The Jews Destroy Their Enemies
1 The thirteenth day of Adar came, the day on which the royal proclamation was to take effect, the day when the enemies of the Jews were hoping to get them in their power. But instead, the Jews triumphed over them. 2 In the Jewish quarter of every city in the empire the Jews organized to attack anyone who tried to harm them. People everywhere were afraid of them, and no one could stand against them. 3 In fact, all the provincial officials—governors, administrators, and royal representatives—helped the Jews because they were all afraid of Mordecai. 4 It was well-known throughout the empire that Mordecai was now a powerful man in the palace and was growing more powerful. 5 So the Jews could do what they wanted with their enemies. They attacked them with swords and slaughtered them.
6 In Susa, the capital city itself, the Jews killed five hundred people. 7-10 Among them were the ten sons of Haman son of Hammedatha, the enemy of the Jews: Parshandatha, Dalphon, Aspatha, Poratha, Adalia, Aridatha, Parmashta, Arisai, Aridai, and Vaizatha. However, there was no looting.
11 That same day the number of people killed in Susa was reported to the king. 12 He then said to Queen Esther, “In Susa alone the Jews have killed five hundred people, including Haman's ten sons. What must they have done out in the provinces! What do you want now? You shall have it. Tell me what else you want, and you shall have it.”
13 Esther answered, “If it please Your Majesty, let the Jews in Susa do again tomorrow what they were allowed to do today. And have the bodies of Haman's ten sons hung from the gallows.” 14 The king ordered this to be done, and the proclamation was issued in Susa. The bodies of Haman's ten sons were publicly displayed. 15 On the fourteenth day of Adar the Jews of Susa got together again and killed three hundred more people in the city. But again, they did no looting.
16 The Jews in the provinces also organized and defended themselves. They rid themselves of their enemies by killing seventy-five thousand people who hated them. But they did no looting. 17 This was on the thirteenth day of Adar. On the next day, the fourteenth, there was no more killing, and they made it a joyful day of feasting. 18 The Jews of Susa, however, made the fifteenth a holiday, since they had slaughtered their enemies on the thirteenth and fourteenth and then stopped on the fifteenth. 19 This is why Jews who live in small towns observe the fourteenth day of the month of Adar as a joyous holiday, a time for feasting and giving gifts of food to one another.
The Festival of Purim
20 Mordecai had these events written down and sent letters to all the Jews, near and far, throughout the Persian Empire, 21 telling them to observe the fourteenth and fifteenth days of Adar as holidays every year. 22 These were the days on which the Jews had rid themselves of their enemies; this was a month that had been turned from a time of grief and despair into a time of joy and happiness. They were told to observe these days with feasts and parties, giving gifts of food to one another and to the poor. 23 So the Jews followed Mordecai's instructions, and the celebration became an annual custom.
24 Haman son of Hammedatha—the descendant of Agag and the enemy of the Jewish people—had cast lots (“purim,” they were called) to determine the day for destroying the Jews; he had planned to wipe them out. 25 But Esther went to the king, and the king issued written orders with the result that Haman suffered the fate he had planned for the Jews—he and his sons were hanged from the gallows. 26 That is why the holidays are called Purim. Because of Mordecai's letter and because of all that had happened to them, 27 the Jews made it a rule for themselves, their descendants, and anyone who might become a Jew, that at the proper time each year these two days would be regularly observed according to Mordecai's instructions. 28 It was resolved that every Jewish family of every future generation in every province and every city should remember and observe the days of Purim for all time to come.
29 Then Queen Esther, the daughter of Abihail, along with Mordecai, also wrote a letter, putting her full authority behind the letter about Purim, which Mordecai had written earlier. 30 The letter was addressed to all the Jews, and copies were sent to all the 127 provinces of the Persian Empire. It wished the Jews peace and security 31 and directed them and their descendants to observe the days of Purim at the proper time, just as they had adopted rules for the observance of fasts and times of mourning. This was commanded by both Mordecai and Queen Esther. 32 Esther's command, confirming the rules for Purim, was written down on a scroll.
Wrogowie Żydów ukarani
1 W dwunastym miesiącu, to jest w miesiącu Adar, trzynastego dnia, gdy rozkaz królewski i jego ustawa miały być wykonane, a wrogowie Żydów spodziewali się wziąć górę nad nimi, nastąpiła odmiana taka, że Żydzi wzięli górę nad tymi, którzy ich nienawidzili.
2 Mianowicie Żydzi zebrali się po miastach, gdzie byli, we wszystkich prowincjach króla Achaszwerosza, aby podnieść rękę na tych, którzy pragnęli ich zguby. I ani jeden im się nie opierał, gdyż strach przed nimi padł na wszystkie ludy.
3 I wszyscy książęta prowincji i satrapowie, namiestnicy i wszyscy sprawujący władzę w imieniu króla popierali Żydów, gdyż padł na nich strach przed Mordochajem.
4 Mordochaj bowiem wiele znaczył w pałacu królewskim, a wieść o nim dotarła do wszystkich prowincji, gdyż znaczenie tego męża, Mordochaja, ciągle rosło.
5 I zabili Żydzi wszystkich swoich wrogów mieczem, drogą zabójstwa i zagłady, i robili z tymi, którzy ich nienawidzili, co chcieli.
