The Last Words of Jacob
1 Jacob called for his sons and said, “Gather around, and I will tell you what will happen to you in the future:
2 “Come together and listen, sons of Jacob.
Listen to your father Israel.
3 “Reuben, my first-born, you are my strength
And the first child of my manhood,
The proudest and strongest of all my sons.
4 You are like a raging flood,
But you will not be the most important,
For you slept with my concubine
And dishonored your father's bed.
5 “Simeon and Levi are brothers.
They use their weapons to commit violence.
6 I will not join in their secret talks,
Nor will I take part in their meetings,
For they killed people in anger
And they crippled bulls for sport.
7 A curse be on their anger, because it is so fierce,
And on their fury, because it is so cruel.
I will scatter them throughout the land of Israel.
I will disperse them among its people.
8 “Judah, your brothers will praise you.
You hold your enemies by the neck.
Your brothers will bow down before you.
9 Judah is like a lion,
Killing his victim and returning to his den,
Stretching out and lying down.
No one dares disturb him.
10 Judah will hold the royal scepter,
And his descendants will always rule.
Nations will bring him tribute
And bow in obedience before him.
11 He ties his young donkey to a grapevine,
To the very best of the vines.
He washes his clothes in blood-red wine.
12 His eyes are bloodshot from drinking wine,
His teeth white from drinking milk.
13 “Zebulun will live beside the sea.
His shore will be a haven for ships.
His territory will reach as far as Sidon.
14 “Issachar is no better than a donkey
That lies stretched out between its saddlebags.
15 But he sees that the resting place is good
And that the land is delightful.
So he bends his back to carry the load
And is forced to work as a slave.
16 “Dan will be a ruler for his people.
They will be like the other tribes of Israel.
17 Dan will be a snake at the side of the road,
A poisonous snake beside the path,
That strikes at the horse's heel,
So that the rider is thrown off backward.
18 “I wait for your deliverance, Lord.
19 “Gad will be attacked by a band of robbers,
But he will turn and pursue them.
20 “Asher's land will produce rich food.
He will provide food fit for a king.
21 “Naphtali is a deer that runs free,
Who bears lovely fawns.
22 “Joseph is like a wild donkey by a spring,
A wild colt on a hillside.
23 His enemies attack him fiercely
And pursue him with their bows and arrows.
24 But his bow remains steady,
And his arms are made strong
By the power of the Mighty God of Jacob,
By the Shepherd, the Protector of Israel.
25 It is your father's God who helps you,
The Almighty God who blesses you
With blessings of rain from above
And of deep waters from beneath the ground,
Blessings of many cattle and children,
26 Blessings of grain and flowers,
Blessings of ancient mountains,
Delightful things from everlasting hills.
May these blessings rest on the head of Joseph,
On the brow of the one set apart from his brothers.
27 “Benjamin is like a vicious wolf.
Morning and evening he kills and devours.”
28 These are the twelve tribes of Israel, and this is what their father said as he spoke a suitable word of farewell to each son.
The Death and Burial of Jacob
29 Then Jacob commanded his sons, “Now that I am going to join my people in death, bury me with my fathers in the cave that is in the field of Ephron the Hittite, 30 at Machpelah east of Mamre in the land of Canaan. Abraham bought this cave and field from Ephron for a burial ground. 31 That is where they buried Abraham and his wife Sarah; that is where they buried Isaac and his wife Rebecca; and that is where I buried Leah. 32 The field and the cave in it were bought from the Hittites. Bury me there.” 33 When Jacob had finished giving instructions to his sons, he lay back down and died.
Błogosławieństwo Jakuba dla dwunastu synów
1 Potem Jakub wezwał swoich synów i powiedział: Zbierzcie się, bo chcę wam oznajmić, co was spotka w przyszłości.
2 Zgromadźcie się i posłuchajcie, synowie Jakuba,
posłuchajcie Izraela, waszego ojca!
3 Rubenie, mój pierworodny, ty jesteś moją mocą
i początkiem mojej siły,
przewyższasz majestatem i przewyższasz siłą.
4 Kipiałeś jak woda, ale nie będziesz miał przewagi,
bo wszedłeś do łoża swojego ojca,
i wchodząc, zbezcześciłeś moje łoże.
