Alexander the Great
1 This history begins when Alexander the Great, son of Philip of Macedonia, marched from Macedonia and attacked Darius, king of Persia and Media. Alexander enlarged the Greek Empire by defeating Darius and seizing his throne. 2 He fought many battles, captured fortified cities, and put the kings of the region to death. 3 As he advanced to the ends of the earth, he plundered many nations; and when he had conquered the world, he became proud and arrogant. 4 By building up a strong army, he dominated whole nations and their rulers, and forced everyone to pay him taxes.
5-7 When Alexander had been emperor for twelve years, he fell ill and realized that he was about to die. He called together his generals, noblemen who had been brought up with him since his early childhood, and he divided his empire, giving a part to each of them. 8 After his death, the generals took control, 9 and each had himself crowned king of his own territory. The descendants of these kings ruled for many generations and brought a great deal of misery on the world.
Antiochus Epiphanes and the Renegade Jews
(2 Maccabees 4.7-17)10 The wicked ruler Antiochus Epiphanes, son of King Antiochus the Third of Syria, was a descendant of one of Alexander's generals. Antiochus Epiphanes had been a hostage in Rome before he became king of Syria in the year 137.
11 At that time there appeared in the land of Israel a group of traitorous Jews who had no regard for the Law and who had a bad influence on many of our people. They said, “Let's come to terms with the Gentiles, for our refusal to associate with them has brought us nothing but trouble.” 12 This proposal appealed to many people, 13 and some of them became so enthusiastic about it that they went to the king and received from him permission to follow Gentile customs. 14 They built in Jerusalem a stadium like those in the Greek cities. 15 They had surgery performed to hide their circumcision, abandoned the holy covenant, started associating with Gentiles, and did all sorts of other evil things.
Antiochus Attacks Egypt
16 When Antiochus had firmly established himself as king, he decided to conquer Egypt and rule that country as well as Syria. 17 He invaded Egypt with a large fleet of ships and a powerful army, including chariots, elephants, and cavalry. 18 When the attack came, King Ptolemy of Egypt turned and fled, and many of his soldiers were killed. 19 Antiochus was able to capture the fortified cities of Egypt and plunder the whole land.
Antiochus Persecutes the Jews
20 In the year 143, after the conquest of Egypt, Antiochus marched with a great army against the land of Israel and the city of Jerusalem. 21 In his arrogance, he entered the Temple and took away the gold altar, the lampstand with all its equipment, 22 the table for the bread offered to the Lord, the cups and bowls, the gold fire pans, the curtain, and the crowns. He also stripped all the gold from the front of the Temple 23 and carried off the silver and gold and everything else of value, including all the treasures that he could find stored there. 24 Then he took it all to his own country. He had also murdered many people and boasted arrogantly about it. 25 There was great mourning everywhere in the land of Israel.
26 Rulers and leaders groaned in sorrow.
Young men and young women grew weak.
The beauty of our women faded.
27 Every bridegroom sang a funeral song,
and every bride sat mourning in her room.
28 All our people were clothed with shame,
and our land trembled for them.
29 Two years later Antiochus sent a large army from Mysia against the towns of Judea. When the soldiers entered Jerusalem, 30 their commander spoke to the people, offering them terms of peace and completely deceiving them. Then he suddenly launched a fierce attack on the city, dealing it a major blow and killing many of the people. 31 He plundered the city, set it on fire, and tore down its buildings and walls. 32 He and his army took the women and children as prisoners and seized the cattle.
33 Then Antiochus and his forces built high walls and strong towers in the area north of the Temple, turning it into a fort. 34 They brought in a group of traitorous Jews and installed them there. 35 They also brought in arms and supplies and stored in the fort all the loot that they had taken in Jerusalem. This fort became a great threat to the city.
36 The fort was a threat to the Temple,
a constant, evil menace for Israel.
37 Innocent people were murdered around the altar;
the Holy Place was defiled by murderers.
38 The people of Jerusalem fled in fear,
and the city became a colony of foreigners.
Jerusalem was foreign to its own people,
who had been forced to abandon the city.
39 Her Temple was as empty as a wilderness;
her festivals were turned into days of mourning,
her Sabbath joy into shame.
Her honor became an object of ridicule.
40 Her shame was as great as her former glory,
and her pride was turned into deepest mourning.
41-43 Antiochus now issued a decree that all nations in his empire should abandon their own customs and become one people. All the Gentiles and even many of the Israelites submitted to this decree. They adopted the official pagan religion, offered sacrifices to idols, and no longer observed the Sabbath.
44 The king also sent messengers with a decree to Jerusalem and all the towns of Judea, ordering the people to follow customs that were foreign to the country. 45 He ordered them not to offer burnt offerings, grain offerings, or wine offerings in the Temple, and commanded them to treat Sabbaths and festivals as ordinary work days. 46 They were even ordered to defile the Temple and the holy things in it. 47 They were commanded to build pagan altars, temples, and shrines, and to sacrifice pigs and other unclean animals there. 48 They were forbidden to circumcise their sons and were required to make themselves ritually unclean in every way they could, 49 so that they would forget the Law which the Lord had given through Moses and would disobey all its commands. 50 The penalty for disobeying the king's decree was death.
