Манна та перепела з неба
1 З Еліма вся громада Ізраїлю вирушила далі. А п’ятнадцятого дня другого місяця, – відтоді як ізраїльтяни вийшли з єгипетської землі, – вони прийшли в пустелю Сін, що між Елімом та Сінаєм.
2 У пустелі вся громада Ізраїльтян почала нарікати на Мойсея та Аарона.
3 Ізраїльські нащадки говорили їм: О, коли б ми повмирали від руки Господа в єгипетській землі, коли ми сиділи біля казанів з м’ясом і їли хліб досита! Ви ж вивели нас у цю пустелю, щоб усю цю громаду вигубити голодом!
4 Тоді Господь сказав Мойсеєві: Я дам вам хліб з неба. Люди виходитимуть і щодня збиратимуть, скільки потрібно на день, щоб Мені випробувати їх, чи ходитимуть вони в Моїм Законі, чи ні.
5 Шостого дня нехай вони приготують те, що зібрали. Виявиться, що зібраного буде вдвічі більше від того, що збирають щодня.
6 Тож Мойсей і Аарон звернулись до всіх Ізраїльтян з такими словами: Увечері ви дізнаєтеся, що саме Господь вивів вас із єгипетського краю,
7 а вранці побачите Господню славу, тому що Він почув ваше нарікання на Господа. А ми хто такі, що ви нарікаєте на нас?
8 Далі Мойсей наголосив: Господь дасть вам увечері спожити м’ясо, а вранці отримаєте хліба досита. Господь почув ваші слова нарікання на Нього! А ми хто такі? Ваше нарікання не на нас, але на Господа!
9 Ааронові Мойсей сказав: Промов до всієї ізраїльської громади: Підійдіть до Господа, оскільки Він почув ваші нарікання!
10 Коли Аарон промовляв до всієї громади ізраїльтян, сталося неймовірне : повернувшись у бік пустелі, люди побачили Господню славу, що з’явилась у хмарі.
11 І Господь заговорив до Мойсея, кажучи:
12 Я почув нарікання нащадків Ізраїля. Скажи їм: Під вечір будете їсти м’ясо, а вранці насититеся хлібом. І пізнаєте, що Я – Господь, ваш Бог!
13 Настав вечір, налетіли перепели і покрили табір. А вранці довкола табору випала роса.
14 Коли ж роса зійшла, на поверхні пустелі з’явилось щось дрібне, як крупи, дрібне, наче іній на землі.
15 Побачивши це, Ізраїльтяни запитали один одного: Що це? Адже вони не знали, що це було. А Мойсей сказав їм: Це хліб, який Господь дав вам на поживу.
16 Це і є саме те, про що говорив Господь: Тож нехай кожний збирає його за кількістю осіб – гомер на особу. Збиратимете на кожну людину за кількістю душ, що проживають у вашому наметі.
17 Ізраїльські нащадки так і зробили, – хто зібрав більше, а хто менше.
18 Та коли міряли гомером, то не мав надлишку той, хто зібрав багато, як і той, хто мало зібрав, не мав недостачі. Кожен збирав відповідно до потреби і кількості у нього їдців.
19 Мойсей попередив усіх: Хай ніхто не залишає того до ранку!
20 Але Мойсея не всі послухали. Дехто залишив його до ранку, тому завелися в ньому черв’яки, і воно засмерділося. Тож Мойсей розсердився на них.
21 Люди збирали його рано-вранці – кожний відповідно до кількості у нього їдців. Коли ж припікало сонце, воно тануло.
22 Шостого дня виявилося, що хліба зібрали вдвічі більше – по два гомери на кожного. Всі старійшини громади прийшли й доповіли про це Мойсеєві.
23 А він сказав їм: Це те, про що говорив Господь. Завтра день спочинку – свята субота для Господа. Що маєте пекти, печіть, і що хочете варити, варіть. А все, що зостанеться, залишіть собі до ранку.
24 Тож залишили його на наступний день, як звелів Мойсей. Воно не засмерділося, і черв’яки в ньому не завелися.
