Велич Соломонового царства
1 Отже, Соломон владарював над усіма царствами, від Ріки Євфрат й филистимського краю до єгипетського кордону. Всі вони платили данину, оскільки були підлеглими Соломона протягом усього його життя.
2 Для харчування Соломонового двору на один день було потрібно: тридцять мір (корів ) борошна й шістдесят мір (корів ) борошна грубого помелу;
3 десять вгодованих волів, двадцять волів з пасовиська, а також сто овець, окрім оленів, сарн, ланей і вгодованих птахів.
4 Адже Соломон владарював над усіма країнами і на іншому боці Ріки (Євфрат ), від Тіфсаха аж до Ґази. З усіма царями, що за Рікою, був у нього мир з усіх сторін довкола.
5 Протягом усього часу царювання Соломона Юдеї та Ізраїльтяни жили в безпеці, – кожен під своєю виноградною лозою та під своєю смоківницею, – від Дана й до Вірсавії.
6 У Соломона було сорок тисяч стійл для коней від його колісниць та дванадцять тисяч верхових коней.
7 Отже, намісники почергово, кожен свого місяця, постачали продукти харчування для столу царя Соломона, а також усіх тих, хто мав привілей споживати їжу за столом царя Соломона. Вони не допускали, аби чогось бракувало.
8 Так само ячмінь і солому як для верхових коней, так і тяглових мулів доставляли почергово до того місця, де вони знаходились за своїм призначенням.
Мудрість Соломона
9 Бог наділив Соломона мудрістю і дуже великою розсудливістю, а широту його пізнань можна було зрівняти хіба що з піском на березі моря, –
10 так що мудрість Соломона перевищувала мудрість усіх людей Сходу і всю мудрість Єгипту.
11 Він був мудрішим від усіх відомих мудреців, таких як: Етан езрахітський, а також Геман, Калкол і Дарду, сини Махола. Слава його імені поширилась на всі навколишні народи.
12 Він проголосив три тисячі притч, і склав тисячу п’ять пісень.
13 Він мав що сказати про дерева, починаючи від кедра, що росте на Лівані, й закінчуючи гісопом, що виростає зі стіни; він говорив про звірів і про птахів, про плазунів і про риби.
14 Послухати мудрі висловлювання Соломона приходили люди від усіх навколишніх народів, які були послані царями країн, котрі дізнавались про його мудрість.
Угода Соломона з Хірамом про збудування Господнього Храму
15 Тирський цар Хірам, котрий завжди був приятелем Давида, почувши, що його син помазаний на царя замість свого батька, також послав своїх слуг до Соломона.
16 Соломон сказав послам передати Хіраму таке прохання:
17 Ти знаєш, що мій батько Давид не зміг побудувати Храм Імені Господа, свого Бога, через війни з довколишніми ворогами, аж поки Господь не поклав їх йому під ноги.
18 Але тепер Господь, мій Бог, послав мені з усіх боків мир. Немає в мене супротивників, як і немає нещасних випадків.
19 Тому я вирішив збудувати Храм Імені Господа, мого Бога, як і сказав Господь моєму батькові Давидові, говорячи: Твій син, якого посаджу замість тебе на твоєму престолі, збудує Храм Моєму Імені!
20 Отже, накажи, щоб зрубували мені кедри на Лівані; мої слуги приєднаються до твоїх слуг. Плату для твоїх робітників я віддаватиму тобі, яку ти призначиш, адже ти знаєш, що в нас немає нікого, хто вмів би рубати дерева так, як сидонці.
21 Так сталося, що, почувши прохання Соломона, Хірам дуже зрадів і вигукнув: Благословенний сьогодні Господь, Який дав Давидові мудрого сина, – володаря над цим численним народом!
22 Тож Хірам послав до Соломона сказати: Я уважно вислухав усе, що ти звелів мені передати. Я виконаю кожне твоє побажання відносно кедрових дерев, як і кипарисових .
