Odpowiedzialność osobista
1 Doszło do mnie słowo Pana: 2 Dlaczego powtarzacie między sobą to przysłowie o ziemi Izraela:
Ojcowie jedzą niedojrzałe grono,
a dzieciom zęby cierpną.
3 Na Moje życie, wyrocznia Pana Boga – nie będziecie już więcej powtarzać tego przysłowia w Izraelu. 4 Oto każde życie jest Moje. Zarówno życie ojca, jak życie syna, są Moje. Ta osoba, która grzeszy, ta umrze. 5 Mężczyzna, który jest sprawiedliwy, wykonuje prawo i sprawiedliwość, 6 nie je na wyżynach, nie podnosi swych oczu ku bożkom domu Izraela, nie hańbi żony swego bliźniego, nie zbliża się do żony w czasie jej miesięcznego krwawienia, 7 nikogo nie uciska, zwraca zastaw dłużnikowi, nie dokonuje grabieży, daje swój chleb głodnemu, okrywa nagiego, 8 nie uprawia lichwy, nie pobiera procentu, odwraca swoją rękę od nieprawości, wydaje sprawiedliwy wyrok w sprawie pomiędzy jednym człowiekiem a drugim, 9 postępuje według Moich zakazów, przestrzega Moich praw, żeby czynić prawość – ten jest sprawiedliwy. Na pewno będzie żył – wyrocznia Pana Boga.
10 Lecz jeśli zrodzi syna gwałtownika, który przelewa krew, popełnia jedno z tych przestępstw, 11 – a ojciec nie zrobił żadnej z tych rzeczy – jeśli więc spożywa na górach, hańbi żonę swego bliźniego, 12 uciska ubogiego i potrzebującego, dokonuje grabieży, nie zwraca zastawu, podnosi swe oczy ku bożkom, czyni obrzydliwość, 13 uprawia lichwę i pobiera procent – na pewno nie będzie żył. Popełniał wszystkie te obrzydliwości, na pewno umrze. Jego krew spadnie na niego.
14 I gdyby zrodził syna, który widziałby wszystkie grzechy swego ojca, które popełnił – zobaczyłby i nie robiłby nic podobnego – 15 jeśliby nie jadł na górach, nie podnosił oczu ku bałwanom domu Izraela, nie hańbił żony swego bliźniego, 16 nie uciskał nikogo, nie brał zastawu, nie dokonywał grabieży, dawał swój chleb głodnemu, okrywał szatą nagiego, 17 odwracał rękę od nieprawości, nie pobierał lichwy i procentu, spełniał Moje prawo i postępował według Moich nakazów – to on nie umrze z winy swego ojca. Na pewno będzie żył. 18 Jego ojciec, ponieważ stosował przemoc, dopuszczał się grabieży, robił to, co nie było dobre pośród swego ludu, to on umrze z własnej winy.
19 Mówicie: Dlaczego syn nie ponosi winy ojca? Ale syn wypełniał prawo i sprawiedliwość. Przestrzegał wszystkich Moich nakazów i je spełniał. Na pewno będzie żył. 20 Ta osoba, która grzeszy, umrze. Syn nie poniesie winy ojca, ojciec nie poniesie winy syna. Sprawiedliwego spotka sprawiedliwość, a bezbożność spotka bezbożnego.
21 Bezbożny, który odwróci się od wszystkich swoich grzechów, które popełniał i będzie strzegł wszystkich Moich nakazów, będzie wypełniał prawo i sprawiedliwość, na pewno będzie żył, nie umrze. 22 Żadne jego przestępstwo, które popełnił, nie będzie mu pamiętane. Będzie żył przez swą sprawiedliwość, którą czynił. 23 Czy rzeczywiście pragnę śmierci bezbożnego? – Wyrocznia Pana Boga – Czy raczej tego, aby się odwrócił od swego postępowania i żył?
24 Jeśli sprawiedliwy odwróci się od swej sprawiedliwości i dopuści się nieprawości, podobnie jak bezbożny dopuszcza się wszelkiej obrzydliwości, to czy będzie żył? Żaden z jego sprawiedliwych czynów nie będzie pamiętany. Z powodu swego sprzeniewierzenia się, którego się dopuszczał, i przez swój grzech, którym zgrzeszył, przez nie umrze. 25 Mówicie: Nie jest słuszne postępowanie Pana. Słuchajcie – proszę – domu Izraela: Czy Moje postępowanie nie jest słuszne, czy to wasze postępowanie nie jest słuszne? 26 Gdy sprawiedliwy odwróci się od swej sprawiedliwości i będzie czynił bezprawie i umrze z tego powodu, to z powodu bezprawia, które czynił, umrze.
