Od zagłady Izraela do upadku królestwa Judy
Ezechiasz królem Judy
1 W trzecim roku panowania Ozeasza, syna Eli, króla izraelskiego, rządy rozpoczął Ezechiasz, syn Achaza, króla Judy. 2 Miał on dwadzieścia pięć lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie dwadzieścia dziewięć lat. Jego matka, córka Zachariasza, miała na imię Abi. 3 Czynił to, co prawe w oczach Pana, tak samo jak czynił jego przodek, Dawid. 4 On to usunął wyżyny, połamał stele, ściął aszerę i roztrzaskał miedzianego węża, którego uczynił Mojżesz, albowiem aż do tego czasu Izraelici palili mu kadzidło, a nazywali go Nechusztan.
5 W Panu, Bogu Izraela, pokładał nadzieję i nie miał sobie podobnego ani wśród tych wszystkich królów Judy, którzy byli po nim, ani wśród tych, którzy byli przed nim. 6 Przylgnął do Pana i nie odstąpił od Niego, przestrzegał Jego przykazań, które Pan dał Mojżeszowi. 7 Dlatego Pan był z nim. Wiodło mu się we wszystkich jego poczynaniach. Zbuntował się przeciwko królowi asyryjskiemu i już mu nie służył. 8 Pobił też Filistynów aż do Gazy i jej granic, od wieży strażniczej aż do warownego miasta.
Upadek Samarii
9 W czwartym roku panowania Ezechiasza, a był to siódmy rok rządów Ozeasza, syna Eli, króla izraelskiego, Salmanassar, król asyryjski, najechał Samarię i ją otoczył. 10 Zdobyto ją po upływie trzech lat. W szóstym roku panowania Ezechiasza, a był to dziewiąty rok rządów Ozeasza, króla izraelskiego, Samaria została zdobyta. 11 Potem król asyryjski uprowadził Izraelitów do Asyrii i osiedlił ich w Chalach nad Chabor, rzeką Gozanu, i w miastach medyjskich. 12 Nie posłuchali bowiem głosu Pana, swego Boga, przekroczyli Jego przymierze. Nie byli posłuszni ani nie wypełniali niczego, co nakazał Mojżesz, sługa Pana.
Najazd Sennacheryba na królestwo Judy
13 W czternastym roku panowania króla Ezechiasza, król asyryjski, Sennacheryb, wyruszył przeciwko wszystkim warownym miastom Judy i je zdobył. 14 Wówczas Ezechiasz, król Judy, posłał do króla asyryjskiego do Lakisz taką wiadomość: Postąpiłem źle, odstąp ode mnie! Poniosę każdy ciężar, który na mnie nałożysz! Król asyryjski nałożył więc na Ezechiasza, króla Judy, daninę w wysokości trzystu talentów srebra i trzydziestu talentów złota. 15 I Ezechiasz oddał całe srebro, które znajdowało się w domu Pana i w skarbcach domu królewskiego. 16 Wtedy to Ezechiasz, król Judy, oderwał drzwi domu Pana i ościeżnice, które sam pokrył złotem, i dał je królowi asyryjskiemu.
Mowa rab-szaka
17 Mimo to król asyryjski wysłał z Lakisz do Jerozolimy tartana, rab-sarisa i rab-szaka z potężną armią przeciw królowi Ezechiaszowi. Wyruszyli więc, przybyli pod Jerozolimę i stanęli przy kanale wyższego stawu na głównej drodze na Polu Folusznika. 18 Gdy wezwali króla, wyszedł do nich Eliakim, syn Chilkiasza, zarządzający pałacem, pisarz Szebna i kronikarz Joach, syn Asafa. 19 Rab-szak zaś powiedział do nich: Powiedzcie, proszę, Ezechiaszowi: Tak mówi wielki król, król Asyrii: Cóż to za ufność, której zaufałeś? 20 Myślisz, że słowo warg zastąpi radę i siłę w walce? W kim teraz pokładasz ufność, że zbuntowałeś się przeciwko mnie? 21 Złożyłeś ufność w Egipcie, w tej złamanej trzcinowej lasce, która się wbija i przebija dłoń każdego, kto się na niej oprze. Taki jest faraon, król egipski, dla wszystkich, którzy mu ufają. 22 A jeżeli mi powiecie: Pokładamy ufność w Panu, naszym Bogu, to czy nie jest On tym, którego ołtarze i wyżyny usunął Ezechiasz i powiedział Judzie i Jerozolimie: Tylko przed tym ołtarzem w Jerozolimie będziecie oddawać pokłon. 23 Zrób więc zakład z moim panem, królem Asyrii, a dam ci dwa tysiące koni, jeżeli będziesz mógł zapewnić im jeźdźców. 24 W jaki sposób zdołasz odeprzeć namiestnika, jednego z najmniejszych sług mojego pana? Ty zaś zaufałeś Egiptowi, jego rydwanom i jeźdźcom? 25 Poza tym, czy wbrew Panu przybyłem na to miejsce, aby je zniszczyć? Pan mi nakazał: Idź do tego kraju i go zniszcz!
