Reinado de Ezequías
(2 Cr 29.1-2)1 Oseas hijo de Elá tenía tres años de reinar sobre Israel cuando Ezequías hijo de Ajaz, comenzó a reinar sobre Judá.
2 Tenía entonces veinticinco años, y reinó veintinueve años en Jerusalén. Su madre se llamaba Abí, y era hija de Zacarías.
3 Ezequías hizo lo recto a los ojos del Señor, como antes lo había hecho David su padre.
4 Quitó los altares de los montes y despedazó las imágenes, cortó los símbolos de Asera y destruyó la serpiente de bronce que había hecho Moisés, a la que hasta entonces los israelitas le quemaban incienso, y la llamó Nejustán.
5 Ezequías puso su esperanza en el Señor, Dios de Israel, y ni antes ni después de él hubo otro rey como él entre todos los reyes de Judá,
6 pues siguió al Señor y no se apartó de él; al contrario, obedeció los mandamientos que el Señor le prescribió a Moisés.
7 El Señor estaba con Ezequías. Adondequiera que él iba, tenía éxito. Se rebeló contra el rey de Asiria, y no se puso a su servicio.
8 Además, combatió a los filisteos hasta Gaza y sus fronteras, y desde las torres de las atalayas hasta la ciudad fortificada.
Caída de Samaria
9 En el séptimo año del reinado de Oseas hijo de Elá sobre Israel, que era el cuarto año del reinado del rey Ezequías de Judá, el rey Salmanasar de Asiria atacó la ciudad de Samaria y la sitió.
10 Tres años después logró conquistarla. En el año sexto del reinado de Ezequías, que era el noveno año del reinado de Oseas sobre Israel, Samaria fue conquistada.
11 El rey de Asiria hizo prisioneros a los israelitas, y los llevó cautivos a Asiria. Los puso en las ciudades de Jalaj y Jabor, junto al río Gozán, y en las ciudades de los medos.
12 Y es que los israelitas no obedecieron a la voz del Señor, su Dios, sino que faltaron a su pacto. No lo obedecieron, ni pusieron por obra todo lo que Moisés, el siervo del Señor, había mandado.
Senaquerib invade a Judá
(2 Cr 32.1-19Is 36.1-22)13 En el año catorce del reinado de Ezequías, el rey Senaquerib de Asiria atacó todas las ciudades fortificadas de Judá, y las conquistó.
14 Y el rey Ezequías de Judá envió a decirle al rey de Asiria, que estaba en Laquis:
«He pecado. Aléjate de mí, y yo haré todo lo que me impongas.»
El rey de Asiria impuso al rey Ezequías de Judá un tributo de nueve mil novecientos kilos de plata y novecientos noventa kilos de oro,
15 y Ezequías entregó toda la plata que había en el templo del Señor y en los tesoros del palacio real.
16 Además, removió el oro de las puertas y quiciales del templo del Señor, que el mismo rey Ezequías había recubierto de oro, y se lo entregó al rey de Asiria.
17 Después el rey de Asiria envió desde Laquis un gran ejército contra el rey Ezequías. Venía comandado por el Tartán, el Rabsaris y el Rabsaces, y estos vinieron y atacaron a Jerusalén. Cuando llegaron, acamparon junto al acueducto del estanque de arriba, en dirección al Campo del Lavador.
18 Allí, llamaron al rey, pero salieron a hablar con ellos el mayordomo Eliaquín hijo de Hilcías, el escriba Sebna, y el canciller Yoaj hijo de Asaf.
19 Y el Rabsaces les dijo:
«Vayan y díganle a Ezequías que así dice el gran rey de Asiria: “¿Qué base tienes para estar tan confiado?
20 Sin base alguna, aseguras contar con planes y fuerzas para declararme la guerra. ¿Pero cuál es tu apoyo para rebelarte contra mí?
21 Tú confías en Egipto, que no es más que un roto bastón de caña. Si te apoyas en ese bastón, acabarás con la mano atravesada. Eso es el faraón, el rey de Egipto, para todos los que en él confían.
22 Y si ustedes me dicen que confían en el Señor, su Dios, ¿acaso no es el mismo Dios cuyos altares Ezequías quitó, ordenando a Judá y a Jerusalén adorar solamente delante del altar de Jerusalén, que él mando hacer?”
23 »Ezequías, yo te sugiero que le des rehenes a mi señor, el rey de Asiria, que ha dicho: “Yo te daré dos mil caballos, si tú tienes otros tantos jinetes para que los monten.”
24 Aunque confíes en Egipto, y en sus carros de guerra y en su caballería, no podrás hacerle frente al menor de los capitanes de mi señor.
25 ¿Acaso crees que he venido aquí sin que el Señor me haya ordenado destruirlo? El Señor me ha dicho: “Ataca a ese país y destrúyelo.”»
26 Eliaquín hijo de Hilcías, y Sebna y Yoaj, le dijeron al Rabsaces:
«Por favor, háblanos en arameo, que nosotros lo entendemos. No nos hables en la lengua de Judá, que el pueblo que está sobre la muralla te va a escuchar.»
27 Pero el Rabsaces les contestó:
«¿Y acaso mi señor me ha enviado a decirles esto a ustedes y a su amo, y no a la gente que está sobre la muralla, expuestos como están a comerse, lo mismo que ustedes, su propio excremento y a beberse su propia orina?»
28 Dicho esto, el Rabsaces se levantó y en la lengua de Judá clamó a gran voz:
«¡Escuchen las palabras del gran rey de Asiria!
29 Así ha dicho el rey: “No se dejen engañar por Ezequías, porque él no podrá librarlos de mi mano.
30 No dejen que Ezequías los haga confiar en el Señor, aunque les asegure que el Señor los salvará, y que esta ciudad no será entregada en mis manos.
31 No le hagan caso.”
»Así dice el rey de Asiria: “Hagan las paces conmigo, y salgan a mi encuentro. Coma cada uno de ustedes sus uvas y sus higos; beba cada uno de ustedes el agua de su pozo,
32 hasta que yo venga y los lleve a una tierra como la de ustedes, donde hay trigo y vino, pan y viñas, olivas, aceite y miel. Así no morirán, sino que seguirán con vida. No le hagan caso a Ezequías, que los engaña cuando les dice que el Señor los librará.
33 ¿Acaso alguno de los dioses de las otras naciones ha librado a su tierra de mis manos?
34 ¿Dónde están los dioses de Jamat y de Arfad? ¿Dónde están los dioses de Sefarvayin, Hena, y Guivá? ¿Acaso esos dioses pudieron librar a Samaria de mi mano?
35 ¿Qué dios de todos los dioses de estas tierras ha librado de mi poder a su país, para que el Señor libre de mi mano a Jerusalén?”»
36 Pero el pueblo guardó silencio y no respondió nada, porque el rey había dado órdenes de no responderle.
37 Luego, el mayordomo Eliaquín hijo de Hilcías, el escriba Sebna y el canciller Yoaj hijo de Asaf fueron a ver a Ezequías, y con sus vestiduras rasgadas repitieron lo dicho por el Rabsaces.
Od zagłady Izraela do upadku królestwa Judy
Ezechiasz królem Judy
1 W trzecim roku panowania Ozeasza, syna Eli, króla izraelskiego, rządy rozpoczął Ezechiasz, syn Achaza, króla Judy. 2 Miał on dwadzieścia pięć lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie dwadzieścia dziewięć lat. Jego matka, córka Zachariasza, miała na imię Abi. 3 Czynił to, co prawe w oczach Pana, tak samo jak czynił jego przodek, Dawid. 4 On to usunął wyżyny, połamał stele, ściął aszerę i roztrzaskał miedzianego węża, którego uczynił Mojżesz, albowiem aż do tego czasu Izraelici palili mu kadzidło, a nazywali go Nechusztan.
5 W Panu, Bogu Izraela, pokładał nadzieję i nie miał sobie podobnego ani wśród tych wszystkich królów Judy, którzy byli po nim, ani wśród tych, którzy byli przed nim. 6 Przylgnął do Pana i nie odstąpił od Niego, przestrzegał Jego przykazań, które Pan dał Mojżeszowi. 7 Dlatego Pan był z nim. Wiodło mu się we wszystkich jego poczynaniach. Zbuntował się przeciwko królowi asyryjskiemu i już mu nie służył. 8 Pobił też Filistynów aż do Gazy i jej granic, od wieży strażniczej aż do warownego miasta.
Upadek Samarii
9 W czwartym roku panowania Ezechiasza, a był to siódmy rok rządów Ozeasza, syna Eli, króla izraelskiego, Salmanassar, król asyryjski, najechał Samarię i ją otoczył. 10 Zdobyto ją po upływie trzech lat. W szóstym roku panowania Ezechiasza, a był to dziewiąty rok rządów Ozeasza, króla izraelskiego, Samaria została zdobyta. 11 Potem król asyryjski uprowadził Izraelitów do Asyrii i osiedlił ich w Chalach nad Chabor, rzeką Gozanu, i w miastach medyjskich. 12 Nie posłuchali bowiem głosu Pana, swego Boga, przekroczyli Jego przymierze. Nie byli posłuszni ani nie wypełniali niczego, co nakazał Mojżesz, sługa Pana.
Najazd Sennacheryba na królestwo Judy
13 W czternastym roku panowania króla Ezechiasza, król asyryjski, Sennacheryb, wyruszył przeciwko wszystkim warownym miastom Judy i je zdobył. 14 Wówczas Ezechiasz, król Judy, posłał do króla asyryjskiego do Lakisz taką wiadomość: Postąpiłem źle, odstąp ode mnie! Poniosę każdy ciężar, który na mnie nałożysz! Król asyryjski nałożył więc na Ezechiasza, króla Judy, daninę w wysokości trzystu talentów srebra i trzydziestu talentów złota. 15 I Ezechiasz oddał całe srebro, które znajdowało się w domu Pana i w skarbcach domu królewskiego. 16 Wtedy to Ezechiasz, król Judy, oderwał drzwi domu Pana i ościeżnice, które sam pokrył złotem, i dał je królowi asyryjskiemu.
Mowa rab-szaka
17 Mimo to król asyryjski wysłał z Lakisz do Jerozolimy tartana, rab-sarisa i rab-szaka z potężną armią przeciw królowi Ezechiaszowi. Wyruszyli więc, przybyli pod Jerozolimę i stanęli przy kanale wyższego stawu na głównej drodze na Polu Folusznika. 18 Gdy wezwali króla, wyszedł do nich Eliakim, syn Chilkiasza, zarządzający pałacem, pisarz Szebna i kronikarz Joach, syn Asafa. 19 Rab-szak zaś powiedział do nich: Powiedzcie, proszę, Ezechiaszowi: Tak mówi wielki król, król Asyrii: Cóż to za ufność, której zaufałeś? 20 Myślisz, że słowo warg zastąpi radę i siłę w walce? W kim teraz pokładasz ufność, że zbuntowałeś się przeciwko mnie? 21 Złożyłeś ufność w Egipcie, w tej złamanej trzcinowej lasce, która się wbija i przebija dłoń każdego, kto się na niej oprze. Taki jest faraon, król egipski, dla wszystkich, którzy mu ufają. 22 A jeżeli mi powiecie: Pokładamy ufność w Panu, naszym Bogu, to czy nie jest On tym, którego ołtarze i wyżyny usunął Ezechiasz i powiedział Judzie i Jerozolimie: Tylko przed tym ołtarzem w Jerozolimie będziecie oddawać pokłon. 23 Zrób więc zakład z moim panem, królem Asyrii, a dam ci dwa tysiące koni, jeżeli będziesz mógł zapewnić im jeźdźców. 24 W jaki sposób zdołasz odeprzeć namiestnika, jednego z najmniejszych sług mojego pana? Ty zaś zaufałeś Egiptowi, jego rydwanom i jeźdźcom? 25 Poza tym, czy wbrew Panu przybyłem na to miejsce, aby je zniszczyć? Pan mi nakazał: Idź do tego kraju i go zniszcz!
26 Na to powiedział Eliakim, syn Chilkiasza, oraz Szebna i Joach do rab-szaka: Mów, proszę, do nas, sług swoich, w języku aramejskim, bo my go rozumiemy. Nie mów zaś z nami po judzku, bo lud, który jest na murach, słucha. 27 Rab-szak im odpowiedział: Czy to do twego pana i do ciebie posłał mnie mój pan, aby mówić te słowa? Czyż nie do tych ludzi siedzących na murach, aby razem z wami jeść swe odchody i pić swój mocz? 28 Następnie rab-szak stanął i zawołał głośno po judzku: Słuchajcie słowa wielkiego króla, króla asyryjskiego! 29 Tak mówi król: Niech was Ezechiasz nie oszukuje, gdyż nie może was wybawić z mojej ręki. 30 Niech Ezechiasz nie pobudza was do pokładania nadziei w Panu, mówiąc: Na pewno wyratuje nas Pan i miasto nie zostanie wydane w ręce króla asyryjskiego. 31 Nie słuchajcie Ezechiasza, bo tak mówi król asyryjski: Zawrzyjcie ze mną pokój i wyjdźcie do mnie. Jedzcie każdy ze swej winorośli i każdy ze swojego figowca, pijcie każdy ze swojej cysterny, 32 aż przyjdę i zabiorę was do ziemi podobnej do waszej ziemi, do ziemi zboża i moszczu, ziemi chleba i winnic, ziemi drzew oliwnych, oliwy i miodu. Żyjcie! Nie będziecie umierać. Nie słuchajcie Ezechiasza, bo zwodzi was, mówiąc: Pan nas wybawi! 33 Czy rzeczywiście bogowie narodów ocalili swoją ziemię przed królem asyryjskim? 34 Gdzie są bogowie Chamatu i Arpadu, gdzie bogowie Sefarwaim, Heny i Iwwy? Czy ocalili przede mną Samarię? 35 Którzy spośród wszystkich bogów tych krajów zdołali ocalić swoją ziemię przede mną, by Pan miał ocalić przede mną Jerozolimę? 36 Lud jednak milczał i nie odpowiadał mu ani słowa, ponieważ król wydał rozkaz: Nie odpowiadajcie mu! 37 Potem Eliakim, syn Chilkiasza, zarządzający pałacem, pisarz Szebna, i Joach, syn Asafa, kronikarz, przyszli do Ezechiasza w rozdartych ubraniach i powtórzyli mu słowa rab-szaka.