23 Мої слуги спускатимуть ці дерева з Лівану до моря, а звідти, пов’язаними в плоти, я накажу спровадити їх морем до місця, яке ти мені вкажеш. Там їх (плоти ) розв’яжуть, і ти забереш. А ти виконаєш моє бажання: постачатимеш продовольство для мого двору.
24 Таким чином, Хірам доставляв Соломонові кедрові дерева і кипарисові дерева стільки, скільки Соломон бажав.
25 Навзаєм Соломон постачав Хірамові двадцять тисяч мірок (корів ) пшениці для його двору, і двадцять тисяч мірок (батів ) олії з битих маслин, – саме стільки Соломон постачав Хірамові щороку.
26 Господь наділив Соломона мудрістю, як і обіцяв йому. Між Хірамом і між Соломоном був мир, як і передбачав укладений між обома договір.
Підготовка до будівництва
27 Цар Соломон обклав трудовою повинністю весь Ізраїль. Ця повинність охопила тридцять тисяч чоловіків.
28 Щомісяця, змінами, він посилав на працю до Лівану по десять тисяч чоловіків. Протягом одного місяця вони були на Лівані, після чого два місяці перебували вдома. Податківець Адонірам наглядав за робітниками.
29 А ще в Соломона було сімдесят тисяч носіїв вантажів, та вісімдесят тисяч каменярів, що працювали в горах.
30 Крім того, Соломон призначив три тисячі триста начальників, які керували робітниками, що виконували роботи.
31 За наказом царя вони видобували величезні за розмірами цінні породи каменів. Ці камені обтесували, аби пізніше тесані камені покласти в основу Храму.
32 Отже, заготовляли й обробляли дерево та камінь на будівництво Храму будівельники Соломона разом з будівельниками Хірама, а також майстрами з міста Ґевала .
1 Salomon panował nad wszystkimi królestwami od Rzeki po ziemię Filistynów i aż do granicy egipskiej. Składały one daninę i były poddane Salomonowi przez całe jego życie.
2 Dzienna dostawa żywności dla Salomona wynosiła: trzydzieści kor najlepszej mąki i sześćdziesiąt kor mąki zwykłej, 3 dziesięć tucznych wołów, dwadzieścia wołów z pastwiska oraz sto owiec, nie licząc jeleni, gazeli, danieli i dorodnego tucznego ptactwa. 4 On zaś panował wszędzie na zachód od Rzeki, od Tifsach aż po Gazę, i nad wszystkimi królami z tej strony Rzeki. I miał pokój ze wszystkich stron dookoła. 5 Przez wszystkie dni Salomona Judejczycy i Izraelici mieszkali w pokoju, każdy pod swoim krzewem winnym i pod swoim drzewem figowym, od Dan do Beer-Szeby. 6 Salomon miał w swoich stajniach czterdzieści tysięcy miejsc dla koni do swoich rydwanów, miał też dwanaście tysięcy jeźdźców. 7 Wspomniani zaś namiestnicy, każdy w swoim miesiącu, zaopatrywali króla Salomona i wszystkich, którzy mieli dostęp do stołu króla Salomona, nie zaniedbując niczego. 8 Także jęczmień i słomę dla koni i zwierząt zaprzęgowych sprowadzano na to miejsce, które każdemu było wyznaczone.
Sława mądrości Salomona
9 Bóg dał Salomonowi mądrość, bardzo wielką roztropność i umysł tak rozległy jak piasek nad brzegiem morza. 10 Mądrość Salomona przewyższała mądrość wszystkich ludzi Wschodu i wszelką mądrość Egipcjan. 11 Górował mądrością nad wszystkimi ludźmi, nawet nad Etanem Ezrachitą, Hemanem, Kalkolem i Dardą, synami Machola. Jego imię stało się sławne wśród okolicznych narodów. 12 Wypowiedział trzy tysiące przysłów. A jego pieśni było tysiąc pięć. 13 Rozprawiał o drzewach, od cedru na górach Libanu aż do hizopu, który rośnie na murze. Mówił też o zwierzętach, ptakach, płazach i rybach. 14 Przychodzili więc ze wszystkich narodów, aby posłuchać mądrości Salomona, i posłańcy od wszystkich królów ziemi, którzy słyszeli o jego mądrości.