25 Тому Мойсей сказав: Їжте його сьогодні, адже сьогодні субота для Господа. Нині на полі ви його не знайдете.
26 Шість днів збиратимете, а сьомого дня, в суботу, його не буде.
27 Але виявилося, що сьомого дня дехто з народу вийшов збирати, проте вони нічого не знайшли.
28 Тоді Господь сказав Мойсеєві: Доки ви будете відмовлятися виконувати Мої Заповіді та Мої Закони?
29 Майте на увазі, що Господь дав вам суботу, тому шостого дня Він дає вам хліба на два дні. Нехай сьомого дня ніхто не виходить зі свого місця, а залишається в себе.
30 І народ сьомого дня відпочивав.
31 Рід Ізраїля назвав хліб з неба : манна . Вона була біла, як насіння коріандру, а її смак, як у коржа з медом.
32 Мойсей сказав: Ось те, що заповідає Господь: Візьміть повний гомер манни, аби її зберегти для ваших наступних поколінь. Вони мають бачити хліб, яким Я годував вас у пустелі, коли вивів з єгипетського краю.
33 Ааронові ж Мойсей сказав: Візьми посудину, насип туди повний гомер манни і поклади її на зберігання перед Господом для наших наступних поколінь.
34 Як і заповів Господь Мойсеєві, Аарон поставив манну перед Скинією Свідчення на зберігання.
35 Ізраїльтяни їли манну сорок років, доки вони не прийшли до заселеної землі. Вони харчувались манною, доки не перейшли кордон ханаанського краю.
36 А гомер – це десята частина ефи .
Pokarm dany przez Boga na pustyni
1 Potem wyruszyli z Elim i piętnastego dnia drugiego miesiąca od wyjścia z ziemi egipskiej całe zgromadzenie Izraelitów przybyło na pustynię Sin, która leży między Elim a Synajem. 2 A całe zgromadzenie Izraelitów szemrało na pustyni przeciw Mojżeszowi i Aaronowi. 3 Mówili do nich Izraelici: Szkoda, że nie pomarliśmy z ręki Pana w ziemi egipskiej, gdy zasiadaliśmy przed garnkami mięsa i jedliśmy chleb do syta! Wyprowadziliście nas na tę pustynię, aby to zgromadzenie pomarło z głodu.
4 Pan oznajmił więc Mojżeszowi: Spuszczę wam chleb z nieba jak deszcz. Lud wyjdzie i codziennie będzie zbierał dzienną porcję, chcę go bowiem wypróbować, czy będzie postępował według Mojego prawa, czy też nie. 5 Szóstego zaś dnia, gdy przygotują, co przynieśli, będzie tego dwa razy więcej niż tego, co zbierają każdego dnia.
6 Wtedy Mojżesz i Aaron zwrócili się do wszystkich Izraelitów: Wieczorem poznacie, że to Pan wyprowadził was z ziemi egipskiej. 7 A rano zobaczycie chwałę Pana, usłyszał On bowiem wasze szemranie przeciw Panu. A czym my jesteśmy, że szemrzecie przeciwko nam? 8 Mojżesz mówił: Wieczorem Pan da wam mięso do jedzenia, a rano chleb, abyście się nasycili, ponieważ Pan usłyszał wasze szemranie przeciwko Niemu. A czym my jesteśmy? Nie przeciwko nam jest to szemranie, lecz przeciwko Panu! 9 I Mojżesz zwrócił się do Aarona: Powiedz całemu zgromadzeniu Izraela: Zbliżcie się do Pana, bo usłyszał wasze szemranie. 10 A gdy Aaron mówił do całego zgromadzenia Izraelitów, odwrócili się ku pustyni, a wtedy chwała Pana ukazała się w obłoku.
