The Blessings of Obedience
(Leviticus 26.3-13Deuteronomy 7.12-24)1 “If you obey the Lord your God and faithfully keep all his commands that I am giving you today, he will make you greater than any other nation on earth. 2 Obey the Lord your God and all these blessings will be yours:
3 “The Lord will bless your towns and your fields.
4 “The Lord will bless you with many children, with abundant crops, and with many cattle and sheep.
5 “The Lord will bless your grain crops and the food you prepare from them.
6 “The Lord will bless everything you do.
7 “The Lord will defeat your enemies when they attack you. They will attack from one direction, but they will run from you in all directions.
8 “The Lord your God will bless your work and fill your barns with grain. He will bless you in the land that he is giving you.
9 “If you obey the Lord your God and do everything he commands, he will make you his own people, as he has promised. 10 Then all the peoples on earth will see that the Lord has chosen you to be his own people, and they will be afraid of you. 11 The Lord will give you many children, many cattle, and abundant crops in the land that he promised your ancestors to give you. 12 He will send rain in season from his rich storehouse in the sky and bless all your work, so that you will lend to many nations, but you will not have to borrow from any. 13 The Lord your God will make you the leader among the nations and not a follower; you will always prosper and never fail if you obey faithfully all his commands that I am giving you today. 14 But you must never disobey them in any way, or worship and serve other gods.
The Consequences of Disobedience
(Leviticus 26.14-46)15 “But if you disobey the Lord your God and do not faithfully keep all his commands and laws that I am giving you today, all these evil things will happen to you:
16 “The Lord will curse your towns and your fields.
17 “The Lord will curse your grain crops and the food you prepare from them.
18 “The Lord will curse you by giving you only a few children, poor crops, and few cattle and sheep.
19 “The Lord will curse everything you do.
20 “If you do evil and reject the Lord, he will bring on you disaster, confusion, and trouble in everything you do, until you are quickly and completely destroyed. 21 He will send disease after disease on you until there is not one of you left in the land that you are about to occupy. 22 The Lord will strike you with infectious diseases, with swelling and fever; he will send drought and scorching winds to destroy your crops. These disasters will be with you until you die. 23 No rain will fall, and your ground will become as hard as iron. 24 Instead of rain, the Lord will send down duststorms and sandstorms until you are destroyed.
25 “The Lord will give your enemies victory over you. You will attack them from one direction, but you will run from them in all directions, and all the people on earth will be terrified when they see what happens to you. 26 When you die, birds and wild animals will come and eat your bodies, and there will be no one to scare them off. 27 The Lord will send boils on you, as he did on the Egyptians. He will make your bodies break out with sores. You will be covered with scabs, and you will itch, but there will be no cure. 28 The Lord will make you lose your mind; he will strike you with blindness and confusion. 29 You will grope about in broad daylight like someone blind, and you will not be able to find your way. You will not prosper in anything you do. You will be constantly oppressed and robbed, and there will be no one to help you.
30 “You will be engaged to a young woman—but someone else will marry her. You will build a house—but never live in it. You will plant a vineyard—but never eat its grapes. 31 Your cattle will be butchered before your very eyes, but you will not eat any of the meat. Your donkeys will be dragged away while you look on, and they will not be given back to you. Your sheep will be given to your enemies, and there will be no one to help you. 32 Your sons and daughters will be given as slaves to foreigners while you look on. Every day you will strain your eyes, looking in vain for your children to return. 33 A foreign nation will take all the crops that you have worked so hard to grow, while you receive nothing but constant oppression and harsh treatment. 34 Your sufferings will make you lose your mind. 35 The Lord will cover your legs with incurable, painful sores; boils will cover you from head to foot.
36 “The Lord will take you and your king away to a foreign land, where neither you nor your ancestors ever lived before; there you will serve gods made of wood and stone. 37 In the countries to which the Lord will scatter you, the people will be shocked at what has happened to you; they will make fun of you and ridicule you.
