Ozeasz ostatnim królem Izraela. Upadek Samarii
1 W dwunastym roku panowania Achaza, króla Judy, królem Izraela został Ozeasz, syn Eli, i panował w Samarii dziewięć lat. 2 Czynił to, co złe w oczach Pana, ale nie tak, jak królowie izraelscy, którzy byli przed nim. 3 Przeciwko niemu wyprawił się król asyryjski, Salmanassar. Ozeasz stał się jego sługą i składał mu daninę. 4 Gdy jednak król asyryjski odkrył spisek Ozeasza – ponieważ ten wysłał posłów do króla egipskiego, So, i nie złożył mu dorocznej daniny – pojmał go i zamknął w więzieniu.
5 Potem król asyryjski wyruszył przeciw całemu krajowi, przybył pod Samarię i oblegał ją przez trzy lata. 6 W dziewiątym roku panowania Ozeasza król asyryjski zdobył Samarię, uprowadził Izraelitów do Asyrii i osiedlił ich w Chalach, nad Chabor, rzeką Gozanu i w miastach medyjskich.
Przyczyny upadku królestwa izraelskiego
7 Stało się tak, ponieważ Izraelici zgrzeszyli przeciwko Panu, swemu Bogu, który ich wyprowadził z ziemi egipskiej, spod ręki faraona, króla Egiptu, i czcili innych bogów. 8 Postępowali według zwyczajów ludów, które Pan wypędził przed Izraelitami, oraz królów izraelskich, którzy tak samo czynili. 9 Izraelici skrycie dopuszczali się nieprawości wobec Pana, swego Boga: zbudowali sobie wyżyny we wszystkich swoich miastach, od wieży strażniczej aż do warownego miasta. 10 Ustawiali sobie stele i aszery na każdym wysokim pagórku i pod każdym zielonym drzewem. 11 Tam, na wszystkich wyżynach, palili kadzidła, jak narody, które Pan uprowadził przed nimi, i popełniali złe czyny, pobudzając Pana do gniewu. 12 Służyli bożkom, o których powiedział im Pan: Nie będziecie robić tych rzeczy!
13 Pan ostrzegał Izraela i Judę przez wszystkich swoich proroków i wszystkich widzących: Zawróćcie z waszych złych dróg, przestrzegajcie Moich przykazań i ustaw, zgodnie z całym Prawem, które nadałem waszym ojcom, i które wam przekazałem przez Moje sługi, proroków. 14 Nie posłuchali jednak. I sprawili, że ich kark stał się twardy, jak kark ich ojców, którzy nie uwierzyli w Pana, swego Boga. 15 Odrzucili Jego ustawy i Jego przymierze, które zawarł z ich ojcami, i przestrogi, których im udzielał. Poszli za nicością i w nicość się obrócili, poszli za ludami, które ich otaczały, co do których Pan im rozkazał, aby nie postępowali tak jak one. 16 Porzucili wszystkie przykazania Pana, swojego Boga, i sporządzili sobie dwa odlane cielce. Zrobili również aszerę, oddawali pokłon całemu wojsku niebios i służyli Baalowi. 17 Swoich synów i swoje córki przeprowadzali przez ogień i uprawiali wróżbiarstwo i czary. Zaprzedali się, aby czynić to, co złe w oczach Pana, i aby pobudzić Go do gniewu.
18 Dlatego Pan rozgniewał się bardzo na Izraela i odrzucił go sprzed swego oblicza. Pozostał tylko sam szczep Judy. 19 Jednak Juda też nie przestrzegał przykazań Pana, swego Boga, i postępował według zwyczajów, które wprowadzili Izraelici. 20 Pan odrzucił więc całe potomstwo Izraela, upokorzył je i wydał w ręce grabieżców, aż wreszcie odrzucił sprzed swojego oblicza. 21 Kiedy oderwał Izraela od domu Dawida, wtedy obwołano królem Jeroboama, syna Nebata. Jeroboam zaś odwiódł Izraela od Pana i przywiódł go do wielkiego grzechu. 22 Izraelici poszli w ślad za wszystkimi grzechami Jeroboama, które popełniał, i od nich nie odstąpili. 23 Aż w końcu Pan odrzucił Izraela sprzed swojego oblicza, jak zapowiedział przez wszystkie swoje sługi, proroków. I uprowadził Izraela z jego ziemi do Asyrii, gdzie jest aż do dziś.
