Druga zapowiedź narodzin Izaaka
1 Potem Pan ukazał mu się pod dębami Mamre, gdy siedział u wejścia do namiotu w upale dnia. 2 Spojrzał w górę i zobaczył trzech mężczyzn stojących naprzeciw niego. Jak tylko ich ujrzał, natychmiast od wejścia do namiotu pośpieszył im na spotkanie i pokłonił się aż do ziemi. 3 I powiedział: Panie mój! Jeżeli znalazłem życzliwość w twoich oczach, nie omijaj swojego sługi. 4 Pozwól, by przyniesiono trochę wody, abyście obmyli nogi, a potem odpoczniecie pod drzewem. 5 Skoro przechodzicie koło swego sługi, to przyniosę też kawałek chleba i posilicie się, a później pójdziecie dalej. Oni zaś odpowiedzieli: Uczyń tak, jak powiedziałeś.
6 Abraham pośpieszył więc do namiotu Sary i powiedział: Szybko zagnieć trzy miary najlepszej mąki i zrób placki. 7 Następnie pobiegł Abraham do trzody, wziął cielę, delikatne i dorodne, dał swemu słudze, który szybko je przyrządził. 8 Wziął też masło, mleko i cielę, które przyrządził, i postawił przed nimi. Sam zaś stanął obok nich pod drzewem, a oni jedli. 9 Potem zapytali go: Gdzie jest twoja żona, Sara? Odpowiedział: W tym namiocie. 10 Wtedy powiedział: Na pewno powrócę do ciebie po upływie roku, a wtedy Sara, twoja żona, będzie miała syna. Ona zaś słuchała tego przy wejściu do namiotu, które było za nim. 11 Abraham i Sara byli już w bardzo podeszłym wieku i u Sary ustało już to, co jest zwykle u kobiet. 12 Dlatego zaśmiała się Sara sama do siebie i pomyślała: Mam doznawać rozkoszy, kiedy się już zestarzałam i mój pan jest starcem? 13 Wtedy Pan zapytał Abrahama: Dlaczego Sara się śmiała, mówiąc: Czy naprawdę urodzę, gdy się już zestarzałam? 14 A czy dla Pana jest coś niemożliwego? Za rok o tej porze wrócę do ciebie i Sara będzie miała syna. 15 Ale Sara – ponieważ się wystraszyła – zaprzeczyła: Nie śmiałam się. On jednak powiedział: Nie, śmiałaś się!
Zapowiedź zniszczenia Sodomy
16 Potem ci mężczyźni wstali i skierowali się ku Sodomie, a Abraham szedł z nimi, aby ich odprowadzić. 17 Pan zaś zastanawiał się: Czy mam przed Abrahamem ukryć swoje zamiary? 18 Przecież od Abrahama będzie pochodzić wielki i potężny naród. Przez niego będą błogosławione wszystkie narody ziemi. 19 Wybrałem go bowiem, żeby nakazał swoim synom i swemu przyszłemu rodowi, aby postępowali drogą Pana, czyniąc sprawiedliwość i prawo, tak by Pan wypełnił względem Abrahama to, co mu obiecał. 20 Następnie Pan przemówił: Głośne są skargi przeciw Sodomie i Gomorze, bo bardzo ciężko grzeszą. 21 Chcę więc zstąpić i zobaczyć, czy skarga, która doszła do Mnie, jest prawdziwa, czy nie. Muszę to wiedzieć.
22 Potem ci mężczyźni odwrócili się i poszli do Sodomy, podczas gdy Abraham stał jeszcze przed Panem.
Wstawiennictwo Abrahama
23 Abraham zbliżył się i zapytał: Czy rzeczywiście zgładzisz sprawiedliwego z bezbożnym? 24 Może jest pięćdziesięciu sprawiedliwych w tym mieście – czy także wtedy je zniszczysz i nie przebaczysz temu miejscu ze względu na tych pięćdziesięciu, którzy w nim przebywają? 25 Nie dopuść do tego, aby tak się stało, aby zginął sprawiedliwy z bezbożnym i aby sprawiedliwy był jak bezbożny! Nie dopuść do tego! Czyż Sędzia całej ziemi mógłby postąpić niesprawiedliwie? 26 Pan odpowiedział: Jeżeli znajdę w Sodomie, w tym mieście, pięćdziesięciu sprawiedliwych, to przebaczę całemu temu miejscu ze względu na nich. 27 Abraham prosił dalej: Ośmielam się mówić do mego Pana, chociaż jestem prochem i popiołem. 28 Może zabraknie pięciu do tych pięćdziesięciu. Czy zniszczysz z powodu tych pięciu całe miasto? Odpowiedział: Nie zniszczę, jeżeli znajdę tam czterdziestu pięciu sprawiedliwych. 29 I znowu zwrócił się do Niego: Może znajdzie się tam czterdziestu? Odpowiedział: Nie uczynię tego ze względu na tych czterdziestu. 30 I powiedział: Niech się nie gniewa mój Pan, gdy zapytam: Może znalazłoby się tam trzydziestu? Odpowiedział: Nie uczynię tego, jeżeli znajdę tam trzydziestu. 31 Znów się odezwał: Ośmielam się mówić do mego Pana: Może znajdzie się tam dwudziestu? Odpowiedział: Nie zniszczę ze względu na tych dwudziestu. 32 Powiedział znowu: Niech się nie gniewa mój Pan, gdy jeszcze raz zapytam: Może znajdzie się tam dziesięciu? Odpowiedział: Nie zniszczę ze względu na tych dziesięciu. 33 Następnie Pan, gdy skończył rozmawiać z Abrahamem, odszedł, Abraham zaś wrócił do siebie.
