PRZYSŁOWIA SALOMONA I INNYCH MĘDRCÓW
1 Przysłowia Salomona.
Mądry syn raduje ojca,
głupi zasmuca matkę.
2 Bogactwa niegodziwie zdobyte nie przynoszą korzyści,
sprawiedliwość wybawia od śmierci.
3 Pan nie pozwoli głodować sprawiedliwemu,
odrzuca żądze niegodziwych.
4 Leniwa ręka prowadzi do ubóstwa,
ręka pracowitych przynosi bogactwo.
5 Kto zbiera w lecie, jest synem rozsądnym,
kto śpi w czasie żniw, okrywa się hańbą.
6 Błogosławieństwa nad głową sprawiedliwego,
przemoc kryją usta niegodziwych.
7 Wspomnienie sprawiedliwego jest błogosławieństwem,
imię niegodziwych zaginie.
8 Człowiek mądry przyjmuje nakazy,
kto mówi głupio, upadnie.
9 Kto postępuje nienagannie, postępuje bezpiecznie,
kto swoje drogi czyni krętymi, sam się zdradzi.
10 Kto mruga porozumiewawczo, sprawia cierpienie,
kto mówi głupio, upadnie.
11 Źródłem życia są usta sprawiedliwego,
usta niegodziwych kryją przemoc.
12 Nienawiść prowadzi do kłótni,
miłość zakrywa wszelki występek.
13 Mądrość jest na ustach rozumnego,
rózga na plecach pozbawionego rozumu.
14 Mądrzy gromadzą wiedzę,
usta głupiego to bliska ruina.
15 Majątek bogacza jest jego twierdzą,
zgubą ubogich – nędza.
16 Praca sprawiedliwego wiedzie ku życiu,
zysk niegodziwego – do grzechu.
17 Kto zachowuje karność, podąża drogą życia,
kto odrzuca napomnienie – błądzi.
18 Kto ukrywa nienawiść, ma usta kłamliwe,
kto rozsiewa plotki, jest głupi.
19 Przy wielu słowach nie uniknie się grzechu,
kto umie milczeć, jest roztropny.
20 Język sprawiedliwego jest jak wyborne srebro,
serce niegodziwych ma niewielką wartość.
21 Wargi sprawiedliwego służą wielu,
nierozumni giną z braku rozsądku.
22 Błogosławieństwo Pana czyni bogatym,
własny wysiłek niczego do niego nie doda.
23 Jak postępowanie nikczemne sprawia radość głupiemu,
tak mądre – człowiekowi rozsądnemu.
24 Na niegodziwego przychodzi to, czego się lęka,
sprawiedliwym będzie dane to, czego pragną.
25 Jak przechodzi burza, tak też znika niegodziwy,
sprawiedliwy zaś będzie trwać wiecznie.
26 Jak ocet dla zębów, a dym dla oczu,
tak leniwy dla tych, którzy go posyłają.
27 Bojaźń Pana wydłuża dni życia,
lata niegodziwych będą skrócone.
28 Oczekiwanie sprawiedliwych jest radością,
nadzieja niegodziwych obróci się wniwecz.
29 Droga Pana jest mocą dla nieskazitelnego,
zgubą dla czyniących nieprawość.
30 Sprawiedliwy nigdy się nie zachwieje,
niegodziwi nie będą mieszkali na ziemi.
31 Usta sprawiedliwego głoszą mądrość,
język kłamliwy zostanie odcięty.
32 Wargi sprawiedliwego są miłe,
usta niegodziwych przewrotne.
Solomon's Proverbs
1 These are Solomon's proverbs:
Wise children make their fathers proud of them; foolish ones bring their mothers grief.
2 Wealth you get by dishonesty will do you no good, but honesty can save your life.
3 The Lord will not let good people go hungry, but he will keep the wicked from getting what they want.
4 Being lazy will make you poor, but hard work will make you rich.
5 A sensible person gathers the crops when they are ready; it is a disgrace to sleep through the time of harvest.
6 Good people will receive blessings. The words of the wicked hide a violent nature.
7 Good people will be remembered as a blessing, but the wicked will soon be forgotten.
8 Sensible people accept good advice. People who talk foolishly will come to ruin.
9 Honest people are safe and secure, but the dishonest will be caught.
10 Someone who holds back the truth causes trouble, but one who openly criticizes works for peace.
11 A good person's words are a fountain of life, but a wicked person's words hide a violent nature.
12 Hate stirs up trouble, but love forgives all offenses.
13 Intelligent people talk sense, but stupid people need to be punished.
14 The wise get all the knowledge they can, but when fools speak, trouble is not far off.
15 Wealth protects the rich; poverty destroys the poor.
16 The reward for doing good is life, but sin leads only to more sin.
17 People who listen when they are corrected will live, but those who will not admit that they are wrong are in danger.
18 Anyone who hides hatred is a liar. Anyone who spreads gossip is a fool.
19 The more you talk, the more likely you are to sin. If you are wise, you will keep quiet.
20 A good person's words are like pure silver; a wicked person's ideas are worthless.
21 A good person's words will benefit many people, but you can kill yourself with stupidity.
22 It is the Lord's blessing that makes you wealthy. Hard work can make you no richer.
23 It is foolish to enjoy doing wrong. Intelligent people take pleasure in wisdom.
24 The righteous get what they want, but the wicked will get what they fear most.
25 Storms come, and the wicked are blown away, but honest people are always safe.
26 Never get a lazy person to do something for you; he will be as irritating as vinegar on your teeth or smoke in your eyes.
27 Obey the Lord, and you will live longer. The wicked die before their time.
28 The hopes of good people lead to joy, but wicked people can look forward to nothing.
29 The Lord protects honest people, but destroys those who do wrong.
30 Righteous people will always have security, but the wicked will not survive in the land.
31 Righteous people speak wisdom, but the tongue that speaks evil will be stopped.
32 Righteous people know the kind thing to say, but the wicked are always saying things that hurt.