11 Pan powiedział do Mojżesza: 12 Słyszałem szemranie Izraelitów. Oznajmij im: Pomiędzy wieczorami będziecie jedli mięso, a rano nasycicie się chlebem i poznacie, że Ja, Pan, jestem waszym Bogiem. 13 Rzeczywiście wieczorem przyleciały przepiórki i pokryły obóz, a rano warstwa rosy leżała na pustyni dookoła obozu. 14 Gdy warstwa rosy uniosła się, na powierzchni pustyni leżało coś drobnego, ziarnistego jak szron na ziemi. 15 A gdy Izraelici to zobaczyli, pytali jeden drugiego: Co to? – ponieważ nie wiedzieli, co to jest. Wówczas Mojżesz im wytłumaczył: To jest chleb, który Pan dał wam do jedzenia. 16 To zaś Pan wam nakazał: Zbierajcie z tego, każdy tyle, ile potrzebuje, omer na głowę, zgodnie z liczbą osób w namiocie. 17 I Izraelici tak zrobili: jedni zbierali więcej, drudzy mniej. 18 Kiedy mierzyli na omery, ten, kto zebrał więcej, nie miał w nadmiarze, a temu, kto miał mniej, nie zabrakło. Każdy zebrał według swoich potrzeb. 19 Wtedy Mojżesz powiedział do nich: Niech nikt z tego co pozostało, nie zostawia nic do rana. 20 Ale niektórzy nie usłuchali Mojżesza i to, co pozostało, przetrzymali do rana. Wówczas to pokryło się robactwem i cuchnęło. I Mojżesz rozgniewał się na nich. 21 Zbierali codziennie rano, każdy według swych potrzeb. A gdy słońce przygrzewało, wtedy reszta topniała. 22 Szóstego zaś dnia zbierali chleb podwójnie, po dwa omery na każdego. Wszyscy przełożeni zgromadzenia przyszli więc i donieśli o tym Mojżeszowi. 23 A on im oznajmił: Tak powiedział Pan: Nadchodzący dzień jest dniem odpoczynku, świętym szabatem Pana. Upieczcie, co macie upiec, i ugotujcie, co macie ugotować. A wszystko, czego macie w nadmiarze, przechowajcie do rana. 24 Pozostawili więc to do rana, tak jak nakazał Mojżesz, i nie psuło się ani nie było w tym robactwa. 25 Mojżesz powiedział: Zjedzcie to dziś, ponieważ dzisiaj jest szabat, dzień dla Pana. Dziś nie znajdziecie tego na polu. 26 Będziecie zbierać przez sześć dni, ale siódmego dnia jest szabat, więc w tym dniu tego nie będzie. 27 Ale siódmego dnia niektórzy z ludu wyszli, aby zbierać, jednak nic nie znaleźli.
28 Pan powiedział do Mojżesza: Jak długo jeszcze nie będziecie chcieli przestrzegać Moich przykazań i praw? 29 Patrzcie! Przecież Pan ustanowił wam szabat, dlatego On daje wam w szóstym dniu chleb na dwa dni. Niech każdy zostanie na swoim miejscu i siódmego dnia niech nikt nie opuszcza swego miejsca zamieszkania. 30 Lud więc odpoczywał siódmego dnia. 31 Dom Izraela nazwał ten pokarm manną, a ona była biała jak ziarno kolendry i smakowała jak ciasto z miodem.
32 Mojżesz powiedział: Tak nakazał Pan: Napełnijcie nią omer i przechowajcie dla przyszłych pokoleń, aby zobaczyły chleb, którym karmiłem was na pustyni po wyprowadzeniu z ziemi egipskiej. 33 Następnie Mojżesz powiedział do Aarona: Weź jeden dzban, napełnij go omerem manny, postaw go przed Panem, aby został przechowany dla przyszłych pokoleń. 34 Zatem, tak jak Pan nakazał Mojżeszowi, Aaron postawił to przed Świadectwem na przechowanie. 35 Izraelici zaś jedli mannę przez czterdzieści lat, aż przyszli do zamieszkałej ziemi. Jedli mannę aż do przybycia do granicy ziemi Kanaan. 36 Omer jest dziesiątą częścią efy.