Alcimus Speaks against Judas
(1 Maccabees 7.1-21)1 Three years later, Judas and his men learned that Demetrius son of Seleucus had sailed into the port of Tripolis with a powerful army and a fleet. 2 It was reported that he had killed King Antiochus and his guardian Lysias and had taken over the country.
3 There was a man by the name of Alcimus, who had formerly been High Priest but who had gladly adopted the Greek way of life during the revolt. Realizing that he could never again be High Priest and fearful of what the Jews might do to him, 4 he went to see King Demetrius in the year 151. On this occasion he presented the king with a gold crown and a palm branch, together with some olive branches traditionally presented to the Temple, but he said nothing about his plans. 5 Later, however, he got the chance to put his foolish plans into effect when Demetrius summoned him to a meeting of his advisers and asked him what the Jews were intending to do.
Alcimus said, 6 “The followers of Judas Maccabeus think of themselves as devout and patriotic; they love war and are constantly inciting the people to rebellion and will never leave the nation in peace. 7 It is their fault that I no longer hold the glorious position of High Priest, to which I am entitled by birth. And so I have come here, 8 primarily out of a genuine concern for your interests as king, but also out of consideration for my own people, for the foolish policies of Judas and his followers have brought terrible suffering on our entire nation. 9 When Your Majesty has examined all the details of these matters, please act in your usual kind and generous manner to relieve the oppression of our nation and its people. 10 As long as Judas is alive, it will be impossible for our nation to enjoy peace.”
Demetrius Sends Nicanor to Attack Judas
11 As soon as Alcimus had finished his speech, the other advisers quickly seized this opportunity to arouse Demetrius' anger against Judas, because they also hated him. 12 So King Demetrius immediately appointed Nicanor, who was the commander of his elephant forces, to be governor of Judea, and sent him there 13 with orders to kill Judas, scatter his followers, and make Alcimus High Priest of the greatest Temple in all the world. 14 All the foreigners in Judea, who had fled from Judas' attacks, now rushed to join forces with Nicanor, because they thought that any defeat or trouble that came to the Jews would be to their own advantage.
15 The Jews heard that Nicanor was attacking and that the foreigners in their country were giving him their support. So they threw dirt on themselves and prayed to their God, who had chosen their nation as his possession forever and had never failed to help them in time of need. 16 Then Judas, their leader, gave the orders, and they immediately marched out to engage the enemy in battle near the village of Adasa. 17 Judas' brother Simon was fighting Nicanor but was gradually losing the battle because of an unexpected move on the part of the enemy. 18 However, when Nicanor heard how bravely and courageously Judas and his men were fighting for their country, he decided not to settle the matter in battle. 19 Instead, he sent Posidonius, Theodotus, and Mattathias to make a treaty with the Jews.
20 After the terms of the treaty had been worked out in detail, Nicanor informed his troops, and they unanimously agreed. 21 Then a day was set on which the leaders would meet in private. Ceremonial chairs were brought out from each camp and set up. 22 Judas had taken the precaution of placing battle-ready troops in strategic places, in case of sudden treachery on the part of the enemy. But the two leaders had a friendly meeting. 23 Nicanor stayed on in Jerusalem for some time after that. He did not mistreat the Jews in any way, and even sent away the people who had come over to his side. 24 The two men became the best of friends, and Judas was Nicanor's constant companion. 25 Nicanor urged him to marry and start a family. So Judas did this and settled down to a peaceful life.
Nicanor Turns against Judas
26 When Alcimus noticed how well Nicanor and Judas were getting along, he obtained a copy of the treaty and went to see King Demetrius. He told the king that Nicanor was disloyal to the government, because he had appointed the traitor Judas to be his successor. 27 These false accusations infuriated the king, and in his anger he wrote to Nicanor, informing him that he was dissatisfied with the treaty and ordering him to arrest Judas Maccabeus and send him to Antioch at once.
28 When this message reached Nicanor, he was hurt and didn't know what to do, because he did not like having to break an agreement with a man who had kept his part of the bargain. 29 Yet it was impossible for him to ignore the king's command, so he began looking for a way to trap Judas. 30 Judas, however, noticed that Nicanor was becoming hostile and rude toward him, and he knew that this was a bad sign. So he gathered a large number of his followers and went into hiding.
31 When Nicanor realized that Judas had outsmarted him, he went to the great and holy Temple at the time when the priests were offering sacrifice and ordered them to surrender Judas to him. 32 But the priests declared under oath that they had no idea where Judas was hiding. 33 Then Nicanor raised his right arm in the direction of the Temple and made a solemn threat: “If you do not hand Judas over to me as a prisoner, I will level God's Temple to the ground, demolish this altar, and on this spot build a glorious temple to Dionysus.” 34 Then he left, and immediately the priests lifted their arms toward heaven and prayed to God, the faithful Defender of our nation: 35 “Lord, you are in need of nothing, yet it has pleased you to place your Temple here and to live among us. 36 You alone are holy, and your Temple has only recently been purified, so now protect its holiness forever.”
