Błogosławieństwa za posłuszeństwo
1 Jeżeli więc będziesz pilnie słuchał głosu Pana, twego Boga, przestrzegał i spełniał wszystkie Jego przykazania, które ja ci dziś nadaję, wtedy Pan, twój Bóg, wywyższy cię nad wszystkie narody ziemi. 2 Wszystkie te błogosławieństwa spłyną na ciebie i spoczną na tobie, jeżeli będziesz słuchał głosu Pana, twego Boga. 3 Błogosławiony będziesz w mieście i błogosławiony na polu. 4 Błogosławiony będzie owoc twego łona i plon twojej ziemi, i przychówek twego bydła, rogacizny i trzody. 5 Błogosławiony twój kosz i twoja dzieża. 6 Błogosławione będzie twoje wejście i twoje wyjście.
7 Pan wyda twoich nieprzyjaciół, którzy powstaną przeciwko tobie. Zostaną pobici przez ciebie. Jedną drogą wyjdą naprzeciw ciebie, a siedmioma drogami będą uciekać przed tobą. 8 Pan rozkaże, aby z tobą było błogosławieństwo, w twoich spichlerzach i w twoich przedsięwzięciach. Będzie ci błogosławił na ziemi, którą Pan, twój Bóg, daje tobie. 9 Pan uczyni cię swoim ludem świętym, jak ci poprzysiągł, jeżeli będziesz przestrzegał przykazań Pana, twego Boga, i będziesz chodził Jego drogami. 10 Wtedy ujrzą wszystkie narody ziemi, że imię Pana zostało wezwane przez ciebie i będą się ciebie lękać.
11 Pan obdarzy cię obfitością dobra: w twoim potomstwie i w przychówku twego bydła, i w płodach twojej ziemi, w ziemi, którą Pan, twój Bóg, poprzysiągł dać tobie. 12 Pan otworzy przed tobą swój wspaniały skarbiec niebios, aby dać deszcz na twoją ziemię we właściwym czasie i błogosławić wszelkie dzieło twoich rąk. Będziesz pożyczał licznym narodom, ale ty nie będziesz zaciągał pożyczki. 13 Pan umieści cię na czele, a nie na tyłach, i będziesz tylko na górze, a nie na dole, jeżeli będziesz słuchał przykazań Pana, twego Boga, które ja dzisiaj tobie nakazuję, abyś ich przestrzegał i je wykonywał. 14 Nie będziesz odstępował, ani na prawo, ani na lewo, od wszystkich tych słów, które ja dziś ci nakazuję. Nie chodź za innymi bogami i im nie służ.
Przekleństwa
15 A jeżeli nie będziesz słuchał głosu Pana, twego Boga, aby przestrzegać wszystkich Jego przykazań i ustaw, które ja ci dziś nadaję, i je wypełniać, to spadną na ciebie wszystkie te przekleństwa i cię dosięgną. 16 Przeklęty będziesz w mieście i przeklęty na polu. 17 Przeklęty będzie twój kosz i twoja dzieża. 18 Przeklęty będzie owoc twego łona i plon twojej ziemi, przychówek rogacizny i twojej trzody. 19 Przeklęte będzie twoje wejście i twoje wyjście. 20 Pan ześle na ciebie przekleństwo, zamieszanie i nieszczęście we wszystkich przedsięwzięciach, których się podejmujesz, dopóki nie zostaniesz wytępiony i dopóki nagle nie zginiesz z powodu twoich złych czynów, przez które Mnie opuściłeś. 21 Pan sprawi, że przylgnie do ciebie zaraza i zgładzi cię z ziemi, do której idziesz, aby ją posiąść. 22 Pan uderzy cię suchotami, palącą gorączką, zapaleniem, oparzeniem i mieczem, rdzą zboża i pleśnią, i będą cię trapić, aż zginiesz. 23 Niebiosa, które są nad twoją głową, staną się miedzią, a ziemia, która jest pod tobą – żelazem. 24 Spuści Pan na twoją ziemię zamiast deszczu pył i proch, który będzie na ciebie padać z niebios, aż zginiesz. 25 Pan sprawi, że zostaniesz pobity przez twoich nieprzyjaciół. Jedną drogą wyjdziesz do nich, a siedmioma drogami będziesz uciekał przed nimi i będziesz budził odrazę wśród wszystkich królestw ziemi. 26 Twoje zwłoki staną się żerem dla wszelkiego ptactwa podniebnego i dla zwierza lądowego i nikt ich nie odpędzi.