38 “You will plant plenty of seed, but reap only a small harvest, because the locusts will eat your crops. 39 You will plant vineyards and take care of them, but you will not gather their grapes or drink wine from them, because worms will eat the vines. 40 Olive trees will grow everywhere in your land, but you will not have any olive oil, because the olives will drop off. 41 You will have sons and daughters, but you will lose them, because they will be taken away as prisoners of war. 42 All your trees and crops will be devoured by insects.
43 “Foreigners who live in your land will gain more and more power, while you gradually lose yours. 44 They will have money to lend you, but you will have none to lend them. In the end they will be your rulers.
45 “All these disasters will come on you, and they will be with you until you are destroyed, because you did not obey the Lord your God and keep all the laws that he gave you. 46 They will be the evidence of God's judgment on you and your descendants forever. 47 The Lord blessed you in every way, but you would not serve him with glad and joyful hearts. 48 So then, you will serve the enemies that the Lord is going to send against you. You will be hungry, thirsty, and naked—in need of everything. The Lord will oppress you harshly until you are destroyed. 49 The Lord will bring against you a nation from the ends of the earth, a nation whose language you do not know. They will swoop down on you like an eagle. 50 They will be ruthless and show no mercy to anyone, young or old. 51 They will eat your livestock and your crops, and you will starve to death. They will not leave you any grain, wine, olive oil, cattle, or sheep; and you will die. 52 They will attack every town in the land that the Lord your God is giving you, and the high, fortified walls in which you trust will fall.
53 “When your enemies are besieging your towns, you will become so desperate for food that you will even eat the children that the Lord your God has given you. 54-55 Even the most refined man of noble birth will become so desperate during the siege that he will eat some of his own children because he has no other food. He will not even give any to his brother or to the wife he loves or to any of his children who are left. 56-57 Even the most refined woman of noble birth, so rich that she has never had to walk anywhere, will behave in the same way. When the enemy besieges her town, she will become so desperate for food that she will secretly eat her newborn child and the afterbirth as well. She will not share them with the husband she loves or with any of her children.
58 “If you do not obey faithfully all of God's teachings that are written in this book and if you do not honor the wonderful and awesome name of the Lord your God, 59 he will send on you and on your descendants incurable diseases and horrible epidemics that can never be stopped. 60 He will bring on you once again all the dreadful diseases you experienced in Egypt, and you will never recover. 61 He will also send all kinds of diseases and epidemics that are not mentioned in this book of God's laws and teachings, and you will be destroyed. 62 Although you become as numerous as the stars in the sky, only a few of you will survive, because you did not obey the Lord your God. 63 Just as the Lord took delight in making you prosper and in making you increase in number, so he will take delight in destroying you and in bringing ruin on you. You will be uprooted from the land that you are about to occupy.
64 “The Lord will scatter you among all the nations, from one end of the earth to the other, and there you will serve gods made of wood and stone, gods that neither you nor your ancestors have ever worshiped before. 65 You will find no peace anywhere, no place to call your own; the Lord will overwhelm you with anxiety, hopelessness, and despair. 66 Your life will always be in danger. Day and night you will be filled with terror, and you will live in constant fear of death. 67 Your hearts will pound with fear at everything you see. Every morning you will wish for evening; every evening you will wish for morning. 68 The Lord will send you back to Egypt in ships, even though he said that you would never have to go there again. There you will try to sell yourselves to your enemies as slaves, but no one will want to buy you.”
Błogosławieństwa za posłuszeństwo
(III Mojż. 26,3—13V Mojż. 7,12—24)1 Jeżeli zaś usłuchasz głosu Pana, Boga twego, i będziesz pilnie spełniał wszystkie jego przykazania, które ja ci dziś nadaję, to Pan, Bóg twój, wywyższy cię ponad wszystkie narody ziemi.
2 I spłyną na ciebie, i dosięgną cię wszystkie te błogosławieństwa, jeżeli usłuchasz głosu Pana, Boga twego.
3 Błogosławiony będziesz w mieście, błogosławiony będziesz na polu.
4 Błogosławione będzie twoje potomstwo, plon twojej ziemi, rozpłód twego bydła, miot twojej rogacizny i przychówek twoich trzód.