51 The king not only issued the same decree throughout his whole empire, but he also appointed officials to supervise the people and commanded each town in Judea to offer pagan sacrifices. 52 Many of the Jews were ready to forsake the Law and to obey these officials. They defiled the land with their evil, 53 and their conduct forced all true Israelites to hide wherever they could.
54 On the fifteenth day of the month of Kislev in the year 145, King Antiochus set up “The Awful Horror” on the altar of the Temple, and pagan altars were built in the towns throughout Judea. 55 Pagan sacrifices were offered in front of houses and in the streets. 56 Any books of the Law which were found were torn up and burned, 57 and anyone who was caught with a copy of the sacred books or who obeyed the Law was put to death by order of the king. 58 Month after month these wicked people used their power against the Israelites caught in the towns.
59 On the twenty-fifth of the month, these same evil people offered sacrifices on the pagan altar erected on top of the altar in the Temple. 60 Mothers who had allowed their babies to be circumcised were put to death in accordance with the king's decree. 61 Their babies were hung around their necks, and their families and those who had circumcised them were put to death. 62 But many people in Israel firmly resisted the king's decree and refused to eat food that was ritually unclean. 63 They preferred to die rather than break the holy covenant and eat unclean food—and many did die. 64 In his anger God made Israel suffer terribly.
Prześladowania Antiocha i bunt Mattatiasza
Tło historyczne wydarzeń
1 Wydarzyło się to po ataku Aleksandra, syna Filipa Macedońskiego, który wyszedł z ziemi Kittim, pokonał Dariusza, króla Persów i Medów, i zamiast niego objął rządy. Wcześniej bowiem panował tylko nad Helladą. 2 Prowadził wiele wojen, zajął twierdze, zabił królów ziemi. 3 Zaszedł aż po krańce ziemi i złupił wiele narodów. Ziemia zamilkła przed nim, a jego serce wbiło się w pychę. 4 Zgromadził bardzo silną armię i rządził krajami, ludami i władcami, których zmusił do płacenia daniny.
5 A potem zasłabł i zrozumiał, że umiera. 6 Przywołał swoich towarzyszy, godnych zaufania, którzy wychowywali się z nim od młodości, i jeszcze za życia podzielił między nich swoje królestwo. 7 Aleksander królował dwanaście lat i umarł.
8 Rządy objęli jego towarzysze, każdy w swoim miejscu. 9 Po jego śmierci wszyscy nałożyli diademy, a po nich ich synowie, na wiele lat, i napełnili ziemię złem. 10 Z nich wyszedł grzeszny korzeń – Antioch Epifanes, syn króla Antiocha, który był zakładnikiem w Rzymie. Zaczął królować w roku sto trzydziestym siódmym panowania Greków.
Przenikanie kultury helleńskiej w Izraelu
11 W tych dniach z Izraela wyszli synowie nieprawi i zwiedli wielu. Mówili: Pójdźmy i zawrzyjmy przymierze z narodami, które żyją dookoła nas. Od kiedy bowiem oddaliliśmy się od nich, spotkały nas liczne nieszczęścia. 12 Mowa ta wydała się im dobra. 13 Niektórzy z ludu zapalili się do tego i udali się do króla, który dał im władzę, aby wprowadzili zwyczaje pogan. 14 Wybudowali gimnazjon w Jerozolimie według praw pogan, 15 usuwali znaki swego obrzezania i odstąpili od świętego Przymierza. Związali się z poganami i im zaprzedali, aby czynić zło.
Wyprawy Antiocha IV na Egipt i Jerozolimę
16 Kiedy Antioch opanował królestwo, postanowił też królować nad ziemią Egiptu, aby władać dwoma królestwami. 17 Wszedł do Egiptu z wielkim wojskiem, wozami bojowymi i słoniami, z jeźdźcami i wielką flotą. 18 Wszczął wojnę przeciwko Ptolemeuszowi, królowi Egiptu. Ptolemeusz wystraszył się i uciekł. Padli liczni ranni. 19 Antioch zajął ufortyfikowane miasta i złupił ziemię egipską.
20 Po podbiciu Egiptu Antioch zawrócił w sto czterdziestym trzecim roku. Z wielkim wojskiem wkroczył do Izraela i wstąpił do Jerozolimy. 21 Wszedł w pysze do miejsca świętego, zabrał złoty ołtarz, świecznik i wszystkie jego naczynia, 22 stół na chleby pokładne i kielichy ofiarne, misy i złote kadzielnice, zasłonę i wieńce, złoty ornament z fasady świątyni – ogołocił wszystko. 23 Zabrał srebro i złoto, naczynia godne pożądania, zabrał też ukryte skarby, które odnalazł. 24 Gdy zabrał wszystko, odszedł do swojej ziemi. Wcześniej jednak dokonał rzezi i wypowiadał się z wielką pychą.