27 Pan dotknie cię wrzodami egipskimi, guzami, strupami i świerzbem, z których nie będziesz mógł się wyleczyć. 28 Pan dotknie cię obłędem, ślepotą i niepokojem serca. 29 W samo południe będziesz chodził po omacku, jak chodzi po omacku ślepy tkwiący w ciemności i nie będzie ci się szczęściło na twoich drogach. Będziesz uciskany i grabiony przez wszystkie dni i nikt cię nie wyratuje. 30 Zaręczysz się z kobietą, a inny mężczyzna ją posiądzie, zbudujesz dom, ale w nim nie zamieszkasz, zasadzisz winnicę, ale nie będziesz z niej korzystał. 31 Twój wół zostanie zarżnięty na twoich oczach, ale nie będziesz go jadł. Twój osioł zostanie ci ukradziony i nie powróci do ciebie. Twoje owce zostaną oddane twoim nieprzyjaciołom i nikt ci nie pomoże. 32 Twoi synowie i twoje córki będą wydani innemu ludowi, a twoje oczy będą ich wypatrywać każdego dnia, aż do wyczerpania, a twoja ręka będzie bezsilna. 33 Plon twojej ziemi i wszystkich twoich wysiłków będzie pożerał lud, którego nie znasz, nieustannie będziesz uciskany i grabiony przez wszystkie dni. 34 Dostaniesz obłędu na widok tego, co będą oglądały twoje oczy. 35 Pan dotknie cię złośliwymi wrzodami na kolanach i na udach, z których nie będziesz się mógł wyleczyć – od stopy aż po czubek głowy. 36 Pan zaprowadzi ciebie i twego króla, którego ustanowisz nad sobą, do narodu, którego nie znasz ani ty, ani twoi ojcowie. Będziesz tam służył innym bogom z drewna i kamienia. 37 Będziesz budził odrazę, staniesz się powodem kpiny i drwin we wszystkich narodach, do których Pan cię zaprowadzi.
38 Wyniesiesz obfitość ziarna na pole, a mało zbierzesz, gdyż pożre je szarańcza. 39 Zasadzisz winnice i będziesz pielęgnował, ale wina nie będziesz pił i nie zbierzesz winogron, gdyż pożre je robactwo. 40 Będziesz miał drzewa oliwne we wszystkich twoich granicach, ale nie będziesz się namaszczał oliwą, ponieważ twoje oliwki opadną. 41 Spłodzisz synów i córki, ale nie będziesz ich miał, gdyż pójdą do niewoli. 42 Wszystkie twoje drzewa i płody ziemi pożrą owady. 43 Przybysz, który mieszka u ciebie, będzie się wynosił coraz wyżej nad tobą, a ty będziesz schodził coraz niżej. 44 On będzie ci pożyczał, ale ty mu nie będziesz mógł pożyczyć. On będzie na czele, a ty będziesz na tyłach.
45 Spadną na ciebie wszystkie te przekleństwa i będą cię prześladować i dosięgną ciebie, aż zginiesz, ponieważ nie słuchałeś głosu Pana, twego Boga, i nie przestrzegałeś Jego przykazań i ustaw, które ci nadał. 46 Staną się one znakiem i przestrogą dla ciebie i dla twego potomstwa na wieki. 47 Za to, że nie służyłeś Panu, twemu Bogu, w radości i w dobroci serca, mając wszystkiego w obfitości, 48 będziesz służył twym wrogom, których Pan ześle na ciebie, w głodzie, pragnieniu, nagości i w nędzy. Włoży On żelazne jarzmo na twój kark, aż cię wytępi.
