NAUCZANIE AGURA
1 Słowa Agura, syna Jake z Massy,
mowa tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
2 Jestem doprawdy najgłupszy z ludzi,
i nie pojmuję po ludzku.
3 Nie nauczyłem się mądrości,
nie zdobyłem wiedzy Świętego.
4 Kto wstąpił do nieba i potem zstąpił?
Kto zebrał wiatr w swoje ręce?
Kto zamknął wody swoim płaszczem?
Kto ustanowił wszystkie krańce ziemi?
Jakie jest jego imię i jakie jest imię jego syna?
Czy wiesz?
5 Każde słowo Boga jest sprawdzone,
On jest tarczą dla tych, którzy uciekają się do Niego.
6 Nie dodawaj nic do Jego słów,
aby cię nie skarcił i abyś nie okazał się kłamcą.
7 O dwie rzeczy cię proszę,
spełnij je, zanim umrę.
8 Oddal ode mnie fałsz i kłamstwo,
nie zsyłaj na mnie ani biedy, ani bogactwa.
Karm mnie tylko chlebem potrzebnym do życia,
9 abym – gdy będę syty – nie zaparł się Ciebie
i nie mówił: Kim jest Pan?
albo – gdy zubożeję – nie zaczął kraść
i nie obrażał imienia mojego Boga.
10 Nie obmawiaj sługi przed jego panem,
aby cię nie przeklął i abyś nie poniósł kary.
11 Jest pokolenie, które przeklina swojego ojca,
i swojej matce nie błogosławi.
12 Jest pokolenie czyste we własnych oczach,
a z brudu nieobmyte.
13 Jest pokolenie, które patrzy wyniośle
i powieki ma w górę wzniesione.
14 Jest pokolenie, które zęby ma jak miecze,
a szczęki jak noże,
aby pożreć biednych w kraju,
i ubogich spośród ludzi.
Przysłowia liczbowe
15 Pijawka ma dwie córki: Daj, Daj.
Trzy rzeczy są nienasycone,
cztery nie mówią: Dosyć!:
16 Szeol, niepłodne łono,
ziemia nienasycona wodą
i ogień, który nie mówi: Dosyć!
17 Oko, które szydzi z ojca,
i nie chce być posłuszne matce,
wydziobią kruki z doliny,
pożrą orlęta.
18 Trzy rzeczy są dla mnie niezwykłe,
a czterech nie rozumiem:
19 Drogi orła w locie,
drogi węża po skale,
drogi statku na pełnym morzu,
drogi mężczyzny z młodą kobietą.
20 Tak postępuje nierządnica: je, ociera usta
i mówi: Niczego złego nie zrobiłam!
21 Z powodu trzech rzeczy drży ziemia,
czterech nie może znieść:
22 z powodu sługi, gdy zostaje królem,
i głupca, gdy syci się chlebem,
23 z powodu kobiety znienawidzonej, gdy wychodzi za mąż,
i służącej, gdy dziedziczy po swojej pani.
24 Są cztery małe istoty na ziemi,
które są najmądrzejsze z mądrych:
25 mrówki, lud bez siły,
a latem przygotowują sobie pożywienie;
26 góralki, lud bez mocy,
a w skale budują swój dom;
27 szarańcza, która nie ma króla,
a wyrusza w sposób uporządkowany;
28 jaszczurka, którą daje się schwycić w ręce,
a można ją znaleźć w pałacach królewskich.
29 Są trzy istoty, które stąpają wspaniale,
cztery, które chodzą wyniośle:
30 lew, który jest najmocniejszy wśród zwierząt
i nie cofa się przed nikim,
31 pies myśliwski, kozioł
i król na czele swoich oddziałów.
32 Jeśli postąpiłeś głupio, wywyższając się,
lub jeśli planowałeś zło – połóż rękę na ustach.