Razis Dies for His Country
37 One of the leaders in Jerusalem, a man by the name of Razis, was denounced to Nicanor. It was said that he had helped his people in many ways and was so highly respected by them that he was known as “the Father of the Jews.” 38 During the early days of the revolution he had risked his life for Judaism and had been brought to trial because of his loyalty. 39 Wanting to show clearly how much he disliked the Jews, Nicanor sent more than 500 soldiers to arrest Razis, 40 because he thought his arrest would be a crippling blow to the Jews. 41 The soldiers were about to capture the tower where Razis had gone. They were forcing open the gates to the courtyard, and the order had been given to set the door on fire. Razis realized there was no escape, so he tried to commit suicide with his sword, 42 preferring to die with honor rather than suffer humiliation at the hands of evil men.
43 Under the pressure of the moment, Razis misjudged the thrust of the sword, and it did not kill him. So, while the soldiers were swarming into the room, he rushed to the wall and jumped off like a brave hero into the crowd below. 44 The crowd quickly moved back, and he fell in the space they left. 45 Still alive, and burning with courage, he got up, and with blood gushing from his wounds, he ran through the crowd and finally climbed a steep rock. 46 Now completely drained of blood, he tore out his intestines with both hands and threw them at the crowd, and as he did so, he prayed for the Lord of life and breath to give them back to him. That was how he died.
Wyprawa Nikanora
1 Po upływie trzech lat doszła do otoczenia Judy wiadomość, że Demetriusz, syn Seleukosa, wpłynął z silnym wojskiem i flotą do portu w Trypolisie. 2 Przejął władzę nad regionem, zgładził Antiocha i jego opiekuna Lizjasza.
3 Niejaki zaś Alkimos, były arcykapłan, który dobrowolnie się splamił w czasach rozruchów i wiedział, że nie ma dla niego żadnego sposobu ocalenia ani możliwości ponownego dostępu do świętego ołtarza, 4 udał się do króla Demetriusza około roku sto pięćdziesiątego pierwszego, ofiarował mu złoty wieniec i palmę, a do tego zwyczajowe gałązki oliwne świątyni. Tego dnia nie zrobił nic więcej. 5 Korzystając z okazji, kiedy został wezwany na radę przez Demetriusza i spytany o nastrój i zamiary Żydów, w głupocie swojej odpowiedział: 6 Ci Żydzi, którzy zwą się asydejczykami, a którym przewodzi Juda Machabeusz, utrzymują stan wojny i wywołują rozruchy, nie pozwalając na to, by w królestwie mógł zapanować pokój. 7 Z tego powodu, pozbawiony godności pochodzącej od przodków, a mówię o arcykapłaństwie, przyszedłem właśnie teraz, 8 najpierw troszcząc się szczerze o interesy króla, potem zaś dbając o moich rodaków. Cały nasz ród cierpi niemało z powodu braku rozwagi wcześniej wspomnianych. 9 Dlatego ty, królu, po zapoznaniu się z tymi wszystkimi sprawami, według łaskawej życzliwości, jaką masz dla wszystkich, zatroszcz się o kraj i o nasz udręczony lud. 10 Dopóki bowiem Juda żyje, w państwie nie będzie spokoju. 11 Skoro tylko to powiedział, natychmiast i inni przyjaciele króla, wrogo nastawieni do Judy, jeszcze bardziej podburzyli Demetriusza.
12 Zaraz więc wybrał Nikanora, dowódcę słoni i, po ogłoszeniu go wodzem Judei, wyprawił go, 13 rozkazując mu zgładzić Judę, rozproszyć jego ludzi i ustanowić Alkimosa arcykapłanem największej świątyni. 14 Wówczas poganie, którzy uciekli z Judei w obawie przed Judą, przyłączyli się gromadnie do Nikanora, spodziewając się, że niepowodzenia i nieszczęścia Żydów staną się ich szczęściem.
Pokój między Nikanorem a Judą
15 Kiedy Żydzi usłyszeli o wyprawie Nikanora i dołączeniu się pogan, posypali głowy ziemią i błagali Tego, który na wieki ustanowił swój lud i zawsze w widoczny sposób wspierał swoje dziedzictwo.
16 Na rozkaz swego wodza wyruszyli stamtąd natychmiast i zwarli się z nimi przy wiosce Dessau. 17 Szymon zaś, brat Judy, starł się gwałtownie z Nikanorem, lecz na skutek nagłego przybycia nieprzyjaciół, musiał się wycofać.
