The Treatment of Slaves
(Deuteronomy 15.12-18)1 “Give the Israelites the following laws: 2 If you buy a Hebrew slave, he shall serve you for six years. In the seventh year he is to be set free without having to pay anything. 3 If he was unmarried when he became your slave, he is not to take a wife with him when he leaves; but if he was married when he became your slave, he may take his wife with him. 4 If his master gave him a wife and she bore him sons or daughters, the woman and her children belong to the master, and the man is to leave by himself. 5 But if the slave declares that he loves his master, his wife, and his children and does not want to be set free, 6 then his master shall take him to the place of worship. There he is to make him stand against the door or the doorpost and put a hole through his ear. Then he will be his slave for life.
7 “If a man sells his daughter as a slave, she is not to be set free, as male slaves are. 8 If she is sold to someone who intends to make her his wife, but he doesn't like her, then she is to be sold back to her father; her master cannot sell her to foreigners, because he has treated her unfairly. 9 If a man buys a female slave to give to his son, he is to treat her like a daughter. 10 If a man takes a second wife, he must continue to give his first wife the same amount of food and clothing and the same rights that she had before. 11 If he does not fulfill these duties to her, he must set her free and not receive any payment.
Laws about Violent Acts
12 “Whoever hits someone and kills him is to be put to death. 13 But if it was an accident and he did not mean to kill him, he can escape to a place which I will choose for you, and there he will be safe. 14 But when someone gets angry and deliberately kills someone else, he is to be put to death, even if he has run to my altar for safety.
15 “Whoever hits his father or his mother is to be put to death.
16 “Whoever kidnaps someone, either to sell him or to keep him as a slave, is to be put to death.
17 “Whoever curses his father or his mother is to be put to death.
18-19 “If there is a fight and someone hits someone else with a stone or with his fist, but does not kill him, he is not to be punished. If the one who was hit has to stay in bed, but later is able to get up and walk outside with the help of a cane, the one who hit him is to pay for his lost time and take care of him until he gets well.
20 “If a slave owner takes a stick and beats his slave, whether male or female, and the slave dies on the spot, the owner is to be punished. 21 But if the slave does not die for a day or two, the master is not to be punished. The loss of his property is punishment enough.
22 “If some men are fighting and hurt a pregnant woman so that she loses her child, but she is not injured in any other way, the one who hurt her is to be fined whatever amount the woman's husband demands, subject to the approval of the judges. 23 But if the woman herself is injured, the punishment shall be life for life, 24 eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot, 25 burn for burn, wound for wound, bruise for bruise.
26 “If someone hits his male or female slave in the eye and puts it out, he is to free the slave as payment for the eye. 27 If he knocks out a tooth, he is to free the slave as payment for the tooth.
The Responsibility of Owners
28 “If a bull gores someone to death, it is to be stoned, and its flesh shall not be eaten; but its owner is not to be punished. 29 But if the bull had been in the habit of attacking people and its owner had been warned, but did not keep it penned up—then if it gores someone to death, it is to be stoned, and its owner is to be put to death also. 30 However, if the owner is allowed to pay a fine to save his life, he must pay the full amount required. 31 If the bull kills a boy or a girl, the same rule applies. 32 If the bull kills a male or female slave, its owner shall pay the owner of the slave thirty pieces of silver, and the bull shall be stoned to death.
33 “If someone takes the cover off a pit or if he digs one and does not cover it, and a bull or a donkey falls into it, 34 he must pay for the animal. He is to pay the money to the owner and may keep the dead animal. 35 If someone's bull kills someone else's bull, the two of them shall sell the live bull and divide the money; they shall also divide up the meat from the dead animal. 36 But if it was known that the bull had been in the habit of attacking and its owner did not keep it penned up, he must make good the loss by giving the other man a live bull, but he may keep the dead animal.
Przepisy dotyczące niewolników
1 A te są prawa, które im przedłożysz:
2 Jeżeli kupisz niewolnika hebrajskiego, sześć lat służyć ci będzie, a siódmego wyjdzie na wolność bez okupu.
3 Jeżeli sam przyszedł, odejdzie sam; a jeżeli był żonaty, i żona z nim odejdzie.
4 Jeżeli jego pan dał mu żonę, a ona urodziła mu synów lub córki, żona i jej dzieci należeć będą do pana, a on odejdzie sam.
5 Jeżeli niewolnik oświadczy wyraźnie: Miłuję mojego pana, moją żonę i moje dzieci i nie chcę wyjść na wolność,
6 Wtedy jego pan zaprowadzi go przed Boga, potem postawi go u drzwi albo u odrzwi i przekłuje mu pan jego ucho szydłem, i będzie niewolnikiem jego na zawsze.