5 Błogosławiony będzie twój kosz i twoja dzieża;
6 Błogosławione będzie twoje wejście i twoje wyjście;
7 Powali Pan twoich nieprzyjaciół, którzy powstają przeciwko tobie; jedną drogą wyjdą przeciwko tobie, a siedmioma drogami uciekać będą przed tobą.
8 Pan każe, aby było z tobą błogosławieństwo w twoich spichlerzach i w każdym przedsięwzięciu twoich rąk. Pobłogosławi cię na ziemi, którą daje ci Pan, Bóg twój.
9 Pan ustanowi cię sobie jako lud święty, tak jak ci poprzysiągł, jeżeli będziesz przestrzegał przykazań Pana, Boga twego, i chodził jego drogami.
10 I ujrzą wszystkie ludy ziemi, że imię Pana jest wzywane u ciebie, i będą się ciebie bać.
11 Ponad miarę obdarzy cię Pan dobrem w twoim potomstwie, w rozpłodzie twego bydła, w plonach twojej roli, na ziemi, co do której Pan poprzysiągł twoim ojcom, że ci ją da.
12 Otworzy Pan przed tobą swój skarbiec dobra, niebiosa, aby dawać deszcz na twoją ziemię w czasie właściwym i aby błogosławić wszelką pracę twoich rąk tak, że będziesz mógł pożyczać wielu narodom, ale ty sam nie będziesz pożyczał.
13 I uczyni cię Pan głową, a nie ogonem, i będziesz zawsze tylko na górze, a nigdy nie będziesz na dole, jeżeli będziesz słuchał przykazań Pana, Boga twego, które ja ci dziś nadaję, abyś ich pilnie przestrzegał;
14 Nie odstąpisz ani w prawo, ani w lewo od żadnego ze słów, które ja wam dziś nakazuję po to, aby pójść za innymi bogami i im służyć.
Skutki nieposłuszeństwa
(III Mojż. 26,14—46)15 Lecz jeżeli nie usłuchasz głosu Pana, Boga twego, i nie będziesz pilnie spełniał wszystkich jego przykazań i ustaw jego, które ja ci dziś nadaję, to przyjdą na cię te wszystkie przekleństwa i dosięgną cię.
16 Przeklęty będziesz w mieście i przeklęty będziesz na polu.
17 Przeklęty będzie twój kosz i twoja dzieża.
18 Przeklęte będzie twoje potomstwo i plony twojej ziemi, i rozpłód twojego bydła, i przychówek twoich trzód.
19 Przeklęte będzie twoje wejście i twoje wyjście.
20 Rzuci Pan na ciebie klątwę, zamieszanie i niepowodzenie w każdym przedsięwzięciu twoich rąk, które podejmiesz, aż będziesz wytępiony i nagle zginiesz z powodu niegodziwości twoich uczynków, przez które mnie opuściłeś.
21 Spuści Pan na ciebie zarazę, aż wytraci cię z ziemi, do której idziesz, aby ją objąć w posiadanie.
22 Uderzy cię Pan suchotami, zimnicą, gorączką, zapaleniem, posuchą, śniecią i rdzą zbożową i będą cię gnębić, aż zginiesz.
23 Niebo, które jest nad twoją głową, stanie się jak miedź, a ziemia, która jest pod twoimi nogami, jak żelazo.
24 Pan sprawi, że deszczem twojej ziemi będzie proch i pył. Padać będzie na ciebie z nieba, aż zginiesz.
25 Pan sprawi, że będziesz pobity przez twoich nieprzyjaciół. Jedną drogą wyjdziesz naprzeciw nich, a siedmioma drogami będziesz uciekał przed nimi i staniesz się przyczyną odrazy dla wszystkich królestw ziemi.