33 Przecież wyciskanie mleka daje twaróg,
zbyt mocne wycieranie nosa powoduje krwotok,
a podsycanie gniewu wywołuje kłótnie.
Las palabras de Agur
1 Palabras proféticas de Agur, hijo de Jaqué, dirigidas a Itiel, a Itiel y a Ucal.
2 ¡No hay nadie más ignorante que yo!
¡No hay en mí raciocinio humano!
3 No tengo estudios ni sabiduría;
¡no tengo conocimiento alguno del Dios santo!
4 ¿Quién puede subir al cielo, y bajar de allí?
¿Quién puede retener el viento entre sus puños?
¿Quién puede retener el mar en un paño?
¿Quién estableció los límites de la tierra?
¿Sabes su nombre, y el nombre de su hijo?
5 Las palabras de Dios son todas puras;
Dios es el escudo de quienes en él confían.
6 No añadas a sus palabras, y él no te reprenderá,
y tampoco resultarás un mentiroso.
7 Solamente dos cosas te he pedido;
¡concédemelas antes de que muera!
8 Aparta de mí la vanidad y la mentira,
y no me des pobreza ni riquezas.
Dame solo el pan necesario,
9 no sea que, una vez satisfecho,
te niegue y diga: «¿Y quién es el Señor?»
O que, por ser pobre, llegue yo a robar
y ofenda el nombre de mi Dios.
10 No acuses al siervo ante su amo,
no sea que te maldiga y sufras el castigo.
11 Hay algunos que maldicen a su padre
y no bendicen a su madre.
12 Hay algunos que se creen muy puros,
aunque no se han purificado de su inmundicia.
13 Hay algunos que miran con altanería
y mantienen en alto la mirada.
14 Hay algunos cuyos dientes parecen espadas
y cuyas muelas parecen cuchillos,
¡dispuestos a devorar a los pobres de la tierra,
a la gente menesterosa de este mundo!
15 La sanguijuela tiene dos hijas
que no saben más que pedir.
Tres cosas hay que nunca se sacian,
y aun la cuarta nunca está satisfecha:
16 El sepulcro, la matriz estéril,
la tierra seca, que demanda más agua,
y el fuego, que jamás deja de arder.
17 A quien mira con desprecio a su padre
y tiene en poco la enseñanza de la madre,
¡que los cuervos del valle le saquen los ojos!,
¡que los aguiluchos se lo coman vivo!
18 Hay tres cosas que me son incomprensibles,
y aun la cuarta no la alcanzo a comprender:
19 el rastro del águila en el aire,
el rastro de la serpiente sobre las rocas,
el rastro del barco al surcar el mar,
y el rastro del hombre en la doncella.
20 La mujer adúltera se porta así:
Come, se limpia la boca,
y afirma: «No he hecho nada malo.»
21 Hay tres cosas que sacuden a la tierra,
y una cuarta que no puede tolerar:
22 el siervo que llega a ser rey,
el necio que se harta de pan,
23 la solterona que llega a casarse,
y la criada que suplanta a su ama.
24 Hay cuatro cosas muy pequeñas en la tierra,
pero que son más sabias que los sabios:
25 las hormigas, ejército nada fuerte,
pero que en el verano almacena su comida;
26 los damanes, ejército sin recursos,
pero que ponen su casa en la roca;
27 las langostas, que no tienen rey,
pero que avanzan en perfecta formación;
28 y la araña, que se puede atrapar con la mano,
pero que se halla en el palacio del rey.
29 Tres animales caminan con paso airoso,
y el cuarto se pavonea al andar:
30 el león, el más fuerte de los animales,
al que nada lo hace retroceder;
31 el pavo real, el macho cabrío,
y el rey, a quien nadie resiste.
32 Si en tu necedad has querido enaltecerte,
o has hecho planes malvados, reflexiona:
33 Si bates la leche, obtienes mantequilla;
si te suenas fuerte la nariz, esta te sangra;
y si provocas la ira de alguien, provocas un pleito.