Belshazzar's Banquet
1 One night King Belshazzar invited a thousand noblemen to a great banquet, and they drank wine together. 2 While they were drinking, Belshazzar gave orders to bring in the gold and silver cups and bowls which his father Nebuchadnezzar had carried off from the Temple in Jerusalem. The king sent for them so that he, his noblemen, his wives, and his concubines could drink out of them. 3 At once the gold cups and bowls were brought in, and they all drank wine out of them 4 and praised gods made of gold, silver, bronze, iron, wood, and stone.
5 Suddenly a human hand appeared and began writing on the plaster wall of the palace, where the light from the lamps was shining most brightly. And the king saw the hand as it was writing. 6 He turned pale and was so frightened that his knees began to shake. 7 He shouted for someone to bring in the magicians, wizards, and astrologers. When they came in, the king said to them, “Anyone who can read this writing and tell me what it means will be dressed in robes of royal purple, wear a gold chain of honor around his neck, and be the third in power in the kingdom.” 8 The royal advisers came forward, but none of them could read the writing or tell the king what it meant. 9 In his distress King Belshazzar grew even paler, and his noblemen had no idea what to do.
10 The queen mother heard the noise made by the king and his noblemen and entered the banquet hall. She said, “May Your Majesty live forever! Please do not be so disturbed and look so pale. 11 There is a man in your kingdom who has the spirit of the holy gods in him. When your father was king, this man showed good sense, knowledge, and wisdom like the wisdom of the gods. And King Nebuchadnezzar, your father, made him chief of the fortunetellers, magicians, wizards, and astrologers. 12 He has unusual ability and is wise and skillful in interpreting dreams, solving riddles, and explaining mysteries; so send for this man Daniel, whom the king named Belteshazzar, and he will tell you what all this means.”
Daniel Explains the Writing
13 Daniel was brought at once into the king's presence, and the king said to him, “Are you Daniel, that Jewish exile whom my father the king brought here from Judah? 14 I have heard that the spirit of the holy gods is in you and that you are skillful and have knowledge and wisdom. 15 The advisers and magicians were brought in to read this writing and tell me what it means, but they could not discover the meaning. 16 Now I have heard that you can find hidden meanings and explain mysteries. If you can read this writing and tell me what it means, you will be dressed in robes of royal purple, wear a gold chain of honor around your neck, and be the third in power in the kingdom.”
17 Daniel replied, “Keep your gifts for yourself or give them to someone else. I will read for Your Majesty what has been written and tell you what it means.
18 “The Supreme God made your father Nebuchadnezzar a great king and gave him dignity and majesty. 19 He was so great that people of all nations, races, and languages were afraid of him and trembled. If he wanted to kill someone, he did; if he wanted to keep someone alive, he did. He honored or disgraced anyone he wanted to. 20 But because he became proud, stubborn, and cruel, he was removed from his royal throne and lost his place of honor. 21 He was driven away from human society, and his mind became like that of an animal. He lived with wild donkeys, ate grass like an ox, and slept in the open air with nothing to protect him from the dew. Finally he admitted that the Supreme God controls all human kingdoms and can give them to anyone he chooses.
22 “But you, his son, have not humbled yourself, even though you knew all this. 23 You acted against the Lord of heaven and brought in the cups and bowls taken from his Temple. You, your noblemen, your wives, and your concubines drank wine out of them and praised gods made of gold, silver, bronze, iron, wood, and stone—gods that cannot see or hear and that do not know anything. But you did not honor the God who determines whether you live or die and who controls everything you do. 24 That is why God has sent the hand to write these words.
25 “This is what was written: ‘Number, number, weight, divisions.’ 26 And this is what it means: number, God has numbered the days of your kingdom and brought it to an end; 27 weight, you have been weighed on the scales and found to be too light; 28 divisions, your kingdom is divided up and given to the Medes and Persians.”
29 Immediately Belshazzar ordered his servants to dress Daniel in a robe of royal purple and to hang a gold chain of honor around his neck. And he made him the third in power in the kingdom. 30 That same night Belshazzar, the king of Babylonia, was killed; 31 and Darius the Mede, who was then sixty-two years old, seized the royal power.
Uczta Belszassara
1 Król Belszassar urządził wielką ucztę dla swoich dostojników w liczbie tysiąca osób i w ich obecności pił wino. 2 Gdy zasmakował w winie, kazał przynieść srebrne i złote naczynia, które jego ojciec, Nebukadnessar, zabrał ze świątyni w Jerozolimie, aby mogli z nich pić on i jego możnowładcy, oraz jego żony i nałożnice. 3 Przyniesiono więc złote i srebrne naczynia zabrane ze świątyni, domu Bożego, w Jerozolimie i pili z nich król, jego dostojnicy, żony i nałożnice. 4 Pijąc wino, wielbili bożki złote, srebrne, miedziane, żelazne, drewniane i kamienne.