Три гості в Авраама
1 Знову з’явився Авраамові Господь біля дубів мамрійської діброви, коли він сидів у час денної спеки при вході до намету.
2 Підвівши свої очі, він побачив: ось три чоловіки стояли неподалік. Авраам побіг їм назустріч від входу намету і долілиць вклонився,
3 промовивши: Господи, якщо я знайшов милість в очах Твоїх, не обминай, прошу, Твого раба.
4 Нехай принесуть трохи води, щоб Ви помили Свої ноги і відпочили під деревом.
5 Я ж принесу хліба, щоб Ви підкріпилися, а тоді підете, бо для цього Ви зайшли до Вашого раба. Вони відповіли: Зроби так, як сказав.
6 Тож поспішив Авраам до намету Сарри й сказав: Швиденько візьми три мірки питльованого борошна, заміси і зроби паляниці.
7 Сам же Авраам побіг до худоби, вибрав молоде та гарне телятко, дав слузі, який швидко приготував його.
8 Після того взяв сир, молоко, приготовлене теля і поклав перед Ними. Коли Вони їли, він стояв біля Них під деревом.
9 Тоді сказали до нього: Де твоя дружина Сарра? Він відповів: Ось, у наметі.
10 Один з Них сказав: Я неодмінно повернуся до тебе наступного року, і тоді у твоєї дружини Сарри буде син. Сарра почула це, оскільки стояла при вході до намету, який був за спиною в Нього.
11 Авраам і Сарра були людьми похилого віку, і те, що зазвичай буває в жінок, у Сарри припинилося.
12 Тож Сарра засміялася про себе, кажучи: Тепер, коли це стало неможливим, невже я отримаю таку втіху! Та й господар мій вже старий!
13 І промовив Господь до Авраама: Чому це, сміючись, Сарра сказала: Невже я можу народити, адже я стара?
14 Хіба для Господа є щось неможливе? У цей самий час наступного року Я повернуся до тебе, і в Сарри буде син.
15 Сарра злякалася й почала заперечувати: Я не сміялася. Але Той наполягав: Ні, ти таки засміялася!
Заступництво Авраама за Содом і Гоморру
16 Тож Мужі ті підвелися й подалися в напрямку Содома. Авраам, супроводжуючи, йшов разом з Ними.
17 Йдучи дорогою , Господь сказав: Чи можу Я приховати від Авраама те, що роблю?
18 Адже в майбутньому від Авраама постане великий та могутній народ, і благословляться у ньому всі народи землі!
19 Адже Я вибрав його для того, щоби він заповів своїм синам і домові своєму після себе дотримуватися Господньої дороги, творити правду і справедливість, аби Господь міг здійснити для Авраама все, що пообіцяв йому.
20 Далі Господь сповістив: Крик Содома й Гоморри посилився, і їхній гріх став вельми тяжким.
21 Тому йду і подивлюсь, чи насправді все відбувається так, як доноситься у їхніх скаргах, котрі долинають до Мене; якщо ж ні, то щоб Я знав.
22 Тож, повернувшись, Мужі ті пішли у бік Содома; Авраам же продовжував стояти перед Господом.
23 Підійшовши ближче, Авраам запитав: Невже Ти знищиш разом праведного з нечестивим?
24 А якщо у місті є п’ятдесят праведників, чи знищиш, не пощадивши усієї місцевості задля п’ятдесяти праведників, які там живуть?
25 У жодному разі Ти не вчиниш так, щоб знищити праведного з нечестивим. Ти не зрівняєш праведника з нечестивим, Адже Ти – Суддя всієї землі. Невже Суддя всієї землі не учинить правосуддя?
26 Та Господь відповів: Якщо знайду в місті Содомі п’ятдесят праведників, то збережу всю місцевість заради них.
27 Авраам же продовжив: Ось я наважився говорити з Господом, хоч я – порох і попіл.
28 А може, до п’ятдесяти праведників не вистачатиме п’ять, – чи знищиш через цих п’ятьох ціле місто? Господь відповів: Не знищу, якщо знайду там сорок п’ять.
29 І знову заговорив Авраам до Господа: А якщо знайдеться там сорок? Господь відповів: Не зроблю того й заради сорока.
30 Нехай не гнівається Господь, що я продовжую говорити, – знову сказав Авраам. – А якщо знайдеться там тридцять? Господь відповів: Не зруйную, якщо знайду там і тридцять.
31 Оскільки я наважився розмовляти з Господом далі, – заговорив знову Авраам, – може знайдеться там двадцять? Господь сказав: Не знищу і задля двадцяти.
32 Хай не гнівається Господь, якщо я спитаю ще раз, – сказав Авраам востаннє. – А якщо знайдеться там хоч десять? Господь відповів: Не знищу й заради десяти.
33 Перестав Господь розмовляти з Авраамом, і відійшов. Авраам же повернувся до місця свого проживання .