Божі настанови Мойсею ті Ісуса
1 І знову Мойсей пішов, щоб промовити до всього Ізраїлю наступні слова.
2 Він сказав їм: Мені тепер сто двадцять років; я вже не можу виходити ані входити . А Господь сказав мені: Ти не перейдеш через Йордан.
3 Сам Господь, твій Бог, йтиме перед тобою, Він знищить ці народи перед тобою, і ти заволодієш ними. Ісус піде перед тобою, як заповів Господь.
4 Господь учинить з ними так, як учинив із Сіхоном та Оґом, аморейськими царями, та з їхнім краєм, знищивши їх.
5 Господь видасть їх вам, а ви зробите з ними згідно з наказом, який я вам дав.
6 Будьте мужніми й відважними. Не бійтеся й не тривожтеся перед ними, адже Сам Господь, ваш Бог, піде з вами, Він не залишить вас і не покине вас.
7 Відтак Мойсей покликав Ісуса й сказав йому перед усім Ізраїлем: Будь мужнім і відважним, оскільки ти ввійдеш з цим народом до краю, який Господь присягався дати нашим батькам. Ти їм передаси його в спадщину.
8 Сам Господь буде йти перед тобою. Він буде з тобою, не відступить від тебе і не залишить тебе. Тож не бійся і не тривожся.
9 Мойсей записав цей Закон і дав його священикам, синам Левія, які носять Ковчег Господнього Заповіту, та всім старійшинам Ізраїлю.
10 Мойсей заповів їм такі слова: Наприкінці кожних семи років, у визначений час, у рік прощення, під час Свята Наметів,
11 коли весь Ізраїль прийде, щоб явитися перед Господом, твоїм Богом, на місці, яке Він обере, будеш перечитувати цей Закон, щоб чув увесь Ізраїль.
12 Збери народ, – чоловіків, жінок, дітей і твоїх приходців, котрі в твоїх поселеннях, – щоб вони слухали й вчилися боятися Господа, вашого Бога, і виконували всі слова цього Закону.
13 Також і їхні нащадки, котрі його ще не знають, нехай слухають і навчаються шанувати Господа, вашого Бога, по всі дні вашого життя на землі, до якої ви переправляєтеся через Йордан, щоб заволодіти нею.
14 Після цього Господь сказав Мойсеєві: Ось наблизилися дні твоєї смерті. Поклич Ісуса та станьте в Наметі Свідчення, і Я дам йому настанови. Тож пішли Мойсей з Ісусом до Намету Свідчення.
15 І з’явився Господь у Наметі в стовпі хмари. Стовп хмари став біля входу в Намет.
Ізраїль відійде від Господа
16 Господь сказав Мойсеєві: Ось ти спочинеш зі своїми батьками, а цей народ повстане і чинитиме розпусту, йдучи за чужими богами землі, до якої він іде і в якій опиниться. Він залишить Мене і зламає Мій Заповіт, який Я уклав із ним.
17 У той день запалає проти них Мій гнів. Я залишу їх і сховаю від них Своє обличчя. Вони будуть пожерті іншими . Їх спіткають численні лиха й нещастя. Тоді вони скажуть: Чи не тому спіткали нас ці лиха, що серед нас немає нашого Бога?
18 Я ж повністю сховаю того дня Своє обличчя через усе зло, яке вони скоїли, звернувшись до інших богів.
Пісня Мойсея
19 Тому тепер запишіть собі ось цю пісню і навчіть її Ізраїльських нащадків. Вкладіть її в їхні уста, аби ця пісня була Мені свідченням супроти Ізраїльтян.
20 І коли Я введу їх у землю, яка тече молоком та медом, про яку Я присягнувся їхнім батькам, а вони їстимуть і наситяться, а вдовольнившись, звернуться до інших богів й почнуть їм служити, а Мене зневажатимуть і зламають Мій Заповіт,
21 коли спіткають їх численні лиха та утиски, то ця пісня, як свідок, відізветься проти них. Вона не забудеться в устах його нащадків. Адже Я знаю їхні поривання, згідно з якими вони діють ще до того, як Я введу їх у край, про який Я присягнувся.
