Leyes para la restitución
1 »Si alguien roba un buey o una oveja, y los degüella o los vende, por el buey devolverá cinco bueyes, y por la oveja devolverá cuatro ovejas.
2 »Si un ladrón es pillado forzando una casa, y es herido y muere, no se culpará de su muerte al que lo haya herido.
3 »Si el robo ocurre durante el día, el que mate al ladrón será culpable de homicidio.
»El ladrón deberá devolver todo lo que haya robado. Si no tiene con qué pagar, será vendido por lo que haya robado.
4 Si es hallado con el animal robado en la mano y aún vivo, sea un buey, un asno o una oveja, deberá pagar el doble de lo robado.
5 »Si alguien lleva a su ganado a pacer en un campo o un viñedo ajeno, deberá indemnizar al dueño con lo mejor de su propio campo y de su propio viñedo.
6 »Si alguien prende fuego para quemar espinos, y quema un campo con mieses amontonadas o en pie, deberá pagar por lo que se haya quemado.
7 »Si alguien pide a su prójimo que le guarde plata o alhajas, y esto es robado de su casa, si el ladrón es hallado, se le hará pagar el doble.
8 Si el ladrón no es hallado, entonces el dueño de la casa será llevado ante los jueces para ver si ha metido mano en los bienes de su prójimo.
9 »En todo caso de posesión dudosa, trátese de un buey, un asno, una oveja, un vestido, o cualquier otra cosa perdida, si alguien dice ser el dueño, el caso será llevado ante los jueces, y la parte que los jueces declaren culpable deberá pagar el doble a su prójimo.
10 »Si alguien deja un asno, un buey, una oveja, o cualquier otro animal, al cuidado de un amigo, y el animal muere, o es lastimado, o robado sin que nadie lo atestigüe,
11 el amigo hará un juramento ante el Señor de que no metió mano en los bienes del dueño. Este deberá aceptar el juramento como verdadero, y el amigo no pagará nada.
12 »Si el animal le es robado, el amigo deberá indemnizar al dueño.
13 »Si el animal es atacado por una fiera, presentará el animal muerto como testimonio, y no pagará ninguna indemnización.
14 »Si alguien pide a un amigo que le preste una bestia, y esta es lastimada, o muere, deberá pagar por ella, si su amigo estaba ausente.
15 »Si el dueño estaba presente, no pagará nada.
»Si la bestia había sido alquilada, el dueño recibirá solo el alquiler como pago.
Leyes humanitarias
16 »Si alguien seduce a una doncella aún soltera, y se acuesta con ella, deberá pagar su dote y tomarla por mujer.
17 »Si el padre se niega a entregarla, el seductor deberá de todos modos pagar en plata la dote señalada para las vírgenes.
18 »No dejarás con vida a ninguna hechicera.
19 »Cualquiera que tenga contacto sexual con un animal, será condenado a muerte.
20 »Los sacrificios son solo del Señor. El que ofrezca sacrificios a otros dioses, será condenado a muerte.
21 »No engañarás ni maltratarás al extranjero, porque también ustedes fueron extranjeros en Egipto.
22 »No afligirás a las viudas ni a los huérfanos.
23 Si llegas a afligirlos, y ellos me piden ayuda, yo atenderé su clamor.
24 Entonces se encenderá mi furor, y yo los mataré a espada, y las viudas y los huérfanos serán las mujeres y los hijos de ustedes.
25 »Si prestas dinero a alguno de los pobres de mi pueblo, que viva contigo, no te portarás con él como un prestamista ni le cobrarás intereses.
26 »Si recibes como prenda el vestido de tu prójimo, deberás devolvérselo al ponerse el sol.
27 Porque, ¿cómo podrá dormir, si eso es lo único que tiene para cubrirse? Y si él me pide ayuda, yo lo atenderé, porque soy misericordioso.
28 »No ofenderás a los jueces, ni maldecirás al príncipe de tu pueblo.
29 »No retendrás las primicias de tu cosecha ni de tu lagar.
»Me darás tu hijo primogénito.
30 »Me darás también la primera cría de tu buey y de tu oveja. Podrán quedarse con su madre siete días, pero al octavo día deberás entregármelas.
31 »Ustedes serán hombres consagrados a mí.
»No comerán la carne de animales destrozados por las fieras salvajes. Esa carne se la echarán a los perros.