49 Pan sprowadzi na ciebie naród z daleka, z krańców ziemi, który szybuje jak orzeł, naród, którego języka nie słyszałeś. 50 Jest to naród o dzikiej twarzy, który nie uszanuje starca i nie ulituje się nad młodzieńcem. 51 Pożre przychówek twego bydła i plony twojej ziemi, aż zostaniesz wytępiony. Nie pozostawi ci ani zboża, ani moszczu i oliwy, ani przychówku twej rogacizny i twoich owiec, dopóki cię nie zniszczy. 52 I będzie cię oblegał we wszystkich twoich miastach, aż runą twoje wysokie i warowne mury, którym zaufałeś w całej twojej ziemi. Będzie cię oblegał we wszystkich twoich miastach w całej ziemi, którą dał tobie Pan, twój Bóg. 53 Będziesz pożerał swoje potomstwo, ciała swoich synów i córek, które dał ci Pan, twój Bóg, podczas oblężenia i ucisku, jakiego doświadczysz od swojego wroga. 54 Człowiek nawykły do wygód i rozpieszczony będzie u ciebie spoglądał złym okiem na swego brata i na jego ukochaną żonę, i na dzieci, które pozostały. 55 Nie da nikomu z nich ciała swoich dzieci, które będzie pożerał, ponieważ nie pozostało mu nic podczas oblężenia i ucisku, jakiego doświadczysz od swojego wroga we wszystkich swoich miastach. 56 Kobieta najbardziej delikatna i rozpieszczona u ciebie, która nie nawykła stawiać swojej stopy na ziemi, gdyż była zbyt rozpieszczona i delikatna, będzie spoglądała złym okiem na swego ukochanego męża, na swego syna i córkę, 57 i na łożysko, które wychodzi spomiędzy jej nóg, i na swoje dzieci, które urodzi, ponieważ będzie je pożerała w skrytości z braku wszystkiego podczas oblężenia i ucisku, jakiego doświadczysz od swojego wroga w swoich miastach.
58 Jeżeli nie będziesz starał się przestrzegać wszystkich słów tego Prawa, zapisanych w tej księdze, i nie będziesz bał się chwalebnego i strasznego imienia Pana, twego Boga, 59 to Pan uderzy ciebie i twoje potomstwo niezwykłymi plagami, wielkimi i długotrwałymi plagami, długotrwałymi i ciężkimi chorobami. 60 I znowu sprowadzi na ciebie wszelkie zarazy egipskie, których się bałeś, a one przylgną do ciebie. 61 Również wszelką chorobę i plagę, która nie jest zapisana w księdze tego Prawa, sprowadzi Pan na ciebie, aż zostaniesz zniszczony. 62 I pozostanie was niewielu, chociaż mieliście być tak liczni jak gwiazdy na niebie, dlatego że nie słuchaliście głosu Pana, swego Boga. 63 Jak radował się Pan, wyświadczając wam dobro i rozmnażając was, tak będzie się radował, gubiąc was i wyniszczając. I zostaniecie wytępieni z ziemi, do której idziecie, aby ją wziąć w posiadanie. 64 Pan rozproszy cię pomiędzy wszystkie ludy od krańca do krańca ziemi. Tam będziesz służył innym bogom, z drewna i kamienia, których nie znasz ani ty, ani nie znali ich twoi przodkowie. 65 Ale pośród tych narodów nie będziesz miał wytchnienia i twoja stopa nie znajdzie odpoczynku. Pan da ci bojaźliwe serce i smutne oczy, i zbolałą duszę. 66 Twoje życie będzie jakby w zawieszeniu, będziesz się bał nocą i dniem i nie będziesz pewny swego życia. 67 Rano powiesz: Kto sprawi, żeby nadszedł już wieczór, a wieczorem powiesz: Kto sprawi, żeby nastał poranek – z powodu trwogi twego serca, która cię ogarnie, i z powodu widoku, który ujrzą twoje oczy. 68 Pan zawróci cię do Egiptu na okrętach, tą drogą, o której ci powiedziałem, że już więcej jej nie zobaczysz. Zostaniecie tam sprzedani waszym wrogom jako niewolnicy i niewolnice i nikt was nie wykupi.
