Dedicatoria a Teófilo
1 Excelentísimo Teófilo: Muchos han tratado ya de relatar en forma ordenada la historia de los sucesos que ciertamente se han cumplido entre nosotros,
2 tal y como nos los enseñaron quienes desde el principio fueron testigos presenciales y ministros de la palabra.
3 Después de haber investigado todo con sumo cuidado desde su origen, me ha parecido una buena idea escribírtelo por orden,
4 para que llegues a conocer bien la verdad de lo que se te ha enseñado.
Anuncio del nacimiento de Juan
5 En los días de Herodes, rey de Judea, había un sacerdote llamado Zacarías, de la clase de Abías, cuya esposa, Elisabet, era descendiente de Aarón.
6 Ambos eran íntegros delante de Dios y obedecían de manera irreprensible todos los mandamientos y ordenanzas del Señor.
7 Pero no tenían hijos, porque Elisabet era estéril y los dos eran ya muy ancianos.
8 Un día en que Zacarías oficiaba como sacerdote delante de Dios, pues le había llegado el turno a su grupo,
9 le tocó en suerte entrar en el santuario del Señor para ofrecer incienso, conforme a la costumbre del sacerdocio.
10 Mientras se quemaba el incienso, todo el pueblo estaba orando afuera.
11 En eso, un ángel del Señor se le apareció a Zacarías. Estaba parado a la derecha del altar del incienso.
12 Cuando Zacarías lo vio, se desconcertó y le sobrevino un gran temor;
13 pero el ángel le dijo: «Zacarías, no tengas miedo, porque tu oración ha sido escuchada. Tu esposa Elisabet te dará un hijo, y tú le pondrás por nombre Juan.
14 Tendrás gozo y alegría, y muchos se regocijarán de su nacimiento,
15 pues ante Dios será un hombre muy importante. No beberá vino ni licor, y tendrá la plenitud del Espíritu Santo desde antes de nacer.
16 Él hará que muchos de los hijos de Israel se vuelvan al Señor su Dios,
17 y lo precederá con el espíritu y el poder de Elías, para hacer que los padres se reconcilien con sus hijos, y para llevar a los desobedientes a obtener la sabiduría de los justos. Así preparará bien al pueblo para recibir al Señor.»
18 Zacarías le preguntó al ángel: «¿Y cómo voy a saber que esto será así? ¡Yo estoy ya muy viejo, y mi esposa es de edad avanzada!»
19 El ángel le respondió: «Yo soy Gabriel, y estoy en presencia de Dios. He sido enviado a hablar contigo para comunicarte estas buenas noticias.
20 Pero como no has creído mis palabras, las cuales se cumplirán a su debido tiempo, ahora vas a quedarte mudo, y no podrás hablar hasta el día en que esto suceda.»
21 Mientras tanto, el pueblo esperaba a que saliera Zacarías, extrañados de que se tardara tanto en el santuario.
22 Pero cuando salió y no les podía hablar, comprendieron que habría tenido una visión en el santuario, pues les hablaba por señas y seguía mudo.
23 Cuando terminaron los días de su ministerio, Zacarías se fue a su casa.
24 Días después, su esposa Elisabet quedó encinta y se recluyó en su casa durante cinco meses, pues decía:
25 «El Señor ha actuado así conmigo para que ya no tenga nada de qué avergonzarme ante nadie.»
Anuncio del nacimiento de Jesús
26 Seis meses después, Dios envió al ángel Gabriel a la ciudad galilea de Nazaret
27 para ver a María, una virgen que estaba comprometida con José, un hombre que era descendiente de David.
28 El ángel entró en donde ella estaba y le dijo: «¡Salve, muy favorecida! El Señor está contigo.»
29 Cuando ella escuchó estas palabras, se sorprendió y se preguntaba qué clase de saludo era ese.
30 El ángel le dijo: «María, no temas. Dios te ha concedido su gracia.
31 Vas a quedar encinta, y darás a luz un hijo, y le pondrás por nombre JESÚS.
32 Este será un gran hombre, y lo llamarán Hijo del Altísimo. Dios, el Señor, le dará el trono de David, su padre,
33 y reinará sobre la casa de Jacob para siempre, y su reino no tendrá fin.»
34 Pero María le dijo al ángel: «¿Y esto cómo va a suceder? ¡Nunca he estado con un hombre!»
35 El ángel le respondió: «El Espíritu Santo vendrá sobre ti, y el poder del Altísimo te cubrirá con su sombra. Por eso el Santo Ser que nacerá será llamado Hijo de Dios.