22 Того дня Мойсей записав цю пісню і навчив її Ізраїльтян.
23 Господь заповів Ісусові, синові Навина, такі слова: Будь мужнім і відважним, оскільки ти введеш Ізраїльських нащадків у землю, про яку Я поклявся їм, і Я буду з тобою.
24 Отже, коли Мойсей закінчив писати в книзі слова цього Закону аж до самого кінця,
25 то Мойсей сказав левітам, які носили Ковчег Господнього Заповіту такі слова:
26 Візьміть книгу цього Закону й покладіть її збоку Ковчега Заповіту Господа, вашого Бога. Вона буде там як свідчення проти вас,
27 тому що я знаю твою непокірність і твою тверду шию . Адже, поки я ще сьогодні живу з вами, ви були непокірні Господу, то що буде після моєї смерті?
28 Зберіть до мене всіх старійшин ваших племен та ваших начальників, а я промовлю до них усі ці слова й покличу за свідків проти них небо й землю.
29 Адже я знаю, що після моєї смерті ви, напевно, будете чинити беззаконня і звернете з дороги, яку я вам заповів, і в майбутньому вас спіткає лихо, бо ви робитимете зло перед Господом, провокуючи вчинками своїх рук Його до гніву.
30 І Мойсей промовив так, щоб чула вся Ізраїльська громада слова цієї пісні до самого кінця.
OSTATNIE POLECENIA MOJŻESZA
Jozue następcą Mojżesza
1 Mojżesz poszedł i wypowiedział te słowa do całego Izraela. 2 Powiedział do nich: Mam dzisiaj sto dwadzieścia lat, nie mogę już swobodnie chodzić, a Pan powiedział do mnie: Nie przejdziesz tego Jordanu. 3 Pan, twój Bóg, sam przejdzie przed tobą. On wytępi te narody przed tobą i ty je wydziedziczysz. Jozue przejdzie przed tobą, jak Pan zapowiedział. 4 Pan postąpi z nimi tak, jak postąpił z Sichonem i Ogiem, królami Amorytów, których zgładził, i z ich ziemią. 5 Pan wyda ich wam i postąpicie z nimi zgodnie ze wszystkimi przykazaniami, które wam nadałem. 6 Bądźcie mocni i odważni! Nie lękajcie się ich i nie drżyjcie przed nimi, gdyż Pan, twój Bóg, sam pójdzie z tobą, nie porzuci cię i nie opuści.
7 Mojżesz wezwał Jozuego i powiedział do niego wobec całego Izraela: Bądź mocny i odważny, bo ty wprowadzisz ten lud do ziemi, którą Pan poprzysiągł dać waszym przodkom. Ty ją oddasz im w posiadanie. 8 Pan sam pójdzie przed tobą, On będzie z tobą. Nie porzuci cię i nie opuści. Nie lękaj się więc i nie przerażaj.
Nakaz odczytywania Prawa
9 Następnie Mojżesz spisał to Prawo i dał je kapłanom-lewitom, którzy noszą Arkę Przymierza Pana, i całej starszyźnie izraelskiej. 10 I rozkazał im Mojżesz, mówiąc: Po upływie siedmiu lat, gdy nastanie rok darowania długów, w Święto Namiotów, 11 gdy przyjdzie cały Izrael, aby ukazać się przed obliczem Pana, twego Boga, na miejscu, które wybierze, odczytasz to Prawo wobec całego Izraela. 12 Zgromadź lud, mężczyzn i kobiety, dzieci oraz przybysza, który przebywa w twoich bramach, aby słuchali, uczyli się i lękali Pana, waszego Boga, przestrzegali i spełniali wszystkie słowa tego Prawa. 13 A ich synowie, którzy jeszcze nie rozumieją, niech słuchają i uczą się bać Pana, waszego Boga, po wszystkie dni waszego życia na ziemi, do której przeprawiacie się przez Jordan, aby ją objąć w posiadanie.