Zakończenie
69 Oto słowa przymierza, które nakazał Pan zawrzeć Mojżeszowi z Izraelitami w ziemi moabskiej, oprócz przymierza, które zawarł z nimi na Horebie.
The Blessings of Obedience
(Leviticus 26.3-13Deuteronomy 7.12-24)1 “If you obey the Lord your God and faithfully keep all his commands that I am giving you today, he will make you greater than any other nation on earth. 2 Obey the Lord your God and all these blessings will be yours:
3 “The Lord will bless your towns and your fields.
4 “The Lord will bless you with many children, with abundant crops, and with many cattle and sheep.
5 “The Lord will bless your grain crops and the food you prepare from them.
6 “The Lord will bless everything you do.
7 “The Lord will defeat your enemies when they attack you. They will attack from one direction, but they will run from you in all directions.
8 “The Lord your God will bless your work and fill your barns with grain. He will bless you in the land that he is giving you.
9 “If you obey the Lord your God and do everything he commands, he will make you his own people, as he has promised. 10 Then all the peoples on earth will see that the Lord has chosen you to be his own people, and they will be afraid of you. 11 The Lord will give you many children, many cattle, and abundant crops in the land that he promised your ancestors to give you. 12 He will send rain in season from his rich storehouse in the sky and bless all your work, so that you will lend to many nations, but you will not have to borrow from any. 13 The Lord your God will make you the leader among the nations and not a follower; you will always prosper and never fail if you obey faithfully all his commands that I am giving you today. 14 But you must never disobey them in any way, or worship and serve other gods.
The Consequences of Disobedience
(Leviticus 26.14-46)15 “But if you disobey the Lord your God and do not faithfully keep all his commands and laws that I am giving you today, all these evil things will happen to you:
16 “The Lord will curse your towns and your fields.
17 “The Lord will curse your grain crops and the food you prepare from them.
18 “The Lord will curse you by giving you only a few children, poor crops, and few cattle and sheep.
19 “The Lord will curse everything you do.
20 “If you do evil and reject the Lord, he will bring on you disaster, confusion, and trouble in everything you do, until you are quickly and completely destroyed. 21 He will send disease after disease on you until there is not one of you left in the land that you are about to occupy. 22 The Lord will strike you with infectious diseases, with swelling and fever; he will send drought and scorching winds to destroy your crops. These disasters will be with you until you die. 23 No rain will fall, and your ground will become as hard as iron. 24 Instead of rain, the Lord will send down duststorms and sandstorms until you are destroyed.
25 “The Lord will give your enemies victory over you. You will attack them from one direction, but you will run from them in all directions, and all the people on earth will be terrified when they see what happens to you. 26 When you die, birds and wild animals will come and eat your bodies, and there will be no one to scare them off. 27 The Lord will send boils on you, as he did on the Egyptians. He will make your bodies break out with sores. You will be covered with scabs, and you will itch, but there will be no cure. 28 The Lord will make you lose your mind; he will strike you with blindness and confusion. 29 You will grope about in broad daylight like someone blind, and you will not be able to find your way. You will not prosper in anything you do. You will be constantly oppressed and robbed, and there will be no one to help you.
30 “You will be engaged to a young woman—but someone else will marry her. You will build a house—but never live in it. You will plant a vineyard—but never eat its grapes. 31 Your cattle will be butchered before your very eyes, but you will not eat any of the meat. Your donkeys will be dragged away while you look on, and they will not be given back to you. Your sheep will be given to your enemies, and there will be no one to help you. 32 Your sons and daughters will be given as slaves to foreigners while you look on. Every day you will strain your eyes, looking in vain for your children to return. 33 A foreign nation will take all the crops that you have worked so hard to grow, while you receive nothing but constant oppression and harsh treatment. 34 Your sufferings will make you lose your mind. 35 The Lord will cover your legs with incurable, painful sores; boils will cover you from head to foot.
36 “The Lord will take you and your king away to a foreign land, where neither you nor your ancestors ever lived before; there you will serve gods made of wood and stone. 37 In the countries to which the Lord will scatter you, the people will be shocked at what has happened to you; they will make fun of you and ridicule you.
38 “You will plant plenty of seed, but reap only a small harvest, because the locusts will eat your crops. 39 You will plant vineyards and take care of them, but you will not gather their grapes or drink wine from them, because worms will eat the vines. 40 Olive trees will grow everywhere in your land, but you will not have any olive oil, because the olives will drop off. 41 You will have sons and daughters, but you will lose them, because they will be taken away as prisoners of war. 42 All your trees and crops will be devoured by insects.
43 “Foreigners who live in your land will gain more and more power, while you gradually lose yours. 44 They will have money to lend you, but you will have none to lend them. In the end they will be your rulers.
45 “All these disasters will come on you, and they will be with you until you are destroyed, because you did not obey the Lord your God and keep all the laws that he gave you. 46 They will be the evidence of God's judgment on you and your descendants forever. 47 The Lord blessed you in every way, but you would not serve him with glad and joyful hearts. 48 So then, you will serve the enemies that the Lord is going to send against you. You will be hungry, thirsty, and naked—in need of everything. The Lord will oppress you harshly until you are destroyed. 49 The Lord will bring against you a nation from the ends of the earth, a nation whose language you do not know. They will swoop down on you like an eagle. 50 They will be ruthless and show no mercy to anyone, young or old. 51 They will eat your livestock and your crops, and you will starve to death. They will not leave you any grain, wine, olive oil, cattle, or sheep; and you will die. 52 They will attack every town in the land that the Lord your God is giving you, and the high, fortified walls in which you trust will fall.
53 “When your enemies are besieging your towns, you will become so desperate for food that you will even eat the children that the Lord your God has given you. 54-55 Even the most refined man of noble birth will become so desperate during the siege that he will eat some of his own children because he has no other food. He will not even give any to his brother or to the wife he loves or to any of his children who are left. 56-57 Even the most refined woman of noble birth, so rich that she has never had to walk anywhere, will behave in the same way. When the enemy besieges her town, she will become so desperate for food that she will secretly eat her newborn child and the afterbirth as well. She will not share them with the husband she loves or with any of her children.
58 “If you do not obey faithfully all of God's teachings that are written in this book and if you do not honor the wonderful and awesome name of the Lord your God, 59 he will send on you and on your descendants incurable diseases and horrible epidemics that can never be stopped. 60 He will bring on you once again all the dreadful diseases you experienced in Egypt, and you will never recover. 61 He will also send all kinds of diseases and epidemics that are not mentioned in this book of God's laws and teachings, and you will be destroyed. 62 Although you become as numerous as the stars in the sky, only a few of you will survive, because you did not obey the Lord your God. 63 Just as the Lord took delight in making you prosper and in making you increase in number, so he will take delight in destroying you and in bringing ruin on you. You will be uprooted from the land that you are about to occupy.
64 “The Lord will scatter you among all the nations, from one end of the earth to the other, and there you will serve gods made of wood and stone, gods that neither you nor your ancestors have ever worshiped before. 65 You will find no peace anywhere, no place to call your own; the Lord will overwhelm you with anxiety, hopelessness, and despair. 66 Your life will always be in danger. Day and night you will be filled with terror, and you will live in constant fear of death. 67 Your hearts will pound with fear at everything you see. Every morning you will wish for evening; every evening you will wish for morning. 68 The Lord will send you back to Egypt in ships, even though he said that you would never have to go there again. There you will try to sell yourselves to your enemies as slaves, but no one will want to buy you.”