26 Trup twój będzie żerem dla wszelakiego ptactwa niebieskiego i zwierza polnego. Nikt nie będzie ich płoszył.
27 Dotknie cię Pan wrzodem egipskim, guzami odbytnicy, świerzbem i liszajem, z których nie będziesz mógł się wyleczyć.
28 Porazi cię Pan obłędem i ślepotą, i przytępieniem umysłu,
29 Tak że w południe chodzić będziesz po omacku, jak ślepy chodzi po omacku w ciemności, i nie będzie ci się wiodło na twoich drogach, i będziesz tylko uciskany i łupiony po wszystkie dni, a nikt cię nie będzie ratował.
30 Zaręczysz się z kobietą, a inny mężczyzna będzie z nią obcował. Wybudujesz sobie dom, lecz w nim nie zamieszkasz. Zasadzisz winnicę, a nie będziesz jej użytkował.
31 Twój wół na twoich oczach zostanie zarżnięty, ale ty jeść z niego nie będziesz, twój osioł sprzed twego oblicza zostanie ci zrabowany, ale do ciebie nie wróci, twoje owce zostaną oddane twoim wrogom, a nikt ci nie pomoże.
32 Twoi synowie i twoje córki będą wydane innemu ludowi, a twoje oczy codziennie będą ich wyglądać i tęsknić za nimi, ale ty będziesz bezsilny.
33 Plon twojej ziemi i cały twój dorobek spożyje lud, którego nie znałeś, i będziesz tylko uciskany i ciemiężony po wszystkie dni.
34 Oszalejesz na widok tego, co będą oglądać twoje oczy.
35 Pan dotknie cię złośliwymi wrzodami na twoich kolanach i na twoich udach, z których nie będziesz mógł się wyleczyć, od stopy twojej nogi aż do wierzchu twojej głowy.
36 Ciebie i twego króla, którego nad sobą ustanowisz, zaprowadzi Pan do narodu, którego nie znałeś ani ty, ani twoi ojcowie, i tam będziesz służył innym bogom z drewna i z kamienia.
37 Wśród wszystkich ludów, do których zaprowadzi cię Pan, będziesz przedmiotem grozy, szyderczych przypowieści i drwin.
38 Dużo ziarna wyniesiesz na pole, a mało zbierzesz, gdyż zeżre je szarańcza.
39 Zasadzisz i obrobisz winnice, ale ani wina pić nie będziesz, ani winogron zbierać, gdyż pożre je robactwo.
40 Drzewa oliwne będziesz miał we wszystkich twoich granicach, lecz oliwą nie będziesz się nacierał, gdyż oliwki twoje opadną.
41 Synów i córki spłodzisz, ale nie będziesz ich miał, bo pójdą do niewoli.
42 Wszystkie twoje drzewa i plon twojej ziemi obejmie w posiadanie robactwo.
43 Obcy przybysz, który jest pośród ciebie, będzie się wznosił coraz wyżej nad ciebie, a ty będziesz schodził coraz niżej.
44 On będzie tobie pożyczał, a nie ty jemu, on będzie głową, a ty będziesz ogonem.
45 Spadną na ciebie te wszystkie przekleństwa i będą cię ścigały, i dosięgną cię, aż zginiesz, gdyż nie słuchałeś głosu Pana, Boga twego, aby przestrzegać jego przykazań i ustaw, jakie ci nadał.
46 I będą na tobie i na twoim potomstwie jako znak i cudowny dowód na wieki
47 Za to, że nie służyłeś Panu, Bogu twemu, w radości i w dobroci serca, mając wszystkiego w bród,
48 Będziesz służył twoim nieprzyjaciołom, których Pan ześle na ciebie, w głodzie, w pragnieniu, w nagości i w niedostatku wszystkiego i włoży żelazne jarzmo na twój kark, aż cię wytępi.
49 Sprowadzi Pan na ciebie naród z daleka, z krańca ziemi, jakby orlim lotem, naród, którego języka nie słyszałeś,
50 Naród o srogim obliczu, który nie okaże względu starcowi i nad pacholęciem się nie zlituje.
51 Ten pożre pogłowie twego bydła i plon twojej ziemi, aż będziesz wytępiony, i nie pozostawi ci ani zboża, ani moszczu, ani oliwy, ani rozpłodu twojego bydła, ani przychówku twojej trzody, aż cię zniszczy.