36 También tu parienta Elisabet, la que llamaban estéril, ha concebido un hijo en su vejez, y ya está en su sexto mes de embarazo.
37 ¡Para Dios no hay nada imposible!»
38 María dijo entonces: «Yo soy la sierva del Señor. ¡Cúmplase en mí lo que has dicho!» Y el ángel se fue de su presencia.
María visita a Elisabet
39 Por esos mismos días, María fue de prisa a una ciudad de Judá que estaba en las montañas.
40 Al entrar en la casa de Zacarías, saludó a Elisabet.
41 Y sucedió que, al oír Elisabet el saludo de María, la criatura saltó en su vientre y Elisabet recibió la plenitud del Espíritu Santo.
42 Entonces ella exclamó a voz en cuello: «¡Bendita eres tú entre las mujeres, y bendito es el fruto de tu vientre!
43 ¿Cómo pudo sucederme que la madre de mi Señor venga a visitarme?
44 ¡Tan pronto como escuché tu saludo, la criatura saltó de alegría en mi vientre!
45 ¡Dichosa tú, que has creído, porque se cumplirá lo que el Señor te ha anunciado!»
46 Entonces María dijo:
«Mi alma glorifica al Señor,
47 y mi espíritu se regocija en Dios mi Salvador.
48 Pues se ha dignado mirar a su humilde sierva,
y desde ahora me llamarán dichosa
por todas las generaciones.
49 Grandes cosas ha hecho en mí el Poderoso;
¡Santo es su nombre!
50 La misericordia de Dios es eterna
para aquellos que le temen.
51 Con su brazo hizo grandes proezas,
y deshizo los planes de los soberbios.
52 Derrocó del trono a los poderosos,
y puso en alto a los humildes.
53 A los hambrientos los colmó de bienes,
y a los ricos los dejó con las manos vacías.
54 Socorrió a su siervo Israel,
y se acordó de su misericordia,
55 de la cual habló con nuestros padres,
con Abrahán y con su descendencia para siempre.»
56 María se quedó con Elisabet como tres meses, y después volvió a su casa.
Nacimiento de Juan el Bautista
57 Cuando se cumplió el tiempo, Elisabet dio a luz un hijo.
58 Y cuando sus vecinos y parientes supieron que Dios le había mostrado su gran misericordia, se alegraron con ella.
59 Al octavo día fueron para circuncidar al niño, y querían ponerle el nombre de su padre, Zacarías.
60 Pero su madre dijo: «No, va a llamarse Juan.»
61 Le preguntaron: «¿Por qué? ¡No hay nadie en tu familia que se llame así!»
62 Luego le preguntaron a su padre, por señas, qué nombre quería ponerle.
63 Zacarías pidió una tablilla y escribió: «Su nombre es Juan.» Y todos se quedaron asombrados.
64 En ese mismo instante, a Zacarías se le destrabó la lengua y comenzó a hablar y a bendecir a Dios.
65 Todos sus vecinos se llenaron de temor, y todo esto se divulgó por todas las montañas de Judea.
66 Todos los que oían esto se ponían a pensar, y se preguntaban: «¿Qué va a ser de este niño?» Y es que la mano del Señor estaba con él.
Profecía de Zacarías
67 Lleno del Espíritu Santo, Zacarías, su padre, profetizó:
68 «Bendito sea el Señor, Dios de Israel,
porque ha venido a redimir a su pueblo.
69 Nos ha levantado un poderoso Salvador
en la casa de David, su siervo,
70 tal y como lo anunció en el pasado
por medio de sus santos profetas:
71 “Salvación de nuestros enemigos,
y del poder de los que nos odian.”
72 Mostró su misericordia a nuestros padres,
y se acordó de su santo pacto,
73 de su juramento a nuestro padre Abrahán:
Prometió que nos concedería
74 ser liberados de nuestros enemigos,
para poder servirle sin temor,
75 en santidad y en justicia
todos nuestros días delante de él.
76 Y a ti, niño, te llamarán “Profeta del Altísimo”,
porque irás precediendo al Señor
para preparar sus caminos.
77 Darás a conocer a su pueblo la salvación
y el perdón de sus pecados,
78 por la entrañable misericordia de nuestro Dios.
La aurora nos visitó desde lo alto,
79 para alumbrar a los que viven en tinieblas
y en medio de sombras de muerte;
para encaminarnos por la senda de la paz.»
80 El niño fue creciendo y fortaleciéndose en espíritu, y vivió en lugares apartados hasta el día en que se presentó públicamente a Israel.
