Десять Заповідей
1 Мойсей скликав увесь Ізраїль і сказав їм: Слухай, Ізраїлю, постанови та закони, що я сьогодні вам проголошую. Вивчіть їх і уважно їх виконуйте.
2 Господь, наш Бог, уклав з нами Заповіт на Хориві.
3 Не з батьками нашими Господь уклав цей Заповіт, а з нами, які тут сьогодні всі живі.
4 Віч-на-віч Господь промовляв до вас на горі з-посеред вогню,
5 а я тим часом стояв поміж Господом і вами, щоб переказати вам Господні слова, оскільки ви боялись вогню і не піднімались на гору, коли Він говорив:
6 Я – Господь, твій Бог, Який вивів тебе з єгипетського краю, з дому неволі.
7 У тебе не буде інших богів окрім Мене!
8 Не робитимеш собі ідола, ані будь-якої подоби того, що на небі вгорі, чи на землі внизу, чи у водах нижче землі.
9 Не поклонятимешся їм і не служитимеш їм. Адже Я – Господь, твій Бог, Бог ревнивий, Який карає за гріхи батьків дітей до третього й четвертого поколінь тих, хто ненавидить Мене,
10 і Який чинить милосердя до тисячного покоління тим, хто любить Мене і дотримується Моїх Заповідей.
11 Не вимовляй імені Господа, твого Бога, надаремно, тому що Господь не вважатиме безкарним того, хто зловживає Його Ім’ям надаремно.
12 Дотримуйся суботнього дня, щоб святити його, як Господь, твій Бог, заповів тобі.
13 Шість днів працюватимеш і виконуватимеш всю свою працю,
14 а сьомого дня – субота Господа, твого Бога. Не виконуватимеш жодної праці ні ти, ні твій син, ні твоя дочка, ні твій раб, ні твоя невільниця, ні твій віл, ні твій осел, ні будь-яка інша твоя худоба, ні твій приходець, який живе в твоєму місті, аби твій раб і твоя невільниця відпочили так само, як і ти.
15 Пам’ятай, що ти був рабом у єгипетському краю, але Господь, твій Бог, вивів тебе звідти могутньою рукою і простягнутим раменом; тому Господь, твій Бог, заповів тобі дотримуватись суботнього дня.
16 Шануй свого батька і свою матір, як Господь, твій Бог, заповів тобі, аби ти був довголітнім і щоб тобі було добре на землі, яку Господь, твій Бог, дає тобі.
17 Не вбиватимеш!
18 Не чинитимеш перелюбу!
19 Не крастимеш!
20 Не даватимеш неправдивого свідчення щодо свого ближнього.
21 Не жадатимеш дружини свого ближнього. Не жадатимеш дому свого ближнього, ні його поля, ні його раба, ні його невільниці, ні його вола, ні його осла, ні будь-чого, що є у твого ближнього.
Народ злякався Божої присутності
22 Ці слова Господь промовив гучним голосом до всієї вашої громади на горі з-посеред вогню, хмари й мороку. Не додаючи до них більше нічого, Він написав їх на двох кам’яних таблицях і дав їх мені.
23 Так сталося, що коли ви почули голос з-посеред темряви, в той час як гора палала вогнем, то ви прийшли до мене, – усі провідники ваших племен та ваші старійшини, –
24 і сказали: Оце Господь, наш Бог, показав нам Свою славу та Свою велич. Ми чули Його голос з-посеред вогню. Сьогодні ми побачили, що Бог промовляє до людини, і вона може залишитися живою!
25 Навіщо тепер маємо помирати? Адже цей великий вогонь може нас пожерти! Якщо ми й далі будемо слухати голос Господа, нашого Бога, то повмираємо!
26 Бо ж хто зі смертних, слухаючи, як ми, голос живого Бога, Котрий промовляє з-посеред вогню, залишився б живим?
27 Підійди ти, і вислухай усе , що Господь, наш Бог, скаже. Ти перекажеш нам усе, що Господь, наш Бог, говоритиме тобі. Ми слухатимемо тебе й будемо виконувати.
28 Господь почув ваші слова, коли ви до мене говорили. Господь сказав мені: Я чув слова цього народу, які вони тобі сказали. Усе, що вони сказали, правильно.
29 О, якби ж то їхнє серце завжди було таким! Аби вони боялися Мене і дотримувалися всіх Моїх Заповідей, щоб їм та їхнім дітям повіки було добре!
30 Іди й скажи їм: Повертайтесь у свої намети.
31 А ти залишись тут зі Мною, і Я оголошу тобі всі Заповіді, постанови та закони, яким ти будеш їх навчати. Вони будуть їх виконувати в краю, який Я даю їм у володіння.
32 Пильнуйте ж, аби чинити так, як заповів Господь, твій Бог. Не звертайте ні праворуч, ні ліворуч.
33 Ходіть лише тією дорогою, яку Господь, ваш Бог, визначив для вас, щоб зберегти вам життя, і щоб вам було добре, і щоб ви довго жили на землі, якою заволодієте.
