраїльтян.
Сонце та луна зупинилися
12 Саме того дня, коли Господь видав аморейців у руки Ізраїлю, Ісус у присутності всіх Ізраїльтян заволав до Господа, проголосивши: Нехай зупиниться сонце над Ґівеоном і місяць – над Аялонською долиною!
13 І сонце, насправді, зупинилось; не рухався і місяць, доки народ не помстився своїм ворогам. Про це записано в Книзі Праведного . Тож стояло сонце посеред неба й не спішило на захід протягом усього дня.
14 І не було більше такого дня ні до того, ані пізніше, щоби Господь вислухав і здійснив таке прохання людини, оскільки Сам Господь воював за Ізраїль.
15 Після цього Ісус, разом з усім Ізраїлем, повернулись до табору в Ґілґалі.
Ісус страчує аморейських царів
16 А ті п’ять царів утекли й сховались у печері, що неподалік Маккеди.
17 І коли Ісусові повідомили, говорячи: Знайдено п’ять царів, які заховалися в печері, що біля Маккеди,
18 то Ісус наказав: Прикотіть великі камені до отвору печери й поставте біля неї вартових, аби їх стерегли!
19 Ви ж не зупиняйтесь, переслідуючи своїх ворогів, знищуйте їхні тили й не давайте їм заховатись у своїх містах, адже Господь, ваш Бог, передав їх у ваші руки!
20 В результаті Ісус разом з Ізраїльтянами завдали нищівної поразки своїм ворогам, вигубивши їх дощенту, так що лише дехто з них врятувався, заховавшись у своїх містах-фортецях.
21 А весь озброєний народ благополучно повернувся до Ісуса, в табір біля Маккеди, після чого ніхто не посмів вимовити хоча б слово проти Ізраїльтян.
22 Тоді Ісус наказав: Відкрийте вхід до печери й приведіть до мене з печери тих п’ятьох царів!
23 Так і зробили; вони вивели з печери до нього тих п’ятьох царів: царя єрусалимського, царя хевронського, царя ярмутського, царя лахіського і царя еґлонського.
24 Коли ж привели цих царів до Ісуса, то Ісус скликав усіх Ізраїльських мужів і сказав військовим начальникам, які його супроводжували, такі слова: Підійдіть і наступіть ногою кожному з цих царів на шию ! Вони підійшли і наступили своїми ногами на їхні шиї.
25 Тоді Ісус сказав їм (воєначальникам ): Не бійтеся і не жахайтесь! Будьте сильними й мужніми, адже так учинить Господь з усіма вашими ворогами, з якими будете воювати!
26 Після цього Ісус позбавив їх життя, повісивши їх на п’яти деревах. І висіли вони на деревах до вечора.
27 Коли ж заходило сонце, Ісус наказав, аби їх зняли з дерев, і вкинули їх у печеру, в якій вони ховались, а вхід до печери заклали великими каменями, які там знаходяться до цього часу.
Захоплення південних земель
28 У той же день Ісус захопив також Маккеду, знищивши мечем її мешканців разом з їхнім царем. Він віддав усе під закляття, так що не залишилось нікого, хто врятувався б . А з царем Маккеди він учинив так, як зробив з царем Єрихона.
29 З Маккеди Ісус вирушив з усім Ізраїлем до Лівни; вони також воювали проти Лівни.
30 Господь віддав і це місто та його царя в руки Ізраїлю; вони захопили його та знищили мечем усе живе, що було в місті, – не залишилось нікого, хто врятувався б. З царем Лівни Ісус учинив так, як зробив з єрихонським царем.
31 Після цього вирушив Ісус разом з усім Ізраїлем з Лівни до Лахіша, вчинив проти нього осаду й почав з ним воювати.
32 І Господь віддав Лахіш у руки Ізраїлю; на другий день він його здобув, і знищив у ньому мечем все живе так, як він зробив із Лівною.
33 Тоді ґезерський цар Горам прийшов на допомогу Лахішові, але Ісус розбив і його, та його військо, так що не залишилось у нього нікого, хто врятувався б.
34 Далі пішов Ісус з усім Ізраїлем з Лахіша до Еґлона; вони учинили проти нього облогу й почали з ним воювати.
35 У той же день вони його захопили й знищили в ньому мечем усе живе, прирікши його закляттю так само, як було зроблено з Лахішом.
36 Потім Ісус разом з усім Ізраїлем вирушили з Еґлона до Хеврона; він воював також й проти нього,
37 і захопив його. Від меча полягли всі: його цар й усі хто був у місті, а також усі мешканці навколишніх поселень, – не залишилось у них нічого живого, – нікого, хто врятувався б, як було вчинено з Еґлоном; він знищив, усе прирікши закляттю місто і все живе, що було в ньому.
38 Після цього Ісус разом з Ізраїльським військом вирушив на Давір, і розпочав проти нього бойові дії.