26 Na to powiedział Eliakim, syn Chilkiasza, oraz Szebna i Joach do rab-szaka: Mów, proszę, do nas, sług swoich, w języku aramejskim, bo my go rozumiemy. Nie mów zaś z nami po judzku, bo lud, który jest na murach, słucha. 27 Rab-szak im odpowiedział: Czy to do twego pana i do ciebie posłał mnie mój pan, aby mówić te słowa? Czyż nie do tych ludzi siedzących na murach, aby razem z wami jeść swe odchody i pić swój mocz? 28 Następnie rab-szak stanął i zawołał głośno po judzku: Słuchajcie słowa wielkiego króla, króla asyryjskiego! 29 Tak mówi król: Niech was Ezechiasz nie oszukuje, gdyż nie może was wybawić z mojej ręki. 30 Niech Ezechiasz nie pobudza was do pokładania nadziei w Panu, mówiąc: Na pewno wyratuje nas Pan i miasto nie zostanie wydane w ręce króla asyryjskiego. 31 Nie słuchajcie Ezechiasza, bo tak mówi król asyryjski: Zawrzyjcie ze mną pokój i wyjdźcie do mnie. Jedzcie każdy ze swej winorośli i każdy ze swojego figowca, pijcie każdy ze swojej cysterny, 32 aż przyjdę i zabiorę was do ziemi podobnej do waszej ziemi, do ziemi zboża i moszczu, ziemi chleba i winnic, ziemi drzew oliwnych, oliwy i miodu. Żyjcie! Nie będziecie umierać. Nie słuchajcie Ezechiasza, bo zwodzi was, mówiąc: Pan nas wybawi! 33 Czy rzeczywiście bogowie narodów ocalili swoją ziemię przed królem asyryjskim? 34 Gdzie są bogowie Chamatu i Arpadu, gdzie bogowie Sefarwaim, Heny i Iwwy? Czy ocalili przede mną Samarię? 35 Którzy spośród wszystkich bogów tych krajów zdołali ocalić swoją ziemię przede mną, by Pan miał ocalić przede mną Jerozolimę? 36 Lud jednak milczał i nie odpowiadał mu ani słowa, ponieważ król wydał rozkaz: Nie odpowiadajcie mu! 37 Potem Eliakim, syn Chilkiasza, zarządzający pałacem, pisarz Szebna, i Joach, syn Asafa, kronikarz, przyszli do Ezechiasza w rozdartych ubraniach i powtórzyli mu słowa rab-szaka.
King Hezekiah of Judah
(2 Chronicles 29.12 22 31.1)1 In the third year of the reign of Hoshea son of Elah as king of Israel, Hezekiah son of Ahaz became king of Judah 2 at the age of twenty-five, and he ruled in Jerusalem for twenty-nine years. His mother was Abijah, the daughter of Zechariah. 3 Following the example of his ancestor King David, he did what was pleasing to the Lord. 4 He destroyed the pagan places of worship, broke the stone pillars, and cut down the images of the goddess Asherah. He also broke in pieces the bronze snake that Moses had made, which was called Nehushtan. Up to that time the people of Israel had burned incense in its honor. 5 Hezekiah trusted in the Lord, the God of Israel; Judah never had another king like him, either before or after his time. 6 He was faithful to the Lord and never disobeyed him, but carefully kept all the commands that the Lord had given Moses. 7 So the Lord was with him, and he was successful in everything he did. He rebelled against the emperor of Assyria and refused to submit to him. 8 He defeated the Philistines and raided their settlements, from the smallest village to the largest city, including Gaza and its surrounding territory.
