El concilio en Jerusalén
1 De Judea llegaron algunos que enseñaban a los hermanos que, si no se circuncidaban según el rito de Moisés, no podían ser salvos.
2 Como Pablo y Bernabé tuvieron una fuerte discusión con ellos, se acordó que los dos y algunos otros fueran a Jerusalén para tratar esta cuestión con los apóstoles y los ancianos.
3 Como habían sido enviados por la iglesia, pasaron por Fenicia y Samaria, y allí hablaron de la conversión de los no judíos, lo cual hizo que todos los hermanos se alegraran mucho.
4 Cuando llegaron a Jerusalén, fueron recibidos por la iglesia, los apóstoles y los ancianos, y allí contaron todo lo que Dios había hecho con ellos.
5 Pero algunos creyentes de la secta de los fariseos, que estaban allí, se opusieron a ellos y dijeron: «Es necesario circuncidarlos, y mandarles que cumplan con la ley de Moisés.»
6 Los apóstoles y los ancianos se reunieron para tratar este asunto,
7 y luego de mucho discutir, Pedro se levantó y les dijo: «Queridos hermanos, ustedes saben que hace algún tiempo Dios determinó que yo mismo proclamara a los no judíos el mensaje del evangelio, para que creyeran.
8 Y Dios, que conoce los corazones, los confirmó y les dio el Espíritu Santo, lo mismo que a nosotros.
9 Dios no hizo ninguna diferencia entre ellos y nosotros, sino que por la fe purificó sus corazones.
10 Entonces, ¿por qué ponen a prueba a Dios, al imponer sobre los discípulos una carga que ni nuestros padres ni nosotros hemos podido llevar?
11 Lo que creemos es que, por la bondad del Señor Jesús, seremos salvos lo mismo que ellos.»
12 Al oír que Bernabé y Pablo contaban las grandes señales y maravillas que Dios había realizado por medio de ellos entre los no judíos, toda la multitud guardó silencio;
13 y cuando terminaron de hablar, Jacobo respondió y dijo: «Hermanos, escúchenme.
14 Simón nos ha contado cómo Dios visitó a los no judíos por primera vez, para añadirlos al pueblo que cree en su nombre.
15 Las palabras de los profetas concuerdan en esto, pues está escrito:
16 »“Después de esto volveré,
y reedificaré el caído tabernáculo de David;
repararé sus ruinas
y lo volveré a levantar,
17 para que el resto de la humanidad busque al Señor,
y también todas las naciones que invocan mi nombre.”
18 »Esto lo dice el Señor. Lo ha dado a conocer desde los tiempos antiguos.
19 »Mi consejo es que no inquieten a los no judíos que se convierten a Dios,
20 sino que los instruyan para que se aparten de la idolatría, del libertinaje sexual, del comer carne de animales ahogados, y de comer sangre.
21 A Moisés no le falta quien lo predique en las sinagogas, cada día de reposo, en cada ciudad y desde los tiempos antiguos.»
22 A los apóstoles, a los ancianos y a toda la iglesia, les pareció buena idea elegir de entre ellos a algunos hermanos, y eligieron a Judas, también conocido como Barsabás, y a Silas, pues sobresalían entre los demás hermanos, y los enviaron a Antioquía con Pablo y Bernabé.
23 Por conducto de ellos enviaron un escrito: «Los apóstoles y los ancianos, a nuestros hermanos no judíos en Antioquía, Siria y Cilicia. Reciban nuestros saludos.
24 Hemos sabido que algunos hermanos que estaban con nosotros, a quienes no les dimos ninguna orden, los han perturbado e inquietado a ustedes con sus enseñanzas.
25 Hemos llegado al acuerdo, que nos parece bien, de elegir a algunos hermanos y enviarlos a ustedes con nuestros amados hermanos Bernabé y Pablo.