Pouczenia Boże
14 PotemPan powiedział do Mojżesza: Zbliża się czas twojej śmierci, wezwij Jozuego i stańcie w Namiocie Spotkania, a Ja mu dam rozkazy. Poszedł więc Mojżesz oraz Jozue i stanęli w Namiocie Spotkania. 15 Pan ukazał się w Namiocie, w słupie obłoku, i stanął słup obłoku u wejścia do Namiotu.
16 WtedyPan powiedział do Mojżesza: Oto spoczniesz z twymi przodkami, a ten lud powstanie i będzie uprawiał nierząd z obcymi bogami tej ziemi, do której wchodzi. Mnie zaś opuści i złamie Moje przymierze, które z nim zawarłem. 17 Wówczas zapłonie Mój gniew przeciwko niemu, opuszczę go i zakryję Moje oblicze przed nim. Stanie się bliski zagłady, dosięgną go liczne nieszczęścia i utrapienia, tak że powie w owym dniu: Czy nie dlatego, że nie ma u mnie Boga, dosięgły mnie te nieszczęścia? 18 Ale Ja w tym dniu na pewno zakryję Moje oblicze ze względu na wszelkie zło, które uczynił, ponieważ zwrócił się ku innym bogom. 19 A teraz napiszcie sobie tę pieśń i naucz jej Izraelitów. Włóż ją w ich usta, aby ta pieśń była dla Mnie świadkiem przeciwko Izraelitom, 20 gdy wprowadzę ich do ziemi, którą poprzysiągłem ich przodkom, mlekiem i miodem płynącej. Będą jedli i nasycą się, utyją, a potem zwrócą się do innych bogów i będą im służyć. Mną natomiast wzgardzą i złamią Moje przymierze. 21 A gdy dosięgną ich liczne nieszczęścia i uciski, wówczas będzie świadczyć ta pieśń przeciwko nim, bo nie zapomną jej usta ich potomstwa. Ja bowiem znam już dziś – zanim wprowadzę ich do ziemi, którą im poprzysiągłem – zamiary, którymi będą się kierowali. 22 Tego dnia Mojżesz napisał tę pieśń i nauczył jej Izraelitów.
23 Pan nakazał też Jozuemu, synowi Nuna, mówiąc: Bądź mocny i odważny, ty bowiem wprowadzisz Izraela do ziemi, którą im poprzysiągłem, a Ja będę z tobą.
Księga Prawa obok Arki
24 A gdy Mojżesz ukończył spisywanie słów tego Prawa w księdze, 25 wtedy nakazał lewitom, którzy nosili Arkę Przymierza Pana: 26 Weźcie księgę tego Prawa i połóżcie ją obok Arki Przymierza Pana, waszego Boga. Niech tam będzie świadkiem przeciwko wam. 27 Jak długo bowiem żyję między wami, znam waszą buntowniczość i wasz twardy kark. Już dziś buntujecie się przeciwko Panu, a co będzie po mojej śmierci? 28 Zgromadźcie mi wszystkich starszych waszych plemion i zwierzchników, a ja powiem do nich te słowa i wezwę przeciwko nim na świadków niebiosa i ziemię. 29 Wiem bowiem, że po mojej śmierci sprzeniewierzycie się i zejdziecie z drogi, którą wam nakazałem. Spotka was w przyszłości nieszczęście, ponieważ będziecie czynić zło w oczach Pana, wywołując Jego gniew dziełami waszych rąk.
30 Potem przemówił Mojżesz do całego zgromadzenia Izraela wszystkimi słowami tej pieśni: