Bernabé y Saulo comienzan su primer viaje misionero
1 En la iglesia de Antioquía eran profetas y maestros Bernabé y Simón, al que llamaban Niger; Lucio de Cirene; Manaén, que se había criado con el tetrarca Herodes, y Saulo.
2 Como ellos servían al Señor y ayunaban siempre, el Espíritu Santo dijo: «Apártenme a Bernabé y a Saulo, porque los he llamado para un importante trabajo.»
3 Y así, después de que todos ayunaron y oraron, les impusieron las manos y los despidieron.
Los apóstoles predican en Chipre
4 Bernabé y Saulo fueron llevados por el Espíritu Santo a Seleucia, y de allí navegaron a Chipre.
5 Al llegar a Salamina, comenzaron a predicar la palabra de Dios en las sinagogas de los judíos. Juan iba con ellos y les ayudaba.
6 Luego atravesaron toda la isla, hasta llegar a Pafos, donde había un mago y falso profeta judío, llamado Bar Jesús,
7 que estaba con el procónsul Sergio Paulo, quien era un varón muy prudente. Sergio Paulo mandó llamar a Bernabé y a Saulo, porque deseaba oír la palabra de Dios.
8 Pero el mago Elimas (que así se traduce su nombre), se lo impedía y procuraba apartar de la fe al procónsul.
9 Como Saulo, o sea, Pablo, estaba lleno del Espíritu Santo, fijó la mirada en el mago
10 y dijo: «¡Eres un hijo del diablo! ¡Estás lleno de mentira y de maldad, y eres enemigo de la justicia! ¿Cuándo dejarás de trastornar los caminos rectos del Señor?
11 Pon atención, porque la mano del Señor está en tu contra y vas a quedarte ciego; no podrás ver el sol por algún tiempo.» Y al instante quedó completamente ciego; y caminaba en círculos, buscando alguien que lo llevara de la mano.
12 Cuando el procónsul vio lo que había sucedido, quedó maravillado de la enseñanza del Señor y creyó.
Pablo y Bernabé en Antioquía de Pisidia
13 Después de que zarparon de Pafos, Pablo y sus compañeros arribaron a Perge de Panfilia; allí Juan se apartó de ellos y volvió a Jerusalén.
14 De Perge, siguieron a Antioquía de Pisidia; y un día de reposo entraron en la sinagoga del lugar y se sentaron.
15 Después de la lectura de la ley y de los profetas, los principales de la sinagoga les dijeron: «Hermanos, si tienen alguna enseñanza o exhortación para el pueblo, los escuchamos.»
16 Entonces Pablo se levantó y, luego de hacerles una señal para que guardaran silencio, dijo:
«Escúchenme ustedes, varones israelitas, y todos los que temen a Dios:
17 El Dios de Israel eligió a nuestros padres y enalteció a su pueblo, y aunque ellos vivieron en Egipto como extranjeros, Dios los sacó de allí con gran despliegue de poder.
18 Durante unos cuarenta años los toleró en el desierto;
19 y después de destruir a siete naciones en Canaán, les dio esas tierras por herencia.
20 Cuatrocientos cincuenta años después, fueron gobernados por jueces hasta que llegó el profeta Samuel.
21 Más tarde pidieron un rey, y Dios les dio a Saúl hijo de Cis, de la tribu de Benjamín, quien los gobernó durante cuarenta años.
22 Cuando Dios le quitó el trono a Saúl, puso como rey a David, de quien dijo: “Me agrada David, el hijo de Yesé, porque sé que él cumplirá los planes que yo tengo.”
23 De acuerdo con su promesa, Dios levantó de la descendencia de David un salvador para Israel, que es Jesús.
24 Antes de que Jesús viniera, Juan predicó el bautismo de arrepentimiento a todo el pueblo de Israel.
25 Cuando Juan estaba por terminar su obra, preguntó: “¿Quién creen ustedes que soy yo? No soy el que esperan. Pero después de mí viene uno, del que no soy digno de desatar las correas de su calzado.”