26 Ellos han expuesto su vida por causa del nombre de nuestro Señor Jesucristo.
27 Así que con ellos van Judas y Silas, quienes en sus propias palabras les dirán esto mismo.
28 Al Espíritu Santo y a nosotros nos ha parecido bien no imponerles ninguna otra carga, sino solo esto que necesitan saber:
29 que deben abstenerse de comer lo que se ha sacrificado a los ídolos, de comer sangre o la carne de animales ahogados, y del libertinaje sexual. Harán bien en evitar estas cosas. Que estén muy bien.»
30 Cuando los hermanos que fueron enviados llegaron a Antioquía, reunieron a la congregación y entregaron la carta.
31 Cuando los hermanos terminaron de leerla, se alegraron por el consuelo recibido.
32 Como Judas y Silas también eran profetas, con mucho afecto fraternal consolaron y confirmaron en la fe a los hermanos,
33 y después de haber pasado un tiempo con ellos, los hermanos los despidieron en paz, para que regresaran con quienes los habían enviado.
34 Silas prefirió quedarse allí,
35 así que Pablo y Bernabé continuaron enseñando la palabra del Señor en Antioquía, y anunciando el evangelio a muchos más.
Pablo se separa de Bernabé y comienza su segundo viaje misionero
36 Algunos días después, Pablo le dijo a Bernabé: «Volvamos a visitar a los hermanos en las ciudades donde hemos anunciado la palabra del Señor, para ver cómo están.»
37 Bernabé quería que los acompañara Juan, que también era conocido como Marcos,
38 pero Pablo no estuvo de acuerdo porque Juan se había separado de ellos en Panfilia y no había trabajado con ellos.
39 Tan grande fue el desacuerdo entre ellos, que terminaron por separarse: Bernabé tomó a Marcos y se embarcó a Chipre,
40 pero Pablo escogió a Silas. Los hermanos lo encomendaron a la bendición del Señor,
41 y a su paso por Siria y Cilicia fue confirmando a las iglesias.
Sobór Jerozolimski
1 Niektórzy przybysze z Judei nauczali braci: Jeśli się nie poddacie obrzezaniu według zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie zostać zbawieni. 2 Kiedy doszło do niemałych sporów i zatargów między nimi a Pawłem i Barnabą, postanowiono, że Paweł i Barnaba, oraz jeszcze kilku spośród nich, w sprawie tego sporu udadzą się do Jeruzalem, do apostołów i starszych. 3 Wysłani przez Kościół szli przez Fenicję i Samarię i opowiadali o nawróceniu pogan. Sprawiali tym wielką radość wszystkim braciom. 4 Kiedy przybyli do Jeruzalem, zostali przyjęci przez Kościół, apostołów i starszych. Opowiedzieli też, jak wielkich rzeczy dokonał Bóg przez nich. 5 Ci jednak ze stronnictwa faryzeuszy, którzy uwierzyli, powstali i oświadczyli: Trzeba ich obrzezać i nakazać im, żeby przestrzegali Prawa Mojżeszowego.
6 Zebrali się więc apostołowie i starsi, aby rozpatrzyć tę sprawę. 7 Gdy już długo nad tym dyskutowali, wstał Piotr i powiedział do nich: Wiecie, bracia, że Bóg od dawna wybrał mnie spośród was, aby z moich ust poganie usłyszeli słowa Ewangelii i uwierzyli. 8 Bóg, który zna serca, zaświadczył na ich korzyść, gdy dał im Ducha Świętego, podobnie jak nam. 9 Nie zrobił żadnej różnicy między nami a nimi, kiedy oczyścił przez wiarę ich serca. 10 Dlaczego więc teraz wystawiacie Boga na próbę i wkładacie na kark uczniów jarzmo, którego ani nasi ojcowie, ani my nie mieliśmy siły dźwigać. 11 Wierzymy przecież, że będziemy zbawieni przez łaskę Pana Jezusa, tak samo jak i oni.