WPROWADZENIE
1 Wielu podjęło się już opisania wydarzeń, które dokonały się wśród nas, 2 zgodnie z tym, jak je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami Słowa. 3 Uznałem też i ja za właściwe, najczcigodniejszy Teofilu, wszystko dokładnie zbadać i po kolei wiernie ci opisać, 4 abyś nabrał przekonania, że to, czego cię nauczono, jest prawdziwe.
JAN I JEZUS: NARODZINY I DZIECIŃSTWO
Zwiastowanie narodzin Jana Chrzciciela
5 W czasach Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan imieniem Zachariasz, ze zmiany Abiasza. Jego żona Elżbieta pochodziła z rodu Aarona. 6 Oboje byli sprawiedliwi przed Bogiem i postępowali nienagannie według wszystkich przykazań i przepisów Pana. 7 Dożyli sędziwego wieku, lecz byli bezdzietni z powodu niepłodności Elżbiety. 8 Pewnego razu Zachariasz według ustalonej kolejności pełnił kapłańską służbę Bożą. 9 Zgodnie ze zwyczajem przestrzeganym wśród kapłanów został wyznaczony przez losowanie, aby wejść do świątyni Pana i złożyć ofiarę z kadzidła. 10 Podczas składania ofiary, gdy tłum modlił się na dziedzińcu, 11 nagle ukazał mu się anioł Pana. Stał on po prawej stronie ołtarza, na którym spalano kadzidło. 12 Na jego widok ogarnął Zachariasza lęk i drżenie. 13 Anioł zaś powiedział do niego: Nie bój się, Zachariaszu, twoja modlitwa została wysłuchana. Twoja żona Elżbieta urodzi syna, któremu nadasz imię Jan. 14 Będzie to dla ciebie ogromna radość. Wielu też będzie się cieszyć z jego narodzin. 15 Stanie się wielki przed obliczem Pana. Nie będzie pił wina ani sycery i już w łonie matki zostanie napełniony Duchem Świętym. 16 Przyprowadzi on z powrotem wielu Izraelitów do Pana, ich Boga. 17 Sam pójdzie przed Nim, w duchu i mocy Eliasza, aby skłonić serca ojców ku dzieciom, nieposłusznych ku mądrości sprawiedliwych, aby przygotować lud dla Pana. 18 Wtedy Zachariasz zapytał anioła: Po czym to poznam? Przecież jestem już stary, a moja żona też już niemłoda. 19 Anioł odpowiedział: Ja jestem Gabriel i stoję przed Bogiem. On mnie posłał, abym mówił z tobą i przyniósł ci tę dobrą nowinę. 20 Ponieważ jednak nie uwierzyłeś moim słowom, stracisz mowę i nie będziesz mógł mówić aż do dnia, gdy się to spełni.
21 Lud tymczasem czekał na Zachariasza i dziwił się, że tak długo nie wychodzi ze świątyni. 22 Kiedy wreszcie wyszedł i nie mógł do nich przemówić, zrozumieli, że w świątyni miał widzenie. Dawał im tylko znaki i pozostał niemy. 23 Gdy skończyły się dni jego posługi kapłańskiej, wrócił do domu. 24 Niedługo potem jego żona Elżbieta poczęła, ale ukrywała to przez pięć miesięcy. Powiedziała: 25 Tak mi uczynił Pan w tych dniach, wejrzał na mnie i zdjął moją hańbę w oczach ludzi.
Zwiastowanie narodzin Jezusa
26 W szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do Nazaretu, miasta w Galilei, 27 do panny imieniem Maria, zaślubionej Józefowi z rodu Dawida. 28 Kiedy anioł przyszedł do niej, powiedział: Bądź pozdrowiona, obdarowana łaską, Pan z tobą. 29 Zatrwożyły ją te słowa i zastanawiała się, co mogłoby znaczyć to pozdrowienie. 30 Wtedy anioł powiedział: Nie bój się, Mario, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. 31 Oto poczniesz i urodzisz syna, i nadasz Mu imię Jezus. 32 Będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca Dawida. 33 Będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca. 34 Wtedy Maria zapytała anioła: Jak to się stanie, przecież nie znam mężczyzny? 35 Anioł odpowiedział: Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego zakryje cię jak obłok, a Święty, który się narodzi, nazwany będzie Synem Boga. 36 Również twoja krewna Elżbieta, mimo podeszłego wieku, od sześciu miesięcy spodziewa się syna, a przecież jest uważana za bezpłodną. 37 Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego. 38 Na to Maria odpowiedziała: Oto ja służebnica Pana, niech mi się stanie według twego słowa. Wtedy odszedł od niej anioł.