39 Він захопив його, його царя, та всіх мешканців навколишніх поселень, – всіх їх знищив мечем, прирікши закляттю все, що було в них і не залишивши нікого, хто врятувався б. З Давіром і його царем він учинив так, як учинив з Хевроном, та як учинив з Лівною разом з їхніми царями.
40 Таким чином Ісус завоював усю гірську місцевість, південний (Неґев ) край, рівнини й узбіччя гір; знищив усіх їхніх царів, не залишивши нікого живим, – дощенту вигубив усе живе, як заповів Господь, Бог Ізраїлю.
41 Ісус розгромив усе – від Кадеш-Барнеа й до Ґази, – захопив увесь край Ґошен аж до самого Ґівеона;
42 знищив усіх тих царів і завоював їхні землі. Усе це зробив Ісус протягом одного військового походу, оскільки Господь, Бог Ізраїлю, воював за Ізраїль.
43 Після цього Ісус з усім Ізраїльським військом повернувся в свій табір у Ґілґал.
Koalicja królów amoryckich przeciw Gibeonowi
1 Gdy Adonisedek, król Jerozolimy, usłyszał, że Jozue zdobył Aj i przeznaczył na zniszczenie, postępując z Aj i jego królem tak, jak wcześniej postąpił z Jerychem i z jego królem, i że mieszkańcy Gibeonu zawarli pokój z Izraelem i żyją wśród nich, 2 zląkł się bardzo. Gibeon był bowiem wielkim miastem, jednym z miast królewskich, a był on większy od Aj i wszyscy jego mieszkańcy byli waleczni.
3 Posłał więc Adonisedek, król Jerozolimy, do Hohama, króla Hebronu, do Pirama, króla Jarmutu, do Jafii, króla Lakisz i do Debira, króla Eglonu, taką wiadomość: 4 Przyjdźcie do mnie i wspomóżcie mnie. Uderzymy na Gibeon, ponieważ zawarł pokój z Jozuem i z Izraelitami.
5 Zebrało się więc i wyruszyło pięciu królów amoryckich: król Jerozolimy, król Hebronu, król Jarmutu, król Lakisz i i król Eglonu wraz z całym swoim wojskiem, oblegli Gibeon i rozpoczęli przeciw niemu walkę. 6 Wtedy mieszkańcy Gibeonu posłali do Jozuego, do obozu w Gilgal, taką wiadomość: Nie odmawiaj pomocy twoim sługom. Przyjdź do nas szybko i ratuj nas. Pomóż nam, bo wszyscy królowie amoryccy, którzy mieszkają w górach, zgromadzili się przeciwko nam. 7 Wyruszył więc Jozue z Gilgal, wraz z całym zbrojnym ludem i wszystkimi dzielnymi wojownikami, 8 a Pan powiedział do Jozuego: Nie bój się ich, ponieważ wydałem ich w twoje ręce. Przed tobą nikt z nich się nie ostoi.
9 Gdy więc Jozue zaatakował ich nagle po całonocnym marszu z Gilgal, 10 Pan rozproszył ich przed Izraelem i zadał im pod Gibeonem wielką klęskę. Ścigał ich drogą w stronę wzgórza Bet-Choron i atakował aż do Azeki i Makkedy. 11 Podczas ucieczki przed Izraelem, kiedy znaleźli się na zboczu Bet-Choron, wtedy Pan aż po Azekę zrzucał na nich z nieba wielkie kamienie. I poginęli. Więcej ich zginęło od gradowych kamieni niż od miecza Izraelitów.
Hymn o cudownym zwycięstwie
12 W dniu, w którym Pan wydał Amorytów Izraelitom, powiedział Jozue do Pana w obecności Izraelitów:
Zatrzymaj się, słońce, w Gibeonie,
i ty, księżycu, nad doliną Ajjalonu!
13 I zatrzymało się słońce,
i księżyc stanął,
aż naród dokonał pomsty na swoich wrogach.
Czy nie zostało to zapisane w Księdze Sprawiedliwego: Słońce stanęło w połowie nieba i prawie przez cały dzień nie spieszyło się, aby zachodzić. 14 Ani przedtem, ani potem nie było takiego dnia, w którym Pan wysłuchałby głosu człowieka, ponieważ Pan walczył za Izraela. 15 Potem Jozue wrócił do obozu w Gilgal, a z nim cały Izrael.