7 Jeżeli zaś ktoś sprzeda swoją córkę jako niewolnicę, to ona nie odejdzie, tak jak odchodzą niewolnicy.
8 Jeżeli nie spodoba się swemu panu, który ją przeznaczył dla siebie, niech ją pozwoli wykupić. Jednak nie ma prawa sprzedać jej obcemu ludowi, bo postąpiłby wobec niej wiarołomnie.
9 Jeżeli przeznaczył ją dla swego syna, postąpi z nią według prawa dotyczącego córek.
10 Jeżeli weźmie sobie inną za żonę, nie ujmie jej ani pożywienia, ani odzieży, ani obcowania cielesnego.
11 Jeżeli tych trzech obowiązków wobec niej nie spełni, to ona odejdzie darmo bez wykupu.
Przepisy dotyczące aktów gwałtu
12 Kto tak uderzy człowieka, że ten umrze, poniesie śmierć.
13 Jeżeli na niego nie czyhał, ale to Bóg zdarzył, że wpadł mu pod rękę, wyznaczę ci miejsce, do którego będzie mógł uciec.
14 Jeżeli ktoś zastawia na bliźniego swego zasadzkę, by go podstępnie zabić, to weźmiesz go nawet od ołtarza mojego, by go ukarać śmiercią.
15 Kto uderzy ojca swego albo matkę swoją, poniesie śmierć.
16 Kto porwie człowieka, to czy go sprzedał, czy też znaleziono go jeszcze w jego ręku, poniesie śmierć.
17 Kto złorzeczy ojcu swemu albo matce swojej, poniesie śmierć.
18 Jeżeli pokłócą się mężowie i jeden uderzy drugiego kamieniem lub pięścią tak, że ten wprawdzie nie umrze, ale musi położyć się do łóżka,
19 To gdy wstanie i potrafi chodzić poza domem o swojej lasce, ten, który go uderzył, będzie uniewinniony, lecz da mu odszkodowanie za przymusową bezczynność i za leczenie.
20 Jeżeli ktoś pobije kijem swojego niewolnika albo swoją niewolnicę tak, że umrą pod jego ręką, winien być surowo ukarany.
21 Jeżeli jednak przeżyją dzień lub dwa, to nie będzie podlegał karze, gdyż są jego własnością.
22 Jeżeli dwaj mężowie się biją, a przy tym uderzą kobietę brzemienną tak, że poroni, ale nie poniesie dalszej szkody, to sprawca zapłaci grzywnę, jaką mu wyznaczy mąż tej kobiety, a uiści ją w obecności rozjemców.
23 Jeżeli zaś poniesie dalszą szkodę, to wtedy da życie za życie,
24 Oko za oko, ząb za ząb, rękę za rękę, nogę za nogę,
25 Oparzelinę za oparzelinę, ranę za ranę, siniec za siniec.
26 Jeżeli ktoś uderzy w oko swego niewolnika lub w oko swojej niewolnicy tak, że je zniszczy, wtedy wypuści ich na wolność za to oko.
27 A jeżeli ktoś wybije ząb swojego niewolnika albo ząb swojej niewolnicy, wypuści ich na wolność za ten ząb.
Przepisy dotyczące odpowiedzialności właściciela
28 Jeżeli wół zabodzie mężczyznę albo kobietę na śmierć, to należy wołu ukamienować i nie jeść jego mięsa, właściciel zaś wołu będzie niewinny.
29 Jeżeli jednak wół bódł od dawna, a ostrzeżono o tym jego właściciela, ten zaś go nie pilnował, i wół zabił mężczyznę albo kobietę, to wół będzie ukamienowany, a jego właściciel poniesie śmierć.
30 Jeżeli jednak nałożono na niego okup, to da jako okup za swoje życie tyle, ile na niego nałożą.
31 Jeżeli zabodzie na śmierć chłopca lub dziewczynę; postąpią z nim według tego samego prawa.
32 Jeżeli wół zabodzie niewolnika albo niewolnicę, należy dać jego panu trzydzieści sykli srebra, a wół będzie ukamienowany.
33 Jeżeli ktoś zostawi studnię otwartą albo jeżeli ktoś wykopie studnię i nie przykryje jej, a wpadnie do niej wół albo osioł,
34 To właściciel studni winien dać pieniężne odszkodowanie jego właścicielowi, a martwe zwierzę będzie należeć do niego.
35 Jeżeli czyjś wół pobodzie wołu jego bliźniego tak, że padnie, sprzedadzą wołu żywego i podzielą się pieniędzmi za niego, a również podzielą się zabitym.
36 Jeżeli jednak było wiadomo, że wół bódł od dawna, a właściciel jego nie pilnował go, odda wołu za wołu, zabity zaś należeć będzie do niego.