27 Gdy bezbożny odwróci się od swej bezbożności, którą czynił, i będzie wypełniał prawo i sprawiedliwość, wtedy zachowa swoje życie. 28 Zobaczył bowiem i odwrócił się od wszystkich swoich przestępstw, które czynił, na pewno będzie żył, nie umrze. 29 Dom Izraela mówi jednak: Postępowanie Pana nie jest słuszne. Czy Moje postępowanie nie jest słuszne, domu Izraela, czy to raczej wasze postępowanie nie jest słuszne?
30 Dlatego każdego z was, domu Izraela, osądzę według jego postępowania – wyrocznia Pana Boga. Powróćcie! Odwróćcie się od wszystkich waszych przestępstw. Niech nie będą dla was okazją do grzechu. 31 Odrzućcie od siebie wszystkie wasze przestępstwa, którymi buntowaliście się i uczyńcie sobie nowe serce i nowego ducha. Dlaczego macie umierać, domu Izraela? 32 Nie pragnę bowiem śmierci tego, który umiera – wyrocznia Pana Boga. Nawróćcie się, abyście żyli!
Individual Responsibility
1 The Lord spoke to me 2 and said, “What is this proverb people keep repeating in the land of Israel?
‘The parents ate the sour grapes,
But the children got the sour taste.’
3 “As surely as I am the living God,” says the Sovereign Lord, “you will not repeat this proverb in Israel any more. 4 The life of every person belongs to me, the life of the parent as well as that of the child. The person who sins is the one who will die.
5 “Suppose there is a truly good man, righteous and honest. 6 He doesn't worship the idols of the Israelites or eat the sacrifices offered at forbidden shrines. He doesn't seduce another man's wife or have intercourse with a woman during her period. 7 He doesn't cheat or rob anyone. He returns what a borrower gives him as security; he feeds the hungry and gives clothing to the naked. 8 He doesn't lend money for profit. He refuses to do evil and gives an honest decision in any dispute. 9 Such a man obeys my commands and carefully keeps my laws. He is righteous, and he will live,” says the Sovereign Lord.
10 “Then suppose this man has a son who robs and kills, who does any of these things 11 that the father never did. He eats sacrifices offered at forbidden shrines and seduces other men's wives. 12 He cheats the poor, he robs, he keeps what a borrower gives him as security. He goes to pagan shrines, worships disgusting idols, 13 and lends money for profit. Will he live? No, he will not. He has done all these disgusting things, and so he will die. He will be to blame for his own death.
14 “Now suppose this second man has a son. He sees all the sins his father practiced, but does not follow his example. 15 He doesn't worship the idols of the Israelites or eat the sacrifices offered at forbidden shrines. He doesn't seduce another man's wife 16 or oppress anyone or rob anyone. He returns what a borrower gives him as security. He feeds the hungry and gives clothing to the naked. 17 He refuses to do evil and doesn't lend money for profit. He keeps my laws and obeys my commands. He will not die because of his father's sins, but he will certainly live. 18 His father, on the other hand, cheated and robbed and always did evil to everyone. And so he died because of the sins he himself had committed.
19 “But you ask, ‘Why shouldn't the son suffer because of his father's sins?’ The answer is that the son did what was right and good. He kept my laws and followed them carefully, and so he will certainly live. 20 It is the one who sins who will die. A son is not to suffer because of his father's sins, nor a father because of the sins of his son. Good people will be rewarded for doing good, and evil people will suffer for the evil they do.
21 “If someone evil stops sinning and keeps my laws, if he does what is right and good, he will not die; he will certainly live. 22 All his sins will be forgiven, and he will live, because he did what is right. 23 Do you think I enjoy seeing evil people die?” asks the Sovereign Lord. “No, I would rather see them repent and live.
24 “But if a righteous person stops doing good and starts doing all the evil, disgusting things that evil people do, will he go on living? No! None of the good he did will be remembered. He will die because of his unfaithfulness and his sins.
25 “But you say, ‘What the Lord does isn't right.’ Listen to me, you Israelites. Do you think my way of doing things isn't right? It is your way that isn't right. 26 When a righteous person stops doing good and starts doing evil and then dies, he dies because of the evil he has done. 27 When someone evil stops sinning and does what is right and good, he saves his life. 28 He realizes what he is doing and stops sinning, so he will certainly not die, but go on living. 29 And you Israelites say, ‘What the Lord does isn't right.’ You think my way isn't right, do you? It is your way that isn't right.
30 “Now I, the Sovereign Lord, am telling you Israelites that I will judge each of you by what you have done. Turn away from all the evil you are doing, and don't let your sin destroy you. 31 Give up all the evil you have been doing, and get yourselves new minds and hearts. Why do you Israelites want to die? 32 I do not want anyone to die,” says the Sovereign Lord. “Turn away from your sins and live.”