1 Jeśli ktoś przyłapie złodzieja podczas włamania i śmiertelnie pobije, to nie ponosi winy za przelanie jego krwi. 2 Ale jeżeli stanie się to po wschodzie słońca, będzie winien krwi. Złodziej zapłaci odszkodowanie; jeśli nie ma, to zostanie sprzedany, aby zapłacić za kradzież. 3 Jeżeli przy nim zostanie znaleziony przedmiot kradzieży: wół, osioł lub jagnię jeszcze żywe, to zapłaci podwójnie. 4 Jeśli ktoś wypasie pole lub winnicę, bo puścił swoje bydło samopas a ono pasło się na cudzym polu, to zapłaci tym, co ma najlepszego ze swojego pola i ze swojej winnicy. 5 Jeśli wybuchnie pożar i strawi ciernie, i spali stóg lub zboże na pniu albo pole, to ten, kto wzniecił ogień, powinien wynagrodzić szkodę.
Przepisy dotyczące pożyczek
6 Jeśli ktoś da swojemu bliźniemu pieniądze lub rzeczy na przechowanie, a one zostaną ukradzione z domu tego człowieka, i złodziej zostanie wykryty, to zapłaci podwójnie. 7 Jeżeli złodziej nie zostanie wykryty, to pan domu stawi się przed Bogiem, by stwierdzić, że nie sięgnął po własność bliźniego. 8 W każdej sprawie spornej, o wołu, osła, owcę, szatę czy o jakąkolwiek zgubę, gdy ktoś powie, że należy do niego, sprawa obu będzie rozpatrywana przed Bogiem. Kogo Bóg uzna winnym, ten podwójnie zapłaci swemu bliźniemu. 9 Jeżeli ktoś da swemu bliźniemu osła lub wołu, owcę albo inne zwierzę na przechowanie, a ono zdechnie, zostanie okaleczone lub uprowadzone, a nikt tego nie widział, 10 to przysięga przed Panem rozstrzygnie między obydwu, czy nie wyciągnął ręki po własność bliźniego. Właściciel to uzna, a tamten nie da odszkodowania. 11 Ale jeżeli zostało mu skradzione, to zapłaci właścicielowi. 12 Jeżeli zaś zostało rozszarpane, to przyniesie je jako dowód i za rozszarpane nie da odszkodowania. 13 Jeśli ktoś od swego bliźniego wynajmie zwierzę, a ono zostanie okaleczone lub zdechnie, to jeżeli nie było przy tym jego właściciela, tamten musi dać odszkodowanie. 14 Jeżeli jego właściciel był przy tym, nie da odszkodowania. Jeśli wynajął, uiści zapłatę za wynajem.
Przepisy moralne i religijne
15 Jeśli ktoś uwiedzie dziewicę, która nie była zaręczona, i prześpi się z nią, da za nią opłatę ślubną i się z nią ożeni. 16 Jeśli jej ojciec nie będzie chciał mu jej oddać, odważy tyle srebra, ile wynosi opłata ślubna za dziewicę.
17 Nie pozwolisz żyć czarownicy. 18 Kto współżyje ze zwierzęciem, winien być ukarany śmiercią. 19 Kto składa ofiary innym bogom, z wyjątkiem samego Pana, podlega klątwie.
Prawa ubogich
20 Nie będziesz uciskał ani gnębił przybysza, ponieważ byliście przybyszami w ziemi egipskiej. 21 Nie będziesz gnębił żadnej wdowy i sieroty. 22 Jeśli będziesz je gnębił tak, że zaczną do Mnie wołać, na pewno wysłucham ich wołania. 23 Wtedy zapłonie Mój gniew i pozabijam was mieczem. Wasze żony zostaną wdowami, a dzieci sierotami.
24 Jeżeli pożyczysz pieniądze ubogiemu należącemu do Mojego ludu, mieszkającemu obok ciebie, nie bądź dla niego lichwiarzem. Nie ściągajcie od niego odsetek. 25 Jeśli weźmiesz w zastaw szatę swojego bliźniego, to zwrócisz mu ją przed zachodem słońca, 26 ponieważ może to być jego jedyne okrycie, okrycie jego ciała, kiedy śpi. A gdy będzie wołał do Mnie, wysłucham go, bo jestem litościwy.
Inne przepisy religijne
27 Nie będziesz bluźnił Bogu ani ubliżał przełożonemu twego ludu. 28 Nie ociągaj się z oddawaniem z obfitości twego klepiska i twojej tłoczni. Twego pierworodnego syna oddasz Mnie. 29 Tak samo uczynisz z twoim wołem i z owcą. Siedem dni będzie ze swoją matką, a ósmego dnia oddasz je Mnie. 30 Będziecie dla Mnie świętymi ludźmi. Nie będziecie jedli mięsa bydła rozszarpanego na polu. Rzucicie je psom.