Maria odwiedza Elżbietę
39 W tych dniach Maria nie zwlekając udała się w góry, do miasta w Judei. 40 Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę. 41 Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Marii, poruszyło się w niej dziecko, a Duch Święty napełnił Elżbietę. 42 I wykrzyknęła: Błogosławiona jesteś między kobietami i błogosławiony jest owoc twojego łona! 43 Czemu to zawdzięczam, że odwiedziła mnie matka mojego Pana? 44 Gdy tylko usłyszałam słowa twego powitania, dziecko z radości poruszyło się we mnie. 45 Szczęśliwa jesteś, bo uwierzyłaś, że spełnią się słowa, które Pan powiedział do ciebie.
Hymn Marii
46 Wtedy Maria powiedziała:
Wysławiam Pana z głębi duszy!
47 Bóg, mój Zbawiciel, radością przepełnia mojego ducha,
48 bo wejrzał na pokorę swojej służebnicy.
Odtąd błogosławioną będą mnie nazywać wszystkie pokolenia,
49 gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny,
święte jest Jego imię.
50 A miłosierdzie Jego z pokolenia na pokolenie,
dla tych, którzy się Go boją.
51 Potężnych czynów dokonał swoim ramieniem,
zniweczył zamiary pysznych, powzięte w ich sercach.
52 Strącił władców z tronów,
a pokornych wywyższył,
53 głodujących nakarmił do syta,
a bogatych pozbawił wszystkiego.
54 Przyszedł z pomocą swemu słudze Izraelowi,
pamięta bowiem o swoim miłosierdziu,
55 jak przyrzekł naszym praojcom,
Abrahamowi i jego potomkom po wszystkie wieki.
56 Maria pozostała u Elżbiety około trzech miesięcy, a potem wróciła do domu.
Narodzenie Jana Chrzciciela
57 Dla Elżbiety nadszedł czas rozwiązania i urodziła syna. 58 Gdy sąsiedzi i krewni dowiedzieli się, że Pan dał jej dowód swojego wielkiego miłosierdzia, cieszyli się razem z nią. 59 Ósmego dnia przyszli, aby obrzezać chłopca i chcieli nadać mu po ojcu imię Zachariasz. 60 Lecz jego matka odpowiedziała: Nic podobnego, będzie miał na imię Jan. 61 Przekonywali ją, że nikt w rodzinie nie ma takiego imienia. 62 Pytali więc znakami jego ojca, jak chce go nazwać. 63 A on poprosił o tabliczkę i napisał: Jan jest jego imię. Wtedy wszyscy bardzo się zdziwili. 64 Natychmiast też otworzyły się jego usta, odzyskał mowę i zaczął wysławiać Boga. 65 I padł strach na wszystkich ich sąsiadów. Po całej górskiej krainie judzkiej opowiadano o wszystkim, co się wydarzyło. 66 Każdy, kto o tym słyszał, brał to sobie do serca i zastanawiał się: Kim będzie ten chłopiec? Była z nim bowiem ręka Pana.
Hymn Zachariasza
67 Wtedy jego ojciec, Zachariasz, został napełniony Duchem Świętym i tak prorokował:
68 Niech będzie uwielbiony Pan, Bóg Izraela,
bo swój lud wziął w opiekę i odkupił.
69 I wzbudził nam moc zbawczą
w domu swego sługi Dawida,
70 jak zapowiedział z dawien dawna
przez usta swych świętych proroków,
71 że nas wybawi od nieprzyjaciół
i z rąk wszystkich prześladowców,
72 że okaże miłosierdzie naszym praojcom
i będzie pamiętał o swoim świętym Przymierzu,
73 o przysiędze, którą złożył praojcu naszemu Abrahamowi,
że da nam,
74 wyrwanym z mocy nieprzyjaciół,
służyć Mu bez lęku,
75 w pobożności i sprawiedliwości przed Nim,
aż do końca dni naszych.
76 A ty, dziecko, zostaniesz nazwane prorokiem Najwyższego,
bo będziesz poprzedzać Pana, torując Mu drogi.
77 Jego ludowi dasz poznać zbawienie
przez odpuszczenie grzechów.
78 Dzięki wielkiemu zmiłowaniu naszego Boga, nawiedzi nas z wysoka Wschodzące Słońce,
79 by oświecić tych, którzy pozostają w mroku i cieniu śmierci
i skierować nasze kroki na drogę pokoju.
80 Chłopiec dorastał i dojrzewał duchowo. Przebywał na pustkowiu aż do dnia wystąpienia przed Izraelem.