Ventajas de la sabiduría
1 Hijos, escuchen las enseñanzas de su padre;
presten atención, y adquirirán entendimiento.
2 Yo les doy buenas enseñanzas;
no rechacen mis instrucciones.
3 También yo fui hijo, y tuve un padre;
era el hijo predilecto de mi madre.
4 Mi padre me enseñaba, y me decía:
«Guarda mis razones en tu corazón.
Cumple mis mandamientos, y vivirás.
5 Adquiere sabiduría e inteligencia,
y nunca te olvides ni te apartes
de las palabras de mi boca.
6 Ama a la sabiduría. Nunca la dejes,
y ella te cuidará y te protegerá.
7 En primer lugar, adquiere sabiduría;
sobre todas las cosas, adquiere inteligencia.
8 Hónrala, y ella te enaltecerá;
abrázala, y ella te honrará.
9 Adorno de gracia pondrá sobre tu cabeza;
te coronará con una bella diadema.»
10 Hijo mío, óyeme y acepta mis razones,
y los años de tu vida se alargarán.
11 Yo te muestro el camino de la sabiduría,
y te llevo por senderos de rectitud.
12 Tus pasos no encontrarán obstáculos,
y cuando corras no tropezarás.
13 Retén mis consejos; no los abandones.
Resguárdalos, porque te darán vida.
14 No vayas por la senda de los impíos,
ni sigas el camino de los malvados.
15 Deja esa senda, no vayas por ella;
apártate de ella y sigue adelante.
16 Ellos no duermen si no han hecho mal;
pierden el sueño si no hacen caer a alguno.
17 Se alimentan con la maldad;
apagan su sed cometiendo robos.
18 Pero la senda de los justos es como la aurora:
¡su luz va en aumento, hasta la plenitud del día!
19 El camino de los impíos es como la oscuridad;
¡ni siquiera saben contra qué tropiezan!
20 Hijo mío, presta atención a mis palabras;
inclina tu oído para escuchar mis razones.
21 No las pierdas de vista;
guárdalas en lo más profundo de tu corazón.
22 Ellas son vida para quienes las hallan;
son la medicina para todo su cuerpo.
23 Cuida tu corazón más que otra cosa,
porque él es la fuente de la vida.
24 Aparta de tu boca las palabras perversas;
aleja de tus labios las palabras inicuas.
25 Dirige la mirada hacia adelante;
fíjate en lo que tienes delante de tus ojos.
26 Piensa qué camino vas a seguir,
y plántate firme en todos tus caminos.
27 Apártate del mal. No te desvíes
ni a la derecha ni a la izquierda.
Zdobywanie mądrości
1 Słuchajcie, synowie, karcenia ojca,
uważnie dążcie do zrozumienia.
2 Daję wam bowiem dobrą naukę,
nie porzucajcie moich pouczeń.
3 Gdy byłem synem dla ojca,
czułym i jedynym dla matki,
4 on, ucząc mnie, mówił: Zachowuj w sercu moje słowa,
strzeż moich nakazów, a będziesz żył!
5 Zdobywaj mądrość, dąż do zrozumienia,
nie zapominaj, nie lekceważ moich słów!
6 Nie porzucaj jej, a ona cię ustrzeże,
kochaj ją, a ona będzie czuwać nad tobą!
7 Początek mądrości jest taki: zdobywaj mądrość,
za wszystko, co masz, nabądź zrozumienia!
8 Chwal ją, a ona cię wywyższy,
przysporzy ci honoru, jeśli do niej przylgniesz.
9 Na głowę włoży ci wspaniały wieniec,
obdarzy cię piękną koroną.
Dwie drogi postępowania
10 Posłuchaj, mój synu, przyjmij moje słowa,
a będziesz żył długie lata.
11 Wskazuję ci drogę mądrości,
wiodę cię po właściwych ścieżkach.
12 Gdy będziesz chodził, nie będziesz skrępowany,
gdy będziesz biegł, nie potkniesz się.
13 Trwaj w karności, nie lekceważ jej,
zachowuj ją, bo ona daje życie.
14 Nie wchodź na drogę niegodziwych,
i nie krocz drogą złych.
15 Omijaj ją, nie przechodź przez nią,
odwróć się i idź dalej.
16 Nie zasną przecież, dopóki nie popełnią zła,
nie mogą spać, dopóki nie doprowadzą kogoś do upadku.
17 Żywią się chlebem niegodziwości
i upijają winem przemocy.
18 Droga sprawiedliwych jest jak brzask,
który się rozjaśnia aż do pełni dnia.
19 Droga niegodziwych jest jak ciemność
– nie wiedzą, o co się potkną.
Mądrość pomocą w życiu
20 Mój synu, zważaj na moje słowa,
nadstaw ucha na moje wskazania.
21 Nie spuszczaj ich z oczu,
zachowaj je w głębi serca.
22 Są one bowiem życiem dla tych, którzy je znajdują,
uzdrowieniem całego ich ciała.
23 Nade wszystko strzeż swego serca,
bo w nim jest źródło życia.
24 Oddal od siebie usta kłamliwe,
wargi przewrotne odsuń daleko.
25 Twoje oczy niech patrzą na wprost,
a źrenice skieruj przed siebie.
26 Wyrównaj ścieżkę swoim stopom,
niech wszystkie twoje drogi będą dobrze przygotowane.
27 Nie zbaczaj w prawo ani w lewo,
odwróć swoje stopy od zła.