26 »Sepan ustedes, hermanos descendientes de Abrahán, y todos ustedes, los que honran a Dios, que este mensaje de salvación ha sido enviado a nosotros.
27 Los habitantes de Jerusalén y sus gobernantes no reconocieron a Jesús ni lo que dijeron los profetas, lo cual se lee en los días de reposo, pero dieron cumplimiento a esas palabras al condenar a Jesús.
28 Y aunque no encontraron en él nada que mereciera su muerte, le pidieron a Pilato que lo matara.
29 Cuando se cumplió todo lo que estaba escrito acerca de él, lo bajaron del madero y lo sepultaron.
30 Pero Dios lo resucitó de los muertos,
31 y durante muchos días Jesús se apareció a los que lo habían acompañado desde Galilea hasta Jerusalén. Y ellos son ahora sus testigos ante el pueblo.
32 Nosotros también les anunciamos a ustedes las buenas noticias de la promesa que Dios hizo a nuestros padres:
33 Dios la ha cumplido en sus hijos, es decir, en nosotros, al resucitar a Jesús. Así está escrito en el salmo segundo, que dice: “Tú eres mi hijo. Hoy te he engendrado.”
34 En cuanto a levantarlo de entre los muertos, para que su cuerpo no llegara a corromperse, se dijo así: “Yo les cumpliré fielmente a ustedes las santas promesas que le hice a David.”
35 »Y también se dice en otro salmo: “No permitirás que el cuerpo de tu escogido se corrompa.”
36 Es un hecho que, por la voluntad de Dios, David sirvió a su generación y, cuando murió, se fue a reunir con sus padres; pero su cuerpo se corrompió.
37 Sin embargo, el cuerpo de Jesús no se corrompió, porque Dios lo resucitó.
38 Hermanos, quiero que sepan que les estamos anunciando el perdón de sus pecados por medio de Jesús.
39 La ley de Moisés no pudo justificarles todos esos pecados, pero en Jesús queda justificado todo aquel que cree en él.
40 Tengan, pues, cuidado de que no les sobrevenga lo que anunciaron los profetas:
41 »“Ustedes, que todo lo desprecian,
¡asómbrense y desaparezcan!
En los días de ustedes haré algo tan grande
que no podrán creerlo,
aunque alguien se lo explique.”»
42 Cuando ellos salieron de la sinagoga, les rogaron que el siguiente día de reposo volvieran a hablarles de estas cosas.
43 Luego se despidió a la congregación, y muchos judíos y conversos piadosos siguieron a Pablo y a Bernabé, y ellos siguieron hablándoles y animándolos a mantenerse en la gracia de Dios.
44 El siguiente día de reposo casi todos los habitantes de la ciudad se reunieron para oír la palabra de Dios,
45 pero cuando los judíos vieron tanta gente, se llenaron de celos y rebatían lo que Pablo decía, y lo contradecían y lo maldecían.
46 Entonces Pablo y Bernabé les dijeron con toda franqueza: «Estamos seguros de que era necesario que ustedes fueran los primeros en escuchar la palabra de Dios. Pero como ustedes la rechazan y no se consideran dignos de recibir la vida eterna, ahora vamos a predicarles a los que no son judíos.
47 Esa es la orden que el Señor nos dio, cuando dijo:
»“Te he puesto como luz para las naciones,
para que lleves salvación hasta los confines de la tierra.”»
48 Cuando los que no eran judíos oyeron esto, se alegraron y glorificaron la palabra del Señor, y todos los que estaban destinados a recibir la vida eterna creyeron.
49 Y la palabra del Señor se difundía por toda aquella provincia.
50 Pero los judíos instigaron a las mujeres piadosas y distinguidas, y a los principales de la ciudad, para que iniciaran una persecución en contra de Pablo y Bernabé; así que los expulsaron de su territorio.
51 Ellos, por su parte, al salir de la ciudad se sacudieron el polvo de los pies en señal de protesta, y se fueron a Iconio.