9 In the fourth year of Hezekiah's reign—which was the seventh year of King Hoshea's reign over Israel—Emperor Shalmaneser of Assyria invaded Israel and besieged Samaria. 10 In the third year of the siege Samaria fell; this was the sixth year of Hezekiah's reign and the ninth year of Hoshea's reign. 11 The Assyrian emperor took the Israelites to Assyria as prisoners and settled some of them in the city of Halah, some near the Habor River in the district of Gozan, and some in the cities of Media.
12 Samaria fell because the Israelites did not obey the Lord their God, but broke the covenant he had made with them and disobeyed all the laws given by Moses, the servant of the Lord. They would not listen and they would not obey.
The Assyrians Threaten Jerusalem
(2 Chronicles 32.1-19Isaiah 36.1-22)13 In the fourteenth year of the reign of King Hezekiah, Sennacherib, the emperor of Assyria, attacked the fortified cities of Judah and conquered them. 14 Hezekiah sent a message to Sennacherib, who was in Lachish: “I have done wrong; please stop your attack, and I will pay whatever you demand.” The emperor's answer was that Hezekiah should send him ten tons of silver and one ton of gold. 15 Hezekiah sent him all the silver in the Temple and in the palace treasury; 16 he also stripped the gold from the temple doors and the gold with which he himself had covered the doorposts, and he sent it all to Sennacherib. 17 The Assyrian emperor sent a large army from Lachish to attack Hezekiah at Jerusalem; it was commanded by his three highest officials. When they arrived at Jerusalem, they occupied the road where the cloth makers work by the ditch that brings water from the upper pool. 18 Then they sent for King Hezekiah, and three of his officials went out to meet them: Eliakim son of Hilkiah, who was in charge of the palace; Shebna, the court secretary; and Joah son of Asaph, who was in charge of the records. 19 One of the Assyrian officials told them that the emperor wanted to know what made King Hezekiah so confident. 20 He demanded, “Do you think that words can take the place of military skill and might? Who do you think will help you rebel against Assyria? 21 You are expecting Egypt to help you, but that would be like using a reed as a walking stick—it would break and jab your hand. That is what the king of Egypt is like when anyone relies on him.”
22 The Assyrian official went on, “Or will you tell me that you are relying on the Lord your God? It was the Lord's shrines and altars that Hezekiah destroyed, when he told the people of Judah and Jerusalem to worship only at the altar in Jerusalem. 23 I will make a bargain with you in the name of the emperor. I will give you two thousand horses if you can find that many men to ride them! 24 You are no match for even the lowest ranking Assyrian official, and yet you expect the Egyptians to send you chariots and cavalry! 25 Do you think I have attacked your country and destroyed it without the Lord's help? The Lord himself told me to attack it and destroy it.”
26 Then Eliakim, Shebna, and Joah told the official, “Speak Aramaic to us, sir. We understand it. Don't speak Hebrew; all the people on the wall are listening.”
27 He replied, “Do you think you and the king are the only ones the emperor sent me to say all these things to? No, I am also talking to the people who are sitting on the wall, who will have to eat their excrement and drink their urine, just as you will.”
28 Then the official stood up and shouted in Hebrew, “Listen to what the emperor of Assyria is telling you! 29 He warns you not to let Hezekiah deceive you. Hezekiah can't save you. 30 And don't let him persuade you to rely on the Lord. Don't think that the Lord will save you and that he will stop our Assyrian army from capturing your city. 31 Don't listen to Hezekiah. The emperor of Assyria commands you to come out of the city and surrender. You will all be allowed to eat grapes from your own vines and figs from your own trees, and to drink water from your own wells— 32 until the emperor resettles you in a country much like your own, where there are vineyards to give wine and there is grain for making bread; it is a land of olives, olive oil, and honey. If you do what he commands, you will not die, but live. Don't let Hezekiah fool you into thinking that the Lord will rescue you. 33 Did the gods of any other nations save their countries from the emperor of Assyria? 34 Where are they now, the gods of Hamath and Arpad? Where are the gods of Sepharvaim, Hena, and Ivvah? Did anyone save Samaria? 35 When did any of the gods of all these countries ever save their country from our emperor? Then what makes you think the Lord can save Jerusalem?”
36 The people kept quiet, just as King Hezekiah had told them to; they did not say a word. 37 Then Eliakim, Shebna, and Joah tore their clothes in grief, and went and reported to the king what the Assyrian official had said.