Przypomnienie Dekalogu
1 Zwołał więc Mojżesz wszystkich Izraelitów i powiedział do nich: Słuchaj, Izraelu, ustaw i nakazów, które dziś wam oznajmiam. Nauczcie się ich i starajcie się je wypełniać. 2 Pan, nasz Bóg, zawarł z nami przymierze na Horebie. 3 Pan zawarł to przymierze nie z naszymi ojcami, ale z nami. Z nami, którzy dziś wszyscy jesteśmy przy życiu. 4 Twarzą w twarz mówił Pan z wami na górze ze środka ognia. 5 W tym czasie zaś ja stałem między Panem a wami, aby ogłosić wam słowa Pana, bo baliście się ognia i nie wstąpiliście na górę. A On tak powiedział:
6 Ja jestem Pan, twój Bóg, który wyprowadził cię z ziemi egipskiej, z domu niewoli. 7 Nie będziesz miał innych bogów obok Mnie. 8 Nie będziesz czynił sobie posągu ani żadnej podobizny tego, co jest na niebie wysoko i na ziemi nisko, i tego, co jest w głębinie wód. 9 Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja, Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym. Karzę winy ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia tych, którzy Mnie nienawidzą. 10 A okazuję łaskę do tysięcznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają Moich przykazań.
11 Nie będziesz używał bez czci imienia Pana, twego Boga, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, kto w błahych sprawach używa bez czci Jego imienia.
12 Zachowuj dzień szabatu, aby go uświęcać. Tak, jak nakazał ci Pan, twój Bóg. 13 Sześć dni będziesz się trudził i wykonywał wszelką swoją pracę. 14 Ale dzień siódmy jest szabatem dla Pana, twego Boga. Nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani twój syn i twoja córka, ani twój sługa i twoja służąca, ani twój wół i twój osioł, ani żadne twoje zwierzę, ani przybysz, który przebywa w twoich bramach – aby odpoczął zarówno twój sługa i twoja służąca, jak i ty. 15 Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej, a Pan, twój Bóg, wyprowadził cię stamtąd mocną ręką i wyciągniętym ramieniem, dlatego też nakazał ci Pan, twój Bóg, obchodzić dzień szabatu.
16 Czcij swego ojca i swoją matkę, jak nakazał ci Pan, twój Bóg, abyś długo żył i aby ci się dobrze powodziło na ziemi, którą Pan, twój Bóg, ci dał.
17 Nie będziesz zabijał.
18 Nie będziesz cudzołożył.
19 Nie będziesz kradł.
20 Nie będziesz fałszywie świadczył przeciw swemu bliźniemu.
21 Nie będziesz pożądał żony swego bliźniego. Nie będziesz pragnął domu swego bliźniego, jego pola, jego sługi i służącej, jego wołu i osła ani niczego, co należy do twojego bliźniego.
22 Te słowa wypowiedział Pan do całego waszego zgromadzenia na górze, spośród ognia, chmury i ciemności donośnym głosem, niczego więcej nie dodając. Napisał je na dwóch kamiennych tablicach i mnie je dał.
Mojżesz pośrednikiem pomiędzy Bogiem a ludem
23 A gdy usłyszeliście ten głos spo-śród ciemności, a góra płonęła ogniem, wtedy zbliżyliście się do mnie, wszyscy naczelnicy waszych plemion i wasza starszyzna. 24 I powiedzieliście: Oto ukazał nam Pan, nasz Bóg, swoją chwałę i swoją wielkość. Słyszeliśmy Jego głos ze środka ognia. Dziś widzieliśmy, że Bóg przemawia do człowieka, a on pozostaje przy życiu. 25 A teraz dlaczego mamy umierać? Wszak pochłonie nas ten wielki ogień. Jeżeli nadal będziemy słuchać głosu Pana, naszego Boga, pomrzemy. 26 Bo któż spośród ludzi, kto słyszał głos Boga żywego przemawiającego ze środka ognia, pozostał przy życiu, tak jak my? 27 Ty się zbliż i wysłuchaj wszystko, co powie Pan, nasz Bóg. Potem przekażesz nam to wszystko, co powie ci Pan, nasz Bóg, a my będziemy temu posłuszni i to spełnimy. 28 Pan wysłuchał waszych słów, gdy mówiliście do mnie, i Pan powiedział do mnie: Słyszałem słowa tego ludu, które wypowiedzieli do ciebie. Słuszne było to wszystko, co powiedzieli. 29 Oby ich serce było takie, aby się Mnie lękali i strzegli wszystkich Moich przykazań po wszystkie dni, by im się dobrze wiodło i ich synom na wieki. 30 Idź i powiedz im: Wróćcie do swych namiotów! 31 A ty zostań tutaj ze Mną, bo chcę przekazać ci wszystkie przykazania, ustawy i nakazy, których masz ich nauczyć, aby je wypełniali w ziemi, którą Ja daję im w posiadanie. 32 Starajcie się, aby tak postępować, jak nakazał wam Pan, wasz Bóg. Nie odstępujcie od tego ani na prawo, ani na lewo. 33 Idźcie dokładnie tą drogą, którą wyznaczył wam Pan, wasz Bóg, abyście żyli i dobrze się wam powodziło i aby były przedłużone wasze dni na ziemi, którą weźmiecie w posiadanie.