52 Y los discípulos estaban gozosos y llenos del Espíritu Santo.
Misja Barnaby i Szawła
1 W Antiochii, w tamtejszym Kościele, prorokami i nauczycielami byli: Barnaba i Szymon, zwany Niger, Lucjusz Cyrenejczyk i Manaen, który się wychowywał razem z Herodem tetrarchą, oraz Szaweł. 2 Gdy pełnili służbę Panu i pościli, Duch Święty powiedział: Wyznaczcie już Mi Barnabę i Szawła do dzieła, do którego ich powołałem. 3 Wtedy po poście, modlitwie i włożeniu na nich rąk, wyprawili ich.
Nauczanie na Cyprze
4 A oni wysłani przez Ducha Świętego zeszli do Seleucji i stamtąd odpłynęli na Cypr. 5 Kiedy przybyli do Salaminy, głosili Słowo Boga w synagogach żydowskich. Mieli też do pomocy Jana. 6 Gdy przeszli przez całą wyspę aż do Pafos, spotkali pewnego maga, fałszywego proroka żydowskiego imieniem Bar-Jezus, 7 który należał do otoczenia prokonsula Sergiusza Pawła, człowieka roztropnego. Ten wezwał do siebie Barnabę i Szawła, ponieważ chciał słuchać Słowa Boga. 8 Lecz przeciwstawił się im Elimas, mag, tak bowiem tłumaczy się jego imię, gdyż zamierzał odwieść prokonsula od wiary. 9 Szaweł jednak, zwany też Pawłem, napełniony Duchem Świętym spojrzał uważnie na niego 10 I powiedział: O, synu diabelski, pełny wszelkiego podstępu i przewrotności, wrogu wszelkiej sprawiedliwości, czy nie przestaniesz wykrzywiać prostych dróg Pana? 11 Teraz dotknie cię ręka Pana. Będziesz niewidomy i przez pewien czas nie będziesz widział słońca. Natychmiast też spadły na niego mrok i ciemność. I chodząc wkoło, szukał kogoś, kto poprowadziłby go za rękę. 12 Kiedy prokonsul zobaczył, co się stało, uwierzył. Był pod wrażeniem nauki Pana.
Paweł i Barnaba w Antiochii Pizydyjskiej
13 Gdy Paweł i jego towarzysze odpłynęli z Pafos, przybyli do Perge w Pamfilii. Jan natomiast odłączył się od nich i wrócił do Jerozolimy. 14 Następnie opuścili Perge, dotarli do Antiochii Pizydyjskiej i w dzień szabatu weszli do synagogi i usiedli. 15 Po odczytaniu Prawa i Proroków przełożeni synagogi zwrócili się do nich z prośbą: Przemówcie, bracia, jeżeli macie jakieś słowo zachęty dla ludu. 16 Wtedy Paweł wstał, dał znak ręką i przemówił:
Izraelici i wy, którzy boicie się Boga, posłuchajcie. 17 Bóg tego ludu izraelskiego wybrał sobie naszych ojców i wywyższył lud na obczyźnie w ziemi egipskiej, i wyprowadził ich z niej z podniesionym ramieniem. 18 Mniej więcej przez czterdzieści lat znosił cierpliwie ich zachowanie na pustyni. 19 A gdy wytępił siedem szczepów w ziemi Kanaan, oddał im w dziedzictwo ich ziemię, 20 mniej więcej po czterystu pięćdziesięciu latach. Potem dał im sędziów aż do proroka Samuela. 21 Później zażądali króla i Bóg dał im na czterdzieści lat Saula, syna Kisza z plemienia Beniamina. 22 Gdy jednak go odrzucił, powołał im na króla Dawida, o którym też dał świadectwo w słowach: Znalazłem Dawida , syna Jessego, człowieka według Mego serca , który we wszystkim wypełni Moją wolę. 23 Z jego to potomstwa zgodnie z obietnicą Bóg wyprowadził Izraelowi Zbawiciela Jezusa. 24 Przed Jego przyjściem Jan głosił całemu ludowi izraelskiemu chrzest opamiętania. 25 A gdy Jan był bliski końca swojej misji, mówił: Ja nie jestem tym, za kogo mnie uważacie. Ale po mnie przychodzi Ten, któremu nie jestem godny rozwiązać sandałów na nogach.
