Нагорода за любов та послух
1 Отже, любіть Господа, свого Бога, і дотримуйтесь Його наказів, Його постанов, Його законів та Його Заповідей по всі дні.
2 Пам’ятайте сьогодні, – адже я говорю не з вашими дітьми, котрі не знають і не бачили покарань Господа, вашого Бога. Вам відома Його велич, Його могутня рука та Його простягнуте рамено,
3 Його ознаки та Його чудеса, які Він здійснив у Єгипті на фараоні, єгипетському цареві, та на всій його землі;
4 і що Він зробив з єгипетським військом, його кіньми та його колісницями, які Він затопив водою Червоного моря, коли вони гналися за вами. Господь у той день знищив їх.
5 Вам відомо , що Він чинив для вас у пустелі, аж поки ви не прийшли на це місце;
6 що Він зробив з Датаном та Авірамом, нащадками Еліява, Рувимового сина, коли земля, відкривши свою пащу, поглинула їх та їхні сім’ї, їхні намети і все майно, що було при них, перед усім Ізраїлем.
7 Адже ваші очі бачили всі величні Господні діла, які Він здійснив.
8 Тому дотримуйтеся всіх Заповідей, які я вам сьогодні заповідаю, щоб ви зміцнилися, пішли й оволоділи землею, до якої ви прямуєте, щоб посісти її,
9 та щоб ви довго жили на землі, про яку Господь присягнувся вашим батькам, що дасть їм та їхнім нащадкам, – землю, яка тече молоком та медом.
10 Адже земля, в яку ви входите, аби заволодіти нею, не така , як єгипетська земля, з якої ви вийшли, де ти, посіявши своє насіння, зрошував його, працюючи своїми ногами й поливаючи овочі на городі.
11 Земля, в яку ви вирушаєте, аби заволодіти нею, це земля гір і долин, яка зрошується водою небесного дощу.
12 Це земля, про яку дбає Господь, твій Бог. Очі Господа, твого Бога, звернені на неї повсякчасно, – від початку року й до кінця року.
13 Отже, якщо ви справді будете слухатись моїх наказів, які я сьогодні вам заповідаю, щоб любити Господа, вашого Бога, і служити Йому від усього вашого серця і всієї вашої душі,
14 то ось що говорить Господь: Я своєчасно даватиму дощ вашій землі, – дощ ранній і дощ пізній, – і ви збиратимете своє збіжжя, своє вино і свою олію.
15 Я даватиму траву для вашої худоби на ваших полях. Тож матимеш їжу й наситишся.
16 Стережіться, щоб ваше серце не дало себе звести, і ви не відступили та не стали служити іншим богам, поклоняючись їм,
17 тому що Господь запалає на вас гнівом. Він замкне небо, й не буде дощу, а земля не дасть свого врожаю. Тоді ви швидко загинете в тій добрій землі, яку Господь дає вам.
18 Тож закарбуйте ці мої слова у своєму серці й у своїй душі. Прив’яжіть їх як знак на своїй руці, нехай вони будуть також пов’язкою над вашими очима.
19 Повторюйте їх своїм дітям, розмовляючи про них, коли ти перебуватимеш у своєму домі, та йдучи дорогою, лягаючи і встаючи.
20 Напиши їх на одвірках свого дому та на своїх воротах,
21 щоб ви і ваші діти жили довго на землі, про яку Господь присягнувся вашим батькам, що дасть їм, як довго існують небеса, що над землею.
22 Якщо ви дійсно будете дотримуватись усіх цих повелінь, які я вам заповідаю виконувати, й будете любити Господа, вашого Бога, та ходити всіма Його дорогами, тримаючись Його,
23 то Господь прожене всі ті народи перед вами, і ви заволодієте більшими і сильнішими від вас народами.
24 Кожне місце, на яке ступить ваша нога, належатиме вам. Ваші кордони простягатимуться від пустелі й Лівану, від ріки, тобто ріки Євфрат, й аж до моря, що на заході .
25 Ніхто не встоїть перед вами. Господь, ваш Бог, наводитиме перед вами страх і тривогу на кожен той край, куди ви вступите, як Він і сказав вам.
26 Отже, я пропоную вам сьогодні благословення і прокляття.
27 Благословення, якщо будете дотримуватися Заповідей Господа, вашого Бога, які я вам сьогодні переповідаю.
28 А прокляття, якщо не будете дотримуватися Заповідей Господа, вашого Бога, і звернете з дороги, яку я вам сьогодні вказую, і підете за іншими богами, яких ви не знаєте.
29 Тому, коли Господь, твій Бог, уведе тебе в край, куди ти вирушаєш, аби ним заволодіти, то благословення проголосиш на горі Герізім, а прокляття – на горі Евал.
30 Он вони на тому боці за Йорданом, у напрямку заходу сонця, в краю ханаанців, що мешкають на рівнині навпроти Ґілґала, неподалік діброви Море.
31 Адже вам потрібно перейти через Йордан, щоб увійти й заволодіти землею, яку Господь, ваш Бог, дає вам. Ви заволодієте нею й оселитесь на ній.
32 Тож старанно виконуйте всі Заповіді та закони, які я сьогодні пропоную вам.