5 Symeon i Lewi to bracia,
ich miecze są narzędziami przemocy.
6 Nie przyłączę się do ich zmowy,
Nie dodam mojej chwały do ich zgromadzenia,
bo w gniewie mordowali ludzi i w swej samowoli kaleczyli woły.
7 Przeklęty ich gniew, bo jest gwałtowny,
ich uniesienie, bo jest okrutne.
Podzielę ich w Jakubie, rozproszę w Izraelu.
8 Judo, będą cię wysławiać bracia,
twoja ręka będzie na karku nieprzyjaciół,
synowie twojego ojca oddadzą ci pokłon!
9 Judo, młody lwie, dzięki łupom będziesz rósł, mój synu.
Pochyla się, czai jak lew, jak lwica.
Kto sprawi, żeby powstał?
10 Nie będzie zabrane od Judy berło ani laska pasterska spomiędzy jego nóg,
aż przyjdzie ten, do którego ono należy, i jemu będą posłuszne ludy.
11 Do krzewu winnego przywiąże osła, a do winorośli młode oślicy.
W winie oczyści swoją odzież, a płaszcz we krwi winogron.
12 Jego oczy będą błyszczały od wina,
a zęby zbieleją od mleka.
13 Zabulon zamieszka nad brzegiem morza,
gdzie przypływają okręty,
a jego granice dosięgną Sydonu.
14 Issachar – osioł kościsty,
wyleguje się między zagrodami.
15 Gdy ujrzał, że miejsce spoczynku jest dobre, a ziemia rozkoszna,
nachylił grzbiet do dźwigania i stał się najemnym sługą.
16 Dan jako jedno z plemion izraelskich
będzie sądził swój lud.
17 Będzie Dan wężem na drodze, żmiją na ścieżce,
która kąsa pęciny konia tak, że jeździec upadnie do tyłu.
18 Panie, oczekuję twojego wybawienia!
19 Gad – banda napadnie na niego,
a on napadnie na jej tyły.
20 Od Asera będzie tłusty pokarm,
on da przysmaki królowi.
21 Neftali – to łania na wolności,
wypowiada miłe przepowiednie.
22 Józef jest latoroślą urodzajną, latoroślą urodzajną nad źródłem.
I jej gałązki pną się po murze.
23 Łucznicy będą go prześladować i gnębić,
strzelać do niego,
24 ale jego łuk jest mocny, ma zwinne ramiona i ręce
dzięki Mocarzowi Jakuba, który jest Pasterzem, Skałą Izraela.
25 Od Boga, twojego ojca, który będzie cię wspierał,
od Wszechmogącego, który będzie ci błogosławił
– błogosławieństwa niebios z góry,
błogosławieństwa głębiny leżącej na dole,
błogosławieństwa piersi i łona.
26 Błogosławieństwa twojego ojca niech przewyższają błogosławieństwa moich przodków, aż do granic odwiecznych pagórków,
niech spłyną na głowę Józefa, na czoło księcia swoich braci.
27 Beniamin to drapieżny wilk, rano pożera zdobycz,
a łup dzieli wieczorem.
Ostatnia wola Jakuba
28 Oto dwanaście plemion Izraela i to, co im powiedział ich ojciec, gdy im błogosławił. Każdemu z nich udzielił stosownego błogosławieństwa.
29 Potem polecił im: Gdy zostanę przyłączony do moich przodków, pochowajcie mnie przy moich ojcach w grocie, która znajduje się na polu Efrona, Chittyty, 30 w grocie, która znajduje się na polu Makpela, w pobliżu Mamre, w ziemi kananejskiej. Abraham kupił ją wraz z polem od Efrona Chittyty jako grób rodzinny. 31 Tam pochowano Abrahama i jego żonę Sarę, tam pochowano Izaaka i jego żonę Rebekę i tam pochowałem Leę. 32 To pole i grota, która znajduje się na nim, zostały kupione od potomków Cheta.
33 A gdy Jakub zakończył wydawanie poleceń swoim synom, położył się na łożu, umarł i został przyłączony do swoich przodków.