26 Bracia, synowie rodu Abrahama, i ci spośród was, którzy boją się Boga! Nam została przekazana nauka o tym zbawieniu. 27 Ci bowiem, którzy mieszkają w Jeruzalem i ich zwierzchnicy, nie uznali Go i, potępiając Go, wypełnili słowa Proroków, czytane w każdy szabat. 28 Chociaż nie znaleźli w Nim żadnej winy zasługującej na śmierć, zażądali od Piłata, aby został stracony. 29 A gdy wykonali wszystko, co było o Nim napisane, zdjęli Go z krzyża i złożyli w grobie. 30 Bóg jednak wskrzesił Go z martwych. 31 Przez wiele dni ukazywał się tym, którzy razem z Nim poszli z Galilei do Jeruzalem, a teraz przed ludem dają o Nim świadectwo. 32 My właśnie głosimy wam Dobrą Nowinę o obietnicy danej ojcom. 33 Bóg spełnił ją wobec nas jako ich dzieci, gdy wskrzesił Jezusa. Jest bowiem napisane w psalmie drugim: Ty jesteś Moim Synem, dzisiaj Ja Ciebie zrodziłem . 34 To natomiast, że wskrzesił Go z martwych, aby już nigdy nie uległ rozkładowi, tak wyraził: Wypełnię wam godne wiary święte sprawy Dawida . 35 Dlatego też w innym miejscu mówi: Nie dopuścisz, aby Twój Święty doznał rozkładu . 36 Dawid jednak, gdy zgodnie z wolą Boga wypełnił posługę względem swego pokolenia, zasnął, został przyłączony do swoich ojców i doznał rozkładu. 37 Lecz Ten, którego Bóg wskrzesił, nie doznał rozkładu. 38 Niech więc wam, bracia, będzie wiadomo, że przez Niego jest wam zwiastowane odpuszczenie grzechów. Wszystko, co nie mogło wam zostać usprawiedliwione w Prawie Mojżesza, 39 w Nim jest usprawiedliwione każdemu wierzącemu. 40 Baczcie więc, aby nie przyszło na was to, co zostało powiedziane u Proroków: 41 Patrzcie, szydercy, zdumiewajcie się i przepadnijcie, bo za waszych dni dokonuję dzieła, dzieła, któremu nie uwierzylibyście, jeśliby o nim ktoś wam opowiadał .
42 Kiedy wychodzili, proszono ich, aby w następny szabat mówili do nich o tym samym. 43 Po zakończeniu zebrania wielu Żydów i pobożnych prozelitów towarzyszyło Pawłowi i Barnabie, którzy rozmawiali z nimi i nakłaniali ich, żeby trwali w łasce Boga.
44 W następny szabat zebrało się niemal całe miasto, aby usłyszeć Słowo Pana. 45 Gdy Żydzi zobaczyli tłumy, ogarnęła ich zazdrość i bluźniąc sprzeciwiali się temu, co mówił Paweł. 46 Wtedy Paweł i Barnaba odważnie powiedzieli: Należało głosić Słowo Boga najpierw wam. Jeśli jednak je odrzucacie i sami uznajecie się za niegodnych życia wiecznego, zwracamy się do pogan. 47 Tak bowiem nakazał nam Pan: Ustanowiłem Ciebie światłością dla pogan, abyś był zbawieniem aż po krańce ziemi . 48 Gdy poganie to usłyszeli, radowali się i wielbili Słowo Pana. Wszyscy też, którzy byli powołani do życia wiecznego, uwierzyli. 49 Słowo Pana rozszerzało się po całej krainie. 50 Żydzi jednak podburzyli pobożne a wpływowe kobiety i znaczniejszych obywateli miasta. Zaczęli prześladować Pawła i Barnabę i wyrzucili ich ze swoich granic. 51 A oni otrząsnęli na nich pył z nóg i przyszli do Ikonium. 52 Uczniowie natomiast byli pełni radości i Ducha Świętego.