52 Będzie cię oblegał we wszystkich twoich miastach, aż padną twoje wysokie i warowne mury, w których pokładałeś ufność w całej twojej ziemi. Będzie cię oblegał we wszystkich twoich miastach w całej ziemi, którą dał ci Pan, Bóg twój.
53 Będziesz jadł twoje własne potomstwo, ciała twoich synów i córek, które dał ci Pan, Bóg twój, w czasie oblężenia i ucisku, jakim uciśnie cię twój nieprzyjaciel.
54 Mężczyzna najbardziej między wami wybredny i wypieszczony będzie zazdrościł swemu bratu i umiłowanej swojej żonie, i swoim dzieciom, które jeszcze pozostały,
55 Tak iż nie da żadnemu z nich ani kawałka z ciała swoich dzieci, które będzie zjadał, gdyż nic mu nie pozostało w oblężeniu i ucisku, jakim uciśnie cię twój nieprzyjaciel we wszystkich twoich miastach.
56 Kobieta najbardziej między wami wydelikacona i wypieszczona, która nigdy nie próbowała postawić stopy swojej nogi na ziemi, ponieważ była zbyt wypieszczona i wydelikacona, będzie zazdrościć umiłowanemu swemu mężowi i swemu synowi, i córce
57 Nawet łożyska, które wychodzi spomiędzy jej nóg, i nawet swoich dzieci, które porodzi, gdyż sama potajemnie zjadać je będzie z braku czegośkolwiek innego w czasie oblężenia i ucisku, jakim uciśnie cię twój nieprzyjaciel w twoich miastach.
58 Jeżeli nie będziesz pilnie spełniał wszystkich słów tego zakonu, zapisanych w tej księdze, w bojaźni przed chwalebnym i strasznym imieniem Pana, Boga twego,
59 To Pan niezwykłymi ciosami ugodzi ciebie i twoje potomstwo, ciosami potężnymi i długotrwałymi, chorobami złymi i długotrwałymi,
60 I sprowadzi z powrotem na ciebie wszelkie zarazy egipskie, których się tak bałeś, i one przylgną do ciebie.
61 Także wszelką chorobę i wszelką plagę, która nie jest zapisana w księdze tego zakonu, sprowadzi Pan na ciebie, aż będziesz zniszczony,
62 Pozostanie tylko nieliczna garstka z was, którzy byliście liczni jak gwiazdy na niebie, dlatego że nie słuchałeś głosu Pana, Boga twego.
63 A jak Pan radował się, wyświadczając wam dobro i rozmnażając was, tak radować się będzie, gubiąc was i tępiąc, i zostaniecie wytępieni z ziemi, do której idziesz, aby ją objąć w posiadanie.
64 I rozproszy cię Pan pomiędzy wszystkie ludy od krańca po kraniec ziemi, i będziesz tam służył innym bogom, których nie znałeś ani ty, ani twoi ojcowie, bogom z drewna i kamienia.
65 Ale i u tych narodów nie będziesz miał wytchnienia i nie będzie odpoczynku dla stopy twojej nogi, lecz Pan da ci tam serce zatrwożone, oczy przygasłe i duszę zbolałą.
66 Życie twoje będzie ustawicznie zagrożone i lękać się będziesz nocą i dniem, i nie będziesz pewny swego życia.
67 Rano będziesz mówił: Oby już był wieczór, a wieczorem będziesz mówił: Oby już było rano, z powodu trwogi twego serca, która cię ogarnie, i na widok tego, co będziesz oglądał twymi oczyma.
68 Pan sprowadzi cię z powrotem do Egiptu na okrętach, drogą, o której ci powiedziałem, że już jej nigdy nie zobaczysz, i zostaniecie tam wystawieni na sprzedaż twoim nieprzyjaciołom jako niewolnicy i niewolnice, lecz nie będzie kupującego.
69 To są słowa przymierza, które Pan rozkazał Mojżeszowi zawrzeć z synami izraelskimi w ziemi moabskiej, oprócz przymierza, które zawarł z nimi na Horebie.