Pięciu królów amoryckich w jaskini Makkedy
16 A tych pięciu królów uciekło i ukryło się w jaskini w Makkedzie. 17 Wtedy doniesiono Jozuemu: Znaleziono pięciu królów, którzy ukryli się w jaskini w Makkedzie. 18 Jozue zaś polecił: Zatoczcie wielkie kamienie do otworu jaskini i postawcie przy niej ludzi na straży. 19 A wy nie stójcie, ścigajcie waszych nieprzyjaciół i zaatakujcie ich od tyłu. Nie pozwólcie im ujść do swych miast, ponieważ Pan, wasz Bóg, wydał ich w wasze ręce. 20 Gdy Jozue i Izraelici ostatecznie ich pokonali, zadając im wielką klęskę i wybijając nieomal doszczętnie, tak że tylko nielicznym udało się zbiec do umocnionych miast, 21 cały lud powrócił w pokoju do obozu, do Jozuego, do Makkedy. Nikt już nie śmiał mówić przeciwko Izraelitom. 22 Wówczas Jozue rozkazał: Otwórzcie wejście do jaskini i wyprowadźcie do mnie tych pięciu królów. 23 Uczynili tak i wyprowadzili do niego z jaskini tych pięciu królów: króla Jerozolimy, króla Hebronu, króla Jarmutu, króla Lachisz i króla Eglonu. 24 A gdy wyprowadzono tych królów do Jozuego, wezwał Jozue wszystkich Izraelitów i rozkazał dowódcom wojska, którzy z nim przyszli: Podejdźcie i postawcie swoje nogi na karkach tych królów. Podeszli więc i postawili nogi na ich karkach. 25 A Jozue powiedział do nich: Nie lękajcie się i nie trwóżcie, bądźcie silni i odważni, gdyż tak uczyni Pan wszystkim waszym wrogom, z którymi będziecie walczyć. 26 Potem Jozue uderzając jednego po drugim, pozabijał ich i powiesił na pięciu drzewach, gdzie wisieli aż do wieczora. 27 O zachodzie słońca Jozue rozkazał, aby zdjęto ich z drzew i wrzucono do jaskini, w której się schowali. Następnie wejście do jaskini zawalono wielkimi kamieniami i tak jest aż do dnia dzisiejszego.
Zdobycie centralnej i południowej części Kanaanu
28 Tego samego dnia Jozue zdobył Makkedę i pozabijał ostrzem miecza mieszkańców. Jej króla oraz wszystkich pozostałych tam przy życiu, obłożył klątwą, tak że nikt się nie uratował. Z królem Makkedy postąpił tak, jak postąpił z królem Jerycha. 29 Następnie Jozue wraz z całym Izraelem udał się z Makkedy do Libny i na nią uderzył. 30 A Pan wydał Libnę wraz z jej królem w ręce Izraela. Wytępił ją ostrzem miecza, nie pozostawiając przy życiu nikogo, kto znajdował się w mieście. Z jej królem postąpił tak, jak postąpił z królem Jerycha.
31 Następnie wyruszył, a wraz z nim cały Izrael, z Libny do Lakisz. Rozbił obóz naprzeciw miasta i na nie uderzył. 32 Pan wydał Lakisz w ręce Izraela, który na drugi dzień je zdobył. Wszystkich, którzy się w nim znajdowali, pozabijał ostrzem miecza, zupełnie tak jak postąpił w Libnie. 33 Wtedy na pomoc Lakisz przyszedł Horam, król Gezer, ale Jozue podjął walkę i walczył z nim i jego ludem, aż nikt nie pozostał przy życiu. 34 Jozue wraz z całym Izraelem z Lakisz udał się do Eglonu. Naprzeciw niego rozbił obóz i uderzył na niego. 35 Zdobyli go tego dnia i pozabijali mieszkańców ostrzem miecza. Wszystkich, którzy w nim żyli, obłożył w tym dniu klątwą, zupełnie tak jak postąpił z Lakisz.
36 Z Eglonu udał się Jozue wraz z całym Izraelem do Hebronu, na który uderzył, 37 a następnie go zdobył. Ostrzem miecza zabił jego króla, jego wszystkie miasta i wszystko, co w nim żyło. Nie pozostawił przy życiu nikogo. Zupełnie tak jak postąpił z Eglonem. Obłożył klątwą miasto wraz ze wszystkim, co w nim żyło. 38 Potem Jozue zawrócił z całym Izraelem do Debiru, uderzył na niego 39 i pobił, a z nim jego króla i wszystkie jego miasta. Pozabijał ich ostrzem miecza i obłożył klątwą wszystko, co w nim żyło, nie pozostawiając przy życiu nikogo. Jak postąpił z Hebronem, tak samo postąpił z Debirem i jego królem oraz z Libną i jej królem.
40 Tak podbił Jozue całą tę ziemię, góry, Negeb, Szefelę, zbocza gór oraz wszystkich ich królów. Nikogo nie pozostawił przy życiu, a wszystko, co żyje, obłożył klątwą zgodnie z nakazem Pana, Boga Izraela. 41 Jozue pokonał ich więc od Kadesz-Barnea aż po Gazę i całą ziemię Goszen aż do Gibeonu. 42 Wszystkich tych królów i ich ziemie zdobył Jozue za jednym razem, ponieważ Pan, Bóg Izraela, walczył po stronie Izraela. 43 Następnie Jozue wraz z całym Izraelem powrócił do obozu w Gilgal.