25 Podniósł się wielki płacz w Izraelu, w każdej ich siedzibie.
26 Władcy i starsi jęczeli,
dziewczęta i chłopcy wzdychali,
piękno kobiet zmarniało.
27 Każdy pan młody podniósł lament,
a siedząca w ślubnym łożu płakała.
28 Ziemia wzruszyła się nad tymi, którzy ją zamieszkują,
a cały dom Jakuba okrył się wstydem.
Wyprawa Apoloniusza na Jerozolimę
29 Po dwóch latach król posłał do miast Judy poborcę podatków, który przybył do Jeruzalem z wielkim wojskiem. 30 Podstępnie zapewniał ich o pokojowym nastawieniu, a oni mu uwierzyli. Niespodziewanie jednak napadł na miasto, zadał mu wielką klęskę i wytracił wielu spośród Izraela. 31 Zabrał łupy z miasta i spalił je, zburzył domy i otaczające mury. 32 Jego ludzie zabrali do niewoli kobiety i dzieci, wzięli w posiadanie bydło.
33 Miasto Dawida otoczyli wielkim i potężnym murem, silnymi basztami, i stało się dla nich twierdzą. 34 Umieścili tam naród grzeszny, ludzi nieprawych, i się obwarowali. 35 Zaopatrzyli się w broń i żywność, złożyli też łupy, które zgromadzili w Jeruzalem. Stali się wielką pułapką.
36 Twierdza ta stała się sidłem dla świątyni
i złośliwym przeciwnikiem Izraela we wszystkim.
37 Rozlali krew niewinną dookoła świątyni
i zanieczyścili świątynię.
38 Z ich powodu mieszkańcy Jeruzalem uciekli,
i stało się mieszkaniem obcych.
Stało się obce dla swojego potomstwa,
a jego dzieci je opuściły.
39 Jego świątynia została spustoszona jak pustkowie,
jego święta zamieniły się w płacz,
jego szabaty w obelgę,
jego cześć we wzgardę.
40 Jego chwałę przekreśliła jego hańba,
jego wielkość zmieniła się w żałobę.
Rozwój kultu pogańskiego
41 Król Antioch nakazał całemu swojemu królestwu, aby wszyscy stali się jednym ludem 42 i każdy porzucił swoje prawa. Wszystkie obce narody przyjęły postanowienie króla. 43 Także wielu z Izraela było zadowolonych z jego religii, złożyli ofiary bożkom i zbezcześcili szabat.
44 Przez ręce posłańców król posłał listy do Jeruzalem i do miast Judy, aby postępowali według praw obcych dla kraju, 45 znieśli w świątyni całopalenia, ofiary z pokarmów i z płynów, zbezcześcili szabaty i święta, 46 zanieczyścili świątynię i świętych, 47 wznieśli pogańskie ołtarze, świątynie i posągi, zabijali wieprze i pospolite zwierzęta nieczyste, 48 zostawili swoich synów bez obrzezania, zanieczyścili ich dusze wszelką nieczystością i obrzydliwością, 49 zapomnieli o Prawie i zmienili wszystkie postanowienia. 50 Ktokolwiek zaś nie podporządkowałby się decyzji króla, powinien umrzeć.
51 Zgodnie z tymi wszystkimi słowami wysłał pismo do całego swojego królestwa, ustanowił nadzorców nad całym ludem i rozkazał miastom Judy składać ofiary, miastu po mieście. 52 Wielu z ludu przyłączyło się do nich. Każdy, kto odszedł od Prawa, wyrządził dużo zła w kraju. 53 Przepędzili Izraelitów do ich kryjówek, każdego do jego miejsca ucieczki.
54 Piętnastego dnia miesiąca Kislew sto czterdziestego piątego roku zbudował na ołtarzu całopaleń ohydę spustoszenia, a w okolicznych miastach Judy zbudowali ołtarze. 55 Koło drzwi domów i na placach składali ofiary kadzielne. 56 Księgi Prawa, które znaleźli, podarli i spalili. 57 Jeśli u kogokolwiek została znaleziona Księga Przymierza i jeśli ktoś zachowywał Prawo, to z wyroku króla był zabijany. 58 Wykorzystując swoją siłę, czynili to Izraelitom – tym, którzy zostali każdego miesiąca pochwyceni w miastach.
59 Dwudziestego piątego dnia miesiąca składali ofiary na ołtarzu, który był umieszczony na ołtarzu całopaleń. 60 Według dekretu skazali na śmierć kobiety, które obrzezały swoje dzieci. 61 Powiesili im na szyjach niemowlęta. A także skazali na śmierć ich domowników oraz tych, którzy je obrzezali. 62 Wielu spośród Izraelitów zdecydowanie postanowiło, że nie będą jeść nieczystych potraw. 63 Woleli raczej umrzeć, niż zbrukać się nieczystymi pokarmami i zbezcześcić święte Przymierze – i pomarli. 64 Nastał wtedy bardzo wielki gniew przeciwko Izraelowi.