Boże miłosierdzie
1 Będziesz miłował Pana, twego Boga, będziesz pilnie przestrzegał Jego ustaw, nakazów i przykazań przez wszystkie dni. 2 Wy dowiadujecie się tego dzisiaj, a nie wasze dzieci, które nie znały i nie widziały pouczenia Pana, waszego Boga, Jego wielkości, mocnej ręki i wyciągniętego ramienia, 3 Jego znaków i dzieł, które uczynił w Egipcie przed faraonem, królem Egiptu, i przed całym jego krajem. 4 I co uczynił egipskiemu wojsku, jego koniom i rydwanom, które zatopił wodami Morza Sitowia, kiedy was ścigało. Wygubił je Pan aż do dnia dzisiejszego. 5 I co uczynił wam na pustyni aż do waszego przyjścia na to miejsce. 6 Co uczynił Datanowi i Abiramowi, synom Eliaba, potomka Rubena, gdy ziemia rozwarła swoją paszczę i ich pochłonęła, ich rodziny, namioty i ich dobytek pośrodku całego Izraela. 7 A wasze oczy oglądały to całe wielkie dzieło Pana, które uczynił.
Błogosławieństwo w Palestynie
8 Będziecie przestrzegać wszystkich przykazań, które ja dzisiaj wam daję, abyście się wzmocnili, poszli i wzięli w posiadanie tę ziemię, do której idziecie, aby ją posiąść, 9 abyście długo żyli na ziemi, którą Pan poprzysiągł dać waszym ojcom, im i ich potomkom, ziemię mlekiem i miodem płynącą.
10 Ziemia bowiem, do której idziesz, aby ją objąć w posiadanie, nie jest jak ziemia egipska, z której wyszliście, którą obsiewałeś swoim ziarnem i nawadniałeś, używając nóg, jak ogród warzywny. 11 Ale ziemia, do której idziecie, aby ją posiąść, jest ziemią gór i dolin, pijącą wodę deszczową z nieba. 12 Jest to ziemia, o którą troszczy się Pan, twój Bóg. Oczy Pana, twego Boga, nieustannie spoczywają na niej od początku aż do końca roku.
13 Jeśli będziecie pilnie słuchać moich przykazań, które ja wam dzisiaj daję, aby miłować Pana, waszego Boga, i aby Mu służyć całym swym sercem i całą duszą, 14 wtedy będzie zsyłał deszcz na waszą ziemię w swoim czasie, jesienny i wiosenny, i będziesz zbierał swoje zboże, moszcz i oliwę. 15 Da także trawę na twoim polu dla bydła. Będziesz jadł i się nasycisz.
16 Strzeżcie się, aby wasze serce nie dało się zwieść, żebyście nie odstąpili i nie służyli innym bogom, i nie oddawali im pokłonu, 17 bo wtedy Pan zapłonąłby gniewem przeciwko wam, zamknąłby niebiosa i nie byłoby deszczu; ziemia nie wydałaby swego plonu, tak że szybko wyginęlibyście na tej dobrej ziemi, którą Pan wam daje. 18 Weźcie sobie moje słowa do serca i do swojej duszy; przywiążcie je jako znak na swoim ręku i niech będą wam jako ozdoba między oczami. 19 Nauczajcie ich waszych synów, mówiąc o nich, gdy przebywacie w domu, idziecie drogą, gdy się kładziecie i wstajecie. 20 Napiszesz je na odrzwiach swojego domu i na swoich bramach, 21 aby pomnożyły się wasze dni na ziemi i dni waszych synów na ziemi, którą poprzysiągł Pan dać waszym ojcom, jak długo będzie trwać niebo nad ziemią.
22 Jeżeli bowiem będziecie pilnie przestrzegać wszystkich tych przykazań, które ja wam dałem, abyście je spełniali i miłowali Pana, waszego Boga, i szli wszystkimi Jego drogami i lgnęli do Niego, 23 to Pan wypędzi przed wami wszystkie narody, tak że wydziedziczycie narody większe i mocniejsze od was. 24 Każde miejsce, po którym będzie stąpać twoja stopa, będzie wasze. Od pustyni aż do Libanu, od Rzeki, rzeki Eufrat aż do Morza Zachodniego będą sięgać wasze granice. 25 Nikt się przed wami nie ostoi. Pan, wasz Bóg, będzie siał przed wami strach i trwogę w każdej ziemi, po której będziecie stąpać, tak jak wam zapowiedział.
26 Spójrz! Dziś daję wam błogosławieństwo i przekleństwo. 27 Błogosławieństwo – jeżeli będziecie słuchać przykazań Pana, waszego Boga, które ja wam dziś dałem. 28 Przekleństwo – jeżeli nie będziecie słuchać przykazań Pana, waszego Boga, i zejdziecie z drogi, którą ja dziś wam wskazałem, i pójdziecie za innymi bogami, których nie znacie.
29 A gdy wprowadzi cię Pan, twój Bóg, do ziemi, do której idziesz, aby ją objąć w posiadanie, wtedy udzielisz błogosławieństwa na górze Garizim, a przekleństwa na górze Ebal. 30 Czy nie są one za Jordanem, idąc drogą ku zachodowi słońca, w ziemi Kananejczyków mieszkających w Arabie, naprzeciw Gilgal, w pobliżu dębów More? 31 Gdy więc przekroczycie Jordan, aby pójść i wziąć w posiadanie tę ziemię, którą Pan, wasz Bóg, wam daje, to posiądziecie ją i w niej zamieszkacie. 32 Starajcie się więc wypełniać wszystkie ustawy i nakazy, które ja wam dziś daję.