18 Jednak Nikanor, gdy usłyszał o waleczności ludzi Judy i odwadze, z jaką walczyli za ojczyznę, zaczął obawiać się krwawego rozstrzygnięcia. 19 Dlatego posłał Posidoniosa, Teodota i Mattatiasza, aby zawarli pokój. 20 Po dokładnym rozważeniu tych spraw, wódz oznajmił je całemu wojsku, a gdy okazało się, że są jednomyślni, zgodzono się na układy. 21 Ustalono dzień, w którym mieli się w tej sprawie spotkać w odosobnionym miejscu. Z każdej strony nadjechał rydwan i ustawiono siedzenia. 22 Juda rozstawił w gotowości zbrojnych w dogodnych miejscach, aby ze strony nieprzyjaciół nie dokonano nagle żadnej nikczemności. Doszli więc do ugody. 23 Nikanor przebywał w Jerozolimie i nie uczynił nic niestosownego. Odprawił nawet zebrany gromadnie tłum. 24 Zawsze miał przy sobie Judę i serdecznie mu sprzyjał. 25 Namówił go, aby się ożenił i miał dzieci. Juda ożenił się więc i był szczęśliwy, ciesząc się życiem.
Nikczemność Alkimosa i wrogość Nikanora
26 Alkimos, widząc ich wzajemną życzliwość i zawarte układy, udał się do Demetriusza i oskarżył Nikanora o nieprzychylność państwu oraz o to, że spiskującego przeciw królestwu Judę, wyznaczył na swego następcę.
27 Król zatem, rozgniewany i rozdrażniony oszczerstwami tego arcyłotra, napisał Nikanorowi, że jest niezadowolony z układów. Rozkazał też zakutego w kajdany Machabeusza wysłać natychmiast do Antiochii.
28 Gdy te rozkazy doszły do Nikanora, zdziwił się i bardzo zmartwił, bo kazano mu unieważnić postanowienia z człowiekiem, który nie popełnił żadnej niesprawiedliwości. 29 Ponieważ jednak nie mógł przeciwstawić się królowi, czekał na stosowną okazję, aby podstępem wykonać ten rozkaz.
30 Machabeusz, widząc, że Nikanor stał się wobec niego oschły i że podczas zwyczajnych spotkań zachowuje się w sposób szorstki, doszedł do wniosku, że ta oschłość nie wróży nic dobrego. Zebrał więc niemało swoich żołnierzy i ukrył się przed Nikanorem.
31 Kiedy tamten zrozumiał, że został w tak odważny sposób wyprowadzony w pole przez tego człowieka, udał się do największej i świętej świątyni, gdy kapłani składali odpowiednie ofiary, i nakazał wydać Judę. 32 Chociaż pod przysięgą wyznali, że nie znają miejsca, gdzie znajduje się poszukiwany, 33 wyciągnął prawą rękę w kierunku świątyni i tak przysiągł: Jeśli nie wydacie mi związanego Judy, zrównam z ziemią to Boże sanktuarium. Zburzę też ołtarz, a w tym miejscu postawię wspaniałą świątynię Dionizosowi.
34 To powiedziawszy, odszedł. Kapłani zaś wyciągnęli ręce do nieba i tak błagali Tego, który był zawsze obrońcą naszego ludu: 35 Ty, Panie wszystkich rzeczy, który sam niczego nie potrzebujesz, zechciałeś, aby pośród nas powstała świątynia, w której mieszkasz. 36 Teraz więc Święty Panie, od którego pochodzi wszelka świętość, zachowaj nieskażony na wieki ten dom, który niedawno został oczyszczony.
Samobójstwo Razisa
37 Nikanorowi złożono donos na niejakiego Razisa, należącego do starszych Jerozolimy, człowieka miłującego miasto i cieszącego się wielkim poważaniem, a z powodu swojej życzliwości zwanego ojcem Żydów. 38 Był bowiem w czasach poprzednich zamieszek skazany za judaizm i z całym zapałem narażał dla judaizmu ciało i duszę. 39 Nikanor, pragnąc pokazać publicznie swą wrogość do Żydów, posłał ponad pięciuset żołnierzy, aby go aresztowali. 40 Spodziewał się bowiem, że gdy go pojmie, wyrządzi im krzywdę. 41 Lecz gdy oddział miał już zająć wieżę i siłą wyłamać bramę prowadzącą na dziedziniec, i wołano o przyniesienie ognia, aby podpalić bramy, wówczas Razis, zewsząd otoczony, rzucił się na miecz. 42 Wolał raczej szlachetnie umrzeć, aniżeli wpaść w ręce grzeszników i być znieważony w sposób niegodny swojego szlachetnego urodzenia. 43 Jednak z powodu pośpiechu wywołanego walką cios nie był dokładny, gdy więc wojsko wdarło się już do wnętrza bram, wybiegł na mur i odważnie rzucił się na dół, na tłum żołnierzy. 44 Ponieważ oni szybko się cofnęli, powstało wolne miejsce i dlatego spadł na środek pustej przestrzeni. 45 Jeszcze oddychał, ale pełen gniewu wstał, mimo że krew płynęła strumieniem z jego strasznych ran. Biegiem minął tłumy i wspiął się na urwistą skałę. 46 Całkowicie już wykrwawiony, wyrwał z siebie wnętrzności, wziął je w obie ręce i rzucił tłumom, wzywając Władcę życia i ducha, aby mu je ponownie oddał. W ten sposób umarł.