Przepisy dotyczące niewolników
1 A te są prawa, które im przedłożysz:
2 Jeżeli kupisz niewolnika hebrajskiego, sześć lat służyć ci będzie, a siódmego wyjdzie na wolność bez okupu.
3 Jeżeli sam przyszedł, odejdzie sam; a jeżeli był żonaty, i żona z nim odejdzie.
4 Jeżeli jego pan dał mu żonę, a ona urodziła mu synów lub córki, żona i jej dzieci należeć będą do pana, a on odejdzie sam.
5 Jeżeli niewolnik oświadczy wyraźnie: Miłuję mojego pana, moją żonę i moje dzieci i nie chcę wyjść na wolność,
6 Wtedy jego pan zaprowadzi go przed Boga, potem postawi go u drzwi albo u odrzwi i przekłuje mu pan jego ucho szydłem, i będzie niewolnikiem jego na zawsze.
7 Jeżeli zaś ktoś sprzeda swoją córkę jako niewolnicę, to ona nie odejdzie, tak jak odchodzą niewolnicy.
8 Jeżeli nie spodoba się swemu panu, który ją przeznaczył dla siebie, niech ją pozwoli wykupić. Jednak nie ma prawa sprzedać jej obcemu ludowi, bo postąpiłby wobec niej wiarołomnie.
9 Jeżeli przeznaczył ją dla swego syna, postąpi z nią według prawa dotyczącego córek.
10 Jeżeli weźmie sobie inną za żonę, nie ujmie jej ani pożywienia, ani odzieży, ani obcowania cielesnego.
11 Jeżeli tych trzech obowiązków wobec niej nie spełni, to ona odejdzie darmo bez wykupu.
Przepisy dotyczące aktów gwałtu
12 Kto tak uderzy człowieka, że ten umrze, poniesie śmierć.
13 Jeżeli na niego nie czyhał, ale to Bóg zdarzył, że wpadł mu pod rękę, wyznaczę ci miejsce, do którego będzie mógł uciec.
14 Jeżeli ktoś zastawia na bliźniego swego zasadzkę, by go podstępnie zabić, to weźmiesz go nawet od ołtarza mojego, by go ukarać śmiercią.
15 Kto uderzy ojca swego albo matkę swoją, poniesie śmierć.
16 Kto porwie człowieka, to czy go sprzedał, czy też znaleziono go jeszcze w jego ręku, poniesie śmierć.
17 Kto złorzeczy ojcu swemu albo matce swojej, poniesie śmierć.
18 Jeżeli pokłócą się mężowie i jeden uderzy drugiego kamieniem lub pięścią tak, że ten wprawdzie nie umrze, ale musi położyć się do łóżka,
19 To gdy wstanie i potrafi chodzić poza domem o swojej lasce, ten, który go uderzył, będzie uniewinniony, lecz da mu odszkodowanie za przymusową bezczynność i za leczenie.
20 Jeżeli ktoś pobije kijem swojego niewolnika albo swoją niewolnicę tak, że umrą pod jego ręką, winien być surowo ukarany.
21 Jeżeli jednak przeżyją dzień lub dwa, to nie będzie podlegał karze, gdyż są jego własnością.
22 Jeżeli dwaj mężowie się biją, a przy tym uderzą kobietę brzemienną tak, że poroni, ale nie poniesie dalszej szkody, to sprawca zapłaci grzywnę, jaką mu wyznaczy mąż tej kobiety, a uiści ją w obecności rozjemców.
23 Jeżeli zaś poniesie dalszą szkodę, to wtedy da życie za życie,
24 Oko za oko, ząb za ząb, rękę za rękę, nogę za nogę,
25 Oparzelinę za oparzelinę, ranę za ranę, siniec za siniec.
26 Jeżeli ktoś uderzy w oko swego niewolnika lub w oko swojej niewolnicy tak, że je zniszczy, wtedy wypuści ich na wolność za to oko.
27 A jeżeli ktoś wybije ząb swojego niewolnika albo ząb swojej niewolnicy, wypuści ich na wolność za ten ząb.
Przepisy dotyczące odpowiedzialności właściciela
28 Jeżeli wół zabodzie mężczyznę albo kobietę na śmierć, to należy wołu ukamienować i nie jeść jego mięsa, właściciel zaś wołu będzie niewinny.
29 Jeżeli jednak wół bódł od dawna, a ostrzeżono o tym jego właściciela, ten zaś go nie pilnował, i wół zabił mężczyznę albo kobietę, to wół będzie ukamienowany, a jego właściciel poniesie śmierć.
30 Jeżeli jednak nałożono na niego okup, to da jako okup za swoje życie tyle, ile na niego nałożą.
31 Jeżeli zabodzie na śmierć chłopca lub dziewczynę; postąpią z nim według tego samego prawa.
32 Jeżeli wół zabodzie niewolnika albo niewolnicę, należy dać jego panu trzydzieści sykli srebra, a wół będzie ukamienowany.
33 Jeżeli ktoś zostawi studnię otwartą albo jeżeli ktoś wykopie studnię i nie przykryje jej, a wpadnie do niej wół albo osioł,
34 To właściciel studni winien dać pieniężne odszkodowanie jego właścicielowi, a martwe zwierzę będzie należeć do niego.
35 Jeżeli czyjś wół pobodzie wołu jego bliźniego tak, że padnie, sprzedadzą wołu żywego i podzielą się pieniędzmi za niego, a również podzielą się zabitym.
36 Jeżeli jednak było wiadomo, że wół bódł od dawna, a właściciel jego nie pilnował go, odda wołu za wołu, zabity zaś należeć będzie do niego.