6 W samym zamku w Suzie wymordowali Żydzi i wygubili pięciuset mężów.
7 A Parszandatę, Dalfona, Aspatę,
8 Poratę, Adalię, Aridatę,
9 Parmasztę, Arisaja, Aridaja i Wajezatę,
10 Tych dziesięciu synów Hamana, syna Hammedaty, gnębiciela Żydów, wymordowali, lecz na ich mienie swej ręki nie podnieśli.
11 Tego samego dnia dotarła wieść o liczbie wymordowanych na zamku w Suzie do króla.
12 Wtedy rzekł król do królowej Estery: Na zamku w Suzie wymordowali i wygubili Żydzi pięciuset mężów oraz dziesięciu synów Hamana. A co uczynili w pozostałych prowincjach królewskich? Jaka jest dalsza twoja prośba? Będzie ci ona spełniona, a czego sobie jeszcze życzysz, stanie się.
13 Estera rzekła: Jeśli król uzna to za dobre, to niech wolno będzie także jutro Żydom będącym w Suzie postąpić jak dzisiaj i niech dziesięciu synów Hamana powieszą na szubienicy.
14 Król rzekł, aby tak się stało; wydane więc zostało zarządzenie w Suzie, i dziesięciu synów Hamana powiesili.
15 I Żydzi będący w Suzie zebrali się także w czternastym dniu miesiąca Adar, i zabili w Suzie trzystu mężów; lecz na ich mienie swej ręki nie podnieśli.
16 Pozostali zaś Żydzi po prowincjach królewskich zebrali się, aby stanąć w obronie swojego życia i zapewnić sobie spokój od swoich wrogów, zabili więc spośród tych, którzy ich nienawidzili, siedemdziesiąt pięć tysięcy, lecz na ich mienie swej ręki nie podnieśli.
17 To było trzynastego dnia miesiąca Adar, czternastego dnia zaś odpoczęli i uczynili go dniem ucztowania i radości.
18 Ale Żydzi będący w Suzie zebrali się w dniu trzynastym i czternastym, a w dniu jego piętnastym odpoczęli i uczynili go dniem ucztowania i radości.
19 Dlatego żydowscy wieśniacy, mieszkańcy osiedli nieobwałowanych, święcą czternasty dzień miesiąca Adar jako dzień radości i ucztowania, jako dzień świąteczny, w którym nawzajem przysyłają sobie dary żywnościowe.
Zarządzenie w sprawie Święta Losów
20 A Mordochaj spisał wszystkie te wydarzenia i rozesłał listy do wszystkich Żydów po wszystkich prowincjach króla Achaszwerosza, bliskich i dalekich,
21 Zobowiązując ich, aby rokrocznie święcili czternasty dzień miesiąca Adar i piętnasty dzień tegoż miesiąca,
22 Jako dni, w których Żydzi zyskali spokój od wrogów swoich, i jako miesiąc, w którym troska zamieniła im się w radość, a żałoba w dzień pomyślny, aby uczynili je dniami ucztowania i radości, i wzajemnego przesyłania sobie darów żywnościowych i obdarowywania ubogich.
23 I Żydzi przyjęli to, co wtedy zapoczątkowali i co im napisał Mordochaj, jako zwyczaj:
24 Że Haman, syn Hammedaty, potomek Agaga, gnębiciel wszystkich Żydów, zamyślając wytępić wszystkich Żydów, rzucił „pur”, to znaczy los, aby ich zniszczyć i wytępić.
25 Lecz gdy rzecz doszła do króla, ten nakazał, a jednocześnie dał pisemne zarządzenie, że jego wrogi zamysł, jaki powziął przeciwko Żydom, ma spaść na jego własną głowę, wobec czego powiesili jego samego i jego synów na szubienicy.
26 Dlatego te dni nazwali „purim”, według nazwy „pur”. A z powodu wszystkich słów tego listu oraz z powodu tego, co widzieli i co ich spotkało,
27 Żydzi zobowiązali się i przyjęli to zarówno na siebie, jak i na swoje potomstwo i na tych wszystkich, którzy by się do nich przyłączyli, jako zwyczaj, którego się nie przekracza, że będą rokrocznie święcić te dwa dni zgodnie z przepisami i w oznaczonym czasie.
28 A te dni mają być wspominane i obchodzone jako święta po wszystkie pokolenia, we wszystkich rodzinach, we wszystkich prowincjach i we wszystkich miastach. A te Święta „Purim” nie mają zaniknąć wśród Żydów i pamięć o nich nie ma ustać u ich potomstwa.
29 A królowa Estera, córka Abichaila, i Żyd Mordochaj napisali z całym naciskiem, że ten drugi list dotyczący Święta Purim stanowczo obowiązuje.
30 Rozesłali też listy do wszystkich Żydów w stu dwudziestu siedmiu prowincjach królestwa Achaszwerosza ze słowami życzenia pokoju i prawdy,
31 Aby ich zobowiązać do święcenia tych dni purim w oznaczonym ich czasie, jak to na nich nałożył Żyd Mordochaj i królowa Estera i jak oni sami nałożyli na siebie i na swoje potomstwo postanowienia dotyczące związanych z nimi postów i narzekań.
32 Polecenie Estery potwierdziło postanowienia dotyczące tych Świąt Purim i zostało zapisane w Księdze.