Tajemniczy napis na ścianie
5 W tej samej chwili ukazały się palce ludzkiej ręki i pisały naprzeciwko świecznika na wapiennej ścianie królewskiego pałacu. Król zaś widział piszącą rękę. 6 Wówczas wyraz twarzy króla zmienił się, jego myśli ogarnęło przerażenie, stawy biodrowe osłabły, a kolana drżały. 7 Zawołał głośno, by sprowadzono wróżbitów, Chaldejczyków i astrologów, i powiedział do mędrców babilońskich: Ktokolwiek przeczyta to pismo i wyjaśni mi jego znaczenie, zostanie odziany w purpurę, otrzyma złoty łańcuch na szyję i będzie panował jako trzeci w królestwie.
8 Przybyli więc wszyscy mędrcy królewscy, ale nie mogli odczytać pisma ani podać królowi jego znaczenia. 9 Wtedy Belszassar przeraził się bardzo, zmienił się wyraz jego twarzy, a jego dostojników ogarnął niepokój. 10 Z powodu słów króla i jego dostojników królowa weszła do sali biesiadnej i powiedziała do króla: O, królu, żyj wiecznie! Nie lękaj się swoich myśli, a wyraz twojej twarzy niech się nie zmienia! 11 Jest przecież w twoim królestwie człowiek, który posiada ducha świętych bogów. Za życia twojego ojca znajdowano w nim światło, rozum i mądrość podobną do mądrości bogów. Twój ojciec, król Nebukadnessar, ustanowił go zwierzchnikiem mędrców, wróżbitów, Chaldejczyków i astrologów, twój ojciec, król, 12 ponieważ stwierdzono u Daniela, któremu król nadał imię Belteszassar, nadzwyczajnego ducha, wiedzę i rozwagę oraz umiejętność wykładania snów, rozwiązywania rzeczy zawiłych i wyjaśniania tajemnic. Każ więc zawołać Daniela, a on ci wyjaśni znaczenie.
Wystąpienie Daniela
13 Wtedy Daniel został przyprowadzony przed króla, król zaś odezwał się do niego: Czy to ty jesteś Danielem, jednym z wygnańców judzkich, których król, mój ojciec, sprowadził z Judy? 14 Słyszałem o tobie, że posiadasz ducha bogów i że jest w tobie światło, rozwaga i nadzwyczajna mądrość. 15 Oto przyprowadzono do mnie mędrców i wróżbitów, aby odczytali to pismo i podali jego znaczenie. Oni jednak nie potrafili podać znaczenia napisu. 16 Słyszałem natomiast o tobie, że umiesz wyjaśniać i rozwiązywać tajemnice. Jeżeli więc odczytasz pismo i wyjaśnisz mi jego znaczenie, to zostaniesz odziany w purpurę, otrzymasz złoty łańcuch na szyję i będziesz jako trzeci panował w królestwie. 17 Wtedy Daniel, zwracając się do króla, oświadczył: Dary swoje zatrzymaj, a podarunki daj innym. Pismo jednak odczytam królowi i wyjaśnię jego znaczenie. 18 Królu, Najwyższy Bóg dał twemu ojcu, Nebukadnessarowi, królestwo, wielkość, chwałę i majestat. 19 Z powodu udzielonej mu potęgi wszystkie ludy, narody i języki odczuwały bojaźń i drżały przed nim. Zabijał, kogo chciał i pozostawiał przy życiu, kogo chciał. Kogo chciał, wywyższał, a kogo chciał, poniżał. 20 Gdy jednak jego serce uniosło się pychą, a jego duch się rozzuchwalił, wtedy został pozbawiony królewskiego tronu i odebrano mu chwałę. 21 Wypędzono go spośród ludzi, a serce jego upodobniło się do serca zwierząt i przebywał wśród dzikich osłów. Żywiono go trawą jak woły, a jego ciało zwilżała rosa z nieba, dopóki nie uznał, że Najwyższy Bóg panuje nad królestwem ludzkim i że ustanawia nad nim, kogo chce. 22 Ty zaś, jego synu, Belszassarze, nie upokorzyłeś swojego serca, chociaż wiedziałeś o tym wszystkim, 23 lecz uniosłeś się przeciw Panu Niebios. Przyniesiono ci bowiem naczynia Jego domu, a ty, twoi dostojnicy, żony i nałożnice piliście z nich wino. Wychwalałeś bogów srebrnych i złotych, miedzianych, żelaznych, drewnianych i kamiennych, którzy nie widzą, nie słyszą i nie rozumieją, a Bogu, w którego mocy jest twoje życie i koleje losu, czci nie oddałeś. 24 Dlatego On zesłał tę rękę, która napisała to pismo.
Zapowiedź upadku Babilonii
25 A oto treść pisma: mene, mene, tekel, ufarsin. 26 Takie jest zaś znaczenie wyrazów: mene – Bóg obliczył czas twojego panowania i ustalił jego kres. 27 Tekel – zważono cię na wadze i okazałeś się lekkim. 28 Peres – twoje królestwo uległo podziałowi i zostało dane Medom i Persom. 29 Wtedy na rozkaz Belszassara odziano Daniela w purpurę, nałożono mu na szyję złoty łańcuch i ogłoszono, że ma rządzić jako trzeci w królestwie. 30 Jeszcze tej samej nocy król chaldejski, Belszassar, został zabity.