The War between Nebuchadnezzar and Arphaxad
1 While King Nebuchadnezzar was ruling over the Assyrians from his capital city of Nineveh, King Arphaxad ruled over the Medes from his capital city of Ecbatana. 2 Around Ecbatana King Arphaxad built a wall 105 feet high and 75 feet thick of cut stones; each stone was 4½ feet thick and 9 feet long. 3 At each gate he built a tower 150 feet high, with a foundation 90 feet thick. 4 Each gateway was 105 feet high and 60 feet wide—wide enough for his whole army to march through, with the infantry in formation.
5 In the twelfth year of his reign King Nebuchadnezzar went to war against King Arphaxad in the large plain around the city of Rages. 6 Many nations joined forces with King Arphaxad—all the people who lived in the mountains, those who lived along the Tigris, Euphrates, and Hydaspes rivers, as well as those who lived in the plain ruled by King Arioch of Elam. Many nations joined this Chelodite alliance.
7 Then King Nebuchadnezzar of Assyria sent a message to the Persians and to the people to the west, in the regions of Cilicia, Damascus, Lebanon, Antilebanon, to those along the coast, 8 and in the regions of Carmel, Gilead, northern Galilee, and Jezreel Valley. 9-10 The message also went to the people living in Samaria and the nearby towns, to those in the area west of the Jordan River as far as the cities of Jerusalem, Bethany, Chelous, and Kadesh, and to the district of Goshen. The message was also taken to the Egyptian cities of Tahpanhes, Rameses, Tanis, and Memphis, and the district up the Nile River to the Ethiopian border. 11 But everyone in this whole region ignored King Nebuchadnezzar's appeal and refused to take part in the war. They thought that he had no chance of winning the war, so they were not afraid of him and sent his messengers back disgraced and empty-handed.
12 This made Nebuchadnezzar so furious that he vowed he would risk his entire kingdom to take revenge on all those people. He vowed that he would put to death the entire population of Cilicia, Damascus, Syria, Moab, Ammon, Judah, and Egypt—everyone from the Mediterranean Sea to the Persian Gulf.
13 In the seventeenth year of his reign King Nebuchadnezzar led his army into battle against King Arphaxad. He defeated all of Arphaxad's forces, including his entire cavalry, and all his charioteers. 14 Then Nebuchadnezzar occupied all the towns in the land of Media and advanced against the city of Ecbatana. He captured the city's towers, looted its markets, and made that beautiful city a ruin. 15 He captured King Arphaxad in the mountains around Rages and killed him. After Arphaxad's death, 16 Nebuchadnezzar and his entire army returned to Nineveh with all the loot taken in battle. There they relaxed and feasted for four months.
Inwazja Asyryjczyków i oblężenie Betulii
Wojna między Nabuchodonozorem a Arfaksadem
1 Było to w dwunastym roku rządów Nabuchodonozora, który panował nad Asyryjczykami w wielkim mieście Niniwie, podczas gdy Arfaksad był królem Medów w Ekbatanie.
2 Wybudował on wokół Ekbatany mury z ciosanych kamieni, szerokich na trzy łokcie, a długich na sześć łokci. Wysokość muru sięgała siedemdziesięciu łokci, a jego szerokość – pięćdziesięciu łokci. 3 Nad jego bramami wzniósł wieże wysokie na sto łokci, a ich szerokość u podstaw wynosiła sześćdziesiąt łokci. 4 Wzniósł też bramy sięgające siedemdziesięciu łokci wysokości i czterdziestu łokci szerokości, aby mógł wyprowadzać swoje wielkie wojsko i formować piechotę w szyk bojowy.
5 W tym czasie król Nabuchodonozor stoczył bitwę z królem Arfaksadem na wielkiej równinie. Jest to równina w okolicach Ragau. 6 Zgromadzili się przy nim wszyscy mieszkańcy gór i wszyscy mieszkający nad Eufratem, Tygrysem i Hydaspem, oraz na równinach króla Elamitów, Ariocha. Zgromadziło się wiele narodów, by stanąć po stronie potomków Cheleuda. 7 Nabuchodonozor, król Asyryjczyków, wysłał posłów do wszystkich mieszkańców Persji i do wszystkich mieszkających na zachodzie, do mieszkańców Cylicji i Damaszku, Libanu i Antylibanu, także do wszystkich mieszkańców wybrzeża morskiego, 8 do narodów na Karmelu i w Gileadzie, i w Górnej Galilei i na wielkiej równinie Ezdrelon; 9 także do wszystkich w Samarii i jej miastach i na drugą stronę Jordanu, aż po Jeruzalem i Baszan, po Chelus i Kadesz, aż po Rzekę Egipską, po Tafnes, Ramses i po całą ziemię Goszen. 10 Doszedł aż po Tanis i Memfis, i do wszystkich mieszkańców Egiptu, aż po granice Etiopii. 11 Wszyscy mieszkańcy ziemi wzgardzili jednak słowem Nabuchodonozora, króla Asyryjczyków. Nie przystąpili do wojny u jego boku, bo się go nie przestraszyli. Uważali go bowiem za zwykłego człowieka. Jego posłów, okrytych wstydem, odesłali z niczym.
12 Nabuchodonozor zapłonął więc strasznym gniewem przeciwko całej tej ziemi. Przysiągł na swój tron i królestwo, że zemści się na wszystkich krainach Cylicji, Damaszku i Syrii, i wyniszczy je mieczem, a także wszystkich zamieszkujących ziemię Moabu, potomków Ammona, całą Judeę i wszystkich w Egipcie, aż po granice obu mórz. 13 W siedemnastym roku swego panowania zgromadził wojsko przeciw królowi Arfaksadowi. Pokonał go w walce, rozproszył całe wojsko Arfaksada, całą jego konnicę i wszystkie rydwany. 14 Zawładnął jego miastami i dotarł aż do Ekbatany: zdobył jej wieże, splądrował place, a jej piękno zamienił w hańbę. 15 Schwytał Arfaksada w górach Ragau, przeszył go strzałami i zniszczył całkowicie. 16 Potem powrócił do Niniwy on sam i wszyscy ci, którzy się do niego przyłączyli, z ogromną liczbą wojowników. On i jego wojsko, odpoczywając i ucztując, spędzili tam sto dwadzieścia dni.