12 Umilkli wszyscy, a potem słuchali Barnaby i Pawła, którzy opowiadali o tym, jak wielkich znaków i cudów wśród pogan dokonał przez nich Bóg. 13 A gdy i oni umilkli, odezwał się Jakub. Powiedział: Posłuchajcie mnie, bracia. 14 Szymon opowiedział, jak najpierw Bóg zatroszczył się, żeby wybrać sobie lud spośród pogan. 15 Zgadzają się z tym słowa Proroków, bo jest napisane: 16 Potem powrócę i odbuduję zniszczony przybytek Dawida. Odbuduję jego ruiny i wzniosę go, 17 aby odnaleźli Pana pozostali ludzie i wszystkie narody, nad którymi jest wzywane Moje imię – mówi Pan, który to sprawia. 18 Znane jest to od wieków. 19 Dlatego sądzę, że nie należy nakładać ciężarów na pogan, którzy nawracają się do Boga, 20 ale napisać im, żeby się wstrzymali od pokarmów ofiarowanych bożkom, od nierządu, od tego, co uduszone i od krwi. 21 Od dawna bowiem są po miastach tacy, którzy co szabat czytają Mojżesza i wykładają go w synagogach.
Uchwała soboru
22 Wtedy apostołowie i starsi wraz z całym Kościołem postanowili posłać do Antiochii razem z Pawłem i Barnabą wybranych spośród siebie ludzi: Judę, zwanego Barsabas, i Sylasa, którzy przewodzili braciom. 23 Posłali przez nich pismo tej treści: Apostołowie i starsi bracia przesyłają pozdrowienie braciom pogańskiego pochodzenia w Antiochii, w Syrii i w Cylicji. 24 Ponieważ usłyszeliśmy, że niektórzy spośród nas zaniepokoili was naukami i wzburzyli wasze dusze, bez naszego upoważnienia, 25 postanowiliśmy jednomyślnie posłać do was wybranych ludzi wraz z naszymi umiłowanymi Barnabą i Pawłem, 26 ludzi, którzy dla imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa poświęcili swoje życie. 27 Wysyłamy więc Judę i Sylasa, którzy powtórzą wam to samo ustnie. 28 Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego większego ciężaru oprócz tego, co konieczne. 29 Powstrzymajcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone i od nierządu. Dobrze uczynicie, jeżeli powstrzymacie się od tego. Bywajcie zdrowi!
30 Ci więc, którzy zostali posłani, przybyli do Antiochii, zwołali lud i oddali list. 31 Gdy go przeczytali, uradowali się z jego zachęcającej treści. 32 Juda i Sylas, którzy byli również prorokami, przez liczne nauki zachęcili i umocnili braci. 33 Po upływie pewnego czasu zostali wyprawieni przez braci z pozdrowieniami pokoju dla tych, którzy ich wysłali. 35 Paweł natomiast i Barnaba przebywali w Antiochii, nauczali i razem z wielu innymi głosili Dobrą Nowinę – Słowo Pana.
ŚWIADECTWA W DRODZE DO „KRAŃCÓW ZIEMI”
Druga podróż misyjna
Spór Pawła z Barnabą
36 Po pewnym czasie Paweł powiedział do Barnaby: Wróćmy już i zobaczmy, jak się mają bracia we wszystkich miastach, w których głosiliśmy Słowo Pana. 37 Barnaba chciał również zabrać Jana, zwanego Markiem. 38 Paweł jednak nie uważał za słuszne zabierać z sobą tego, który odszedł od nich w Pamfilii i nie brał udziału w ich pracy. 39 Doszło do ostrego starcia, w rezultacie którego się rozdzielili. Barnaba wziął Marka i popłynął na Cypr, 40 a Paweł dobrał sobie za towarzysza Sylasa i wyszedł, polecony przez braci łasce Pana. 41 Przechodził przez Syrię i Cylicję i umacniał Kościoły.