Traktowanie niewolników
1 To są prawa, które im przedłożysz: 2 Jeśli kupisz niewolnika Hebrajczyka, będzie ci służył sześć lat, a w siódmym roku wyjdzie na wolność bez wykupu. 3 Jeśli sam przyszedł, sam odejdzie. A jeśli był żonaty, jego żona z nim odejdzie. 4 Jeśli jego pan dał mu żonę, a ona urodziła mu synów albo córki, to żona i jej dzieci będą należeć do pana, a on odejdzie sam. 5 A gdy niewolnik oświadczy: Kocham mojego pana, moją żonę i dzieci, nie chcę wyjść na wolność, 6 wówczas jego pan zaprowadzi go przed Boga i postawi go przy drzwiach albo przy bramie, przekłuje mu ucho szydłem, a on pozostanie na zawsze jako jego niewolnik.
7 A jeśli ktoś sprzedał swoją córkę jako służącą, to ona nie odejdzie, jak odchodzą niewolnicy. 8 Jeśli nie spodoba się panu, który przeznaczył ją dla siebie, to niech pozwoli ją wykupić. Jednak nie wolno mu jej odsprzedać obcemu ludowi, bo dopuściłby się wobec niej nieprawości. 9 A jeśli przeznaczył ją dla swojego syna, to niech postąpi z nią zgodnie z prawem dotyczącym córek. 10 Jeśli poślubi inną, to nie pozbawi jej jedzenia, ubrania i współżycia. 11 Jeżeli zaś nie spełni wobec niej tych trzech obowiązków, wtedy ona odejdzie bez wykupu.
Przestępstwa karane śmiercią
12 Kto uderzy człowieka tak, że ten umrze, poniesie śmierć. 13 Ale jeśli nie nastawał na niego, lecz to Bóg sprawił, że wpadł mu w ręce, to wyznaczę ci miejsce, gdzie będzie mógł się schronić. 14 Jeśli jednak ktoś czyha na bliźniego, aby go podstępnie zabić, to pojmiesz go nawet przy ołtarzu, aby go ukarać śmiercią. 15 Kto uderzy swego ojca i matkę, poniesie śmierć. 16 Kto uprowadzi człowieka i go sprzeda lub go jeszcze przetrzymuje w swoich rękach, poniesie śmierć. 17 Kto przeklina swego ojca i matkę, poniesie śmierć.
Odszkodowania
18 Jeśli mężczyźni pokłócą się i jeden uderzy drugiego kamieniem lub pięścią tak, że ten nie umrze, ale musi położyć się do łóżka, 19 i jeżeli wstanie i będzie mógł o lasce chodzić po podwórzu, to ten, który go uderzył, będzie uniewinniony, da mu tylko odszkodowanie za przymusową bezczynność i za leczenie. 20 Jeśli ktoś uderzy kijem swojego niewolnika lub służebnicę tak, że natychmiast umrą, powinien zostać surowo ukarany. 21 Jeżeli jednak pozostaną przy życiu dzień lub dwa, nie poniesie kary, ponieważ są jego własnością. 22 Jeżeli mężczyźni pobiją się i uderzą ciężarną kobietę tak, że poroni, ale nie poniesie innej szkody, mąż kobiety nałoży na sprawcę karę pieniężną, która zostanie wypłacona w obecności rozjemców. 23 Jeśli jednak ona poniesie szkodę, wtedy oddasz życie za życie. 24 Oko za oko, ząb za ząb, rękę za rękę, nogę za nogę, 25 oparzenie za oparzenie, ranę za ranę, siniec za siniec. 26 Jeśli ktoś uderzy w oko swego niewolnika lub służebnicę i je wybije, to wypuści ich na wolność za to oko. 27 A jeśli wybije ząb swemu niewolnikowi lub służebnicy, wtedy wypuści ich na wolność za ten ząb.
Odpowiedzialność właścicieli
28 Jeśli wół śmiertelnie ubodzie mężczyznę lub kobietę, wół zostanie ukamienowany, jego mięsa nie będzie się jeść, a właściciel wołu będzie niewinny. 29 Ale jeśli wół bódł od dawna i ostrzegano o tym jego właściciela, a on go nie przypilnował i wół zabije mężczyznę lub kobietę, to wół zostanie ukamienowany, a jego właściciel także poniesie śmierć. 30 Jeśli jednak nałożono na niego karę pieniężną, to niech da tyle pieniędzy jako wykup za swoje życie, ile zostało na niego nałożone. 31 Jeśli ubodzie chłopca lub dziewczynę, postąpią z nim według tego samego prawa. 32 Jeśli wół ubodzie niewolnika lub służebnicę, to jego właściciel wypłaci ich panu trzydzieści sykli srebra, a wół będzie ukamienowany.
33 Jeśli ktoś otworzy lub wykopie studnię i jej nie przykryje, a wpadnie tam wół lub osioł, 34 to właściciel studni zapłaci odszkodowanie jego właścicielowi, a martwe zwierzę będzie należało do niego. 35 Jeżeli czyjś wół pobodzie na śmierć wołu bliźniego, wtedy sprzedadzą żywego wołu i podzielą się pieniędzmi za niego i podzielą się też martwym. 36 Jeżeli jednak było wiadomo, że wół bódł od dawna, a jego właściciel go nie przypilnował, to wynagrodzi wołem za wołu, a martwy będzie należał do niego.
Kary za kradzież i odszkodowania
37 Jeśli ktoś ukradnie wołu lub owcę i zabije je lub sprzeda, to odda za tego wołu pięć wołów, a za owcę – cztery owce.