Układ z królem Tyru
15 Chiram, król Tyru, wysłał swoje sługi do Salomona, ponieważ usłyszał, że namaszczono go na króla po jego ojcu. Chiram bowiem żył zawsze w przyjaźni z Dawidem. 16 Wtedy Salomon przesłał Chiramowi taką wiadomość: 17 Wiesz, że Dawid, mój ojciec, nie mógł zbudować domu imieniu Pana, swego Boga, z powodu wojen wszczynanych dookoła przez wrogów, aż Pan poddał ich pod jego stopy. 18 Teraz zaś Pan, mój Bóg, zewsząd obdarzył mnie pokojem. Nie ma nieprzyjaciela ani zagrożenia. 19 Dlatego postanowiłem wybudować dom imieniu Pana, mego Boga, jak Pan zapowiedział mojemu ojcu, Dawidowi: Twój syn, którego dam ci jako następcę na twoim tronie, wybuduje dom Memu imieniu. 20 Rozkaż więc, by naścinano mi cedrów z Libanu. Moi słudzy będą z twoimi sługami. Dam ci zapłatę dla twoich sług, jakiej sam zażądasz, bo wiesz, że nie ma pośród nas nikogo, kto by znał się na ścinaniu drzew jak Sydończycy.
21 Gdy Chiram usłyszał słowa Salomona, ucieszył się bardzo i powiedział: Niech będzie dziś błogosławionyPan, który dał Dawidowi mądrego syna nad tym tak licznym ludem. 22 Potem Chiram posłał do Salomona taką wiadomość: Wysłuchałem twojego poselstwa i spełnię wszystkie twoje życzenia, dotyczące drzew cedrowych i drzew cyprysowych. 23 Moi słudzy sprowadzą je z Libanu do morza, a ja każę je powiązać w tratwy na morzu i spławię do miejsca, które mi wskażesz. Tam je rozdzielą, a ty je weźmiesz. Potem spełnisz moje życzenie i dostarczysz żywność mojemu domowi.
24 Tak Chiram dostarczał Salomonowi drzewa cedrowe i drzewa cyprysowe na każde jego życzenie. 25 Salomon natomiast dawał Chiramowi na zaopatrzenie jego domu dwadzieścia tysięcy kor pszenicy oraz dwadzieścia tysięcy kor wytłoczonej oliwy. Tyle Salomon dostarczał Chiramowi co roku. 26 Pan dał Salomonowi mądrość, tak jak mu przepowiedział, dlatego panował pokój między Chiramem i Salomonem. Zawarli też ze sobą przymierze.
Przygotowania do budowy świątyni
27 Król Salomon wyznaczył przymusowych robotników z całego Izraela, a było ich trzydzieści tysięcy. 28 Posyłał ich do Libanu co miesiąc, w zmianach po dziesięć tysięcy. Jeden miesiąc przebywali w Libanie, a dwa miesiące w swoim domu. Przełożonym nad tymi robotnikami był Adoniram.
29 Salomon miał też siedemdziesiąt tysięcy tragarzy i osiemdziesiąt tysięcy pracowników w górskich kamieniołomach. 30 Oprócz urzędników ustanowionych przez Salomona do kierowania pracami było jeszcze trzy tysiące trzystu nadzorców nad ludem wykonującym pracę. 31 Król rozkazał, aby wyłamywano wielkie, wspaniałe kamienie na ułożenie fundamentów domu z ciosanych bloków. 32 Budowniczowie Salomona i budowniczowie Chirama wraz z Giblitami ociosali i przygotowali drewno i kamienie na budowę domu.