Pochodzenie Samarytan
24 Król asyryjski sprowadził narody z Babilonu, z Kuty, z Awwy, z Chamatu i z Sefarwaim i osiedlił je w miastach Samarii zamiast Izraelitów. Wzięli oni Samarię w posiadanie i zamieszkali w jej miastach. 25 Kiedy jednak zaczęli się tam osiedlać, nie okazywali czci Panu, dlatego Pan nasyłał na nich lwy, które ich rozszarpywały. 26 Powiedziano więc królowi asyryjskiemu: Narody, które uprowadziłeś i osiedliłeś w miastach Samarii, nie wiedzą, jak należy oddawać cześć Bogu tego kraju, dlatego On nasłał na nie lwy. I oto one je zabijają, ponieważ te narody nie znają sposobu oddawania czci Bogu tego kraju. 27 Wówczas król asyryjski rozkazał: Sprowadźcie tam jednego z kapłanów, których uprowadziliście stamtąd. Niech idzie, osiedli się tam i niech uczy, jak należy oddawać cześć Bogu tego kraju. 28 Jeden z kapłanów, których uprowadzono z Samarii, przybył więc i zamieszkał w Betel, gdzie nauczał, jak mają oddawać cześć Panu.
29 Jednak każdy naród sporządzał sobie własnych bogów i ustawiał ich w świątyniach wyżynnych, które zbudowali Samarytanie; każdy naród w tych miastach, w których się osiedlił. 30 Babilończycy zrobili sobie Sukkot-Benota, Kutyci zrobili Nergala, a ludzie z Chamat zrobili Aszimę. 31 Awwici zrobili sobie Nibchaza i Tartaka, Sefarwaici zaś palili swoich synów w ogniu na cześć Adrammeleka i Anammeleka, bogów Sefarwaim. 32 Czcili także Pana, ale dla siebie ustanawiali kapłanów na wyżynach spośród swoich, a oni sprawowali im kult w świątyniach wyżyn. 33 Czcili Pana, a jednocześnie służyli swoim bogom według zwyczaju narodów, spośród których ich uprowadzono.
Sytuacja religijna na terytorium Izraela
34 Do dziś postępują według swoich dawnych zwyczajów. Nie ma wśród nich bojaźni Pana i nie postępują według Jego ustaw i nakazów, według Prawa i przykazania, według tego, co Pan nakazał synom Jakuba, któremu nadał imię Izrael. 35 Pan zawarł z nimi przymierze i nakazał im: Nie będziecie czcić innych bogów, nie będziecie oddawać im pokłonu, nie będziecie im służyć i nie będziecie składać im ofiar. 36 Tylko Pana, który wyprowadził was z ziemi egipskiej wielką mocą i wyciągniętym ramieniem, Jego będziecie czcić, Jemu oddawać pokłon i Jemu składać ofiary. 37 Będziecie przestrzegać ustaw i nakazów, prawa i przykazania, które dla was napisał, i wypełniać je przez wszystkie dni. Nie będziecie czcić innych bogów! 38 Nie będziecie zapominać o przymierzu, które zawarłem z wami, i nie będziecie czcić innych bogów! 39 Jeżeli jednak będziecie czcić Pana, waszego Boga, to On wybawi was z ręki wszystkich waszych nieprzyjaciół. 40 Oni jednak nie słuchali, tylko postępowali według swoich dawnych zwyczajów.
41 Narody te czciły więc Pana, a jednocześnie były one sługami swoich bożków. Również ich synowie i synowie synów postępują tak, jak czynili ich ojcowie, aż po dzień dzisiejszy.
Caída de Samaria y cautiverio de Israel
1 Ajaz tenía doce años de reinar sobre Judá cuando Oseas hijo de Elá comenzó a reinar sobre Israel, y reinó nueve años en Samaria.
2 Pero hizo lo malo a los ojos del Señor, aunque no como los reyes de Israel anteriores a él.
3 El rey Salmanasar de Asiria llegó y lo atacó, y Oseas fue hecho su siervo, y se le obligó a pagar tributo.
4 Pero Oseas envió embajadores al rey So de Egipto, y dejó de pagar tributo al rey de Asiria, como lo hacía cada año; y cuando el rey de Asiria descubrió que Oseas conspiraba contra él, mandó aprehenderlo y lo mantuvo cautivo en la cárcel.
5 Luego, el rey de Asiria invadió todo el país y durante tres años mantuvo sitiada a Samaria.
6 A los nueve años del reinado de Oseas el rey de Asiria capturó Samaria y a los israelitas se los llevó cautivos a Asiria, y los dejó en Jalaj y en Jabor, junto al río Gozán, y en las ciudades de los medos.
7 Y es que los hijos de Israel pecaron contra el Señor su Dios, que los libró del poder del rey de Egipto, y rindieron culto a dioses ajenos;
8 imitaron las costumbres de las naciones que el Señor había expulsado de la presencia de los israelitas, y siguieron las malas prácticas de los reyes de Israel.
9 Los israelitas practicaron en secreto cosas que el Señor su Dios no aprobaba; construyeron altares en los montes de todas sus ciudades, y hasta en las torres de las atalayas y en las ciudades fortificadas;
10 erigieron estatuas e imágenes de Asera en toda alta colina y bajo todo árbol frondoso,
11 y en todos los altares de los montes quemaron incienso, como lo hacían las naciones que el Señor había expulsado de su presencia, y provocaron la ira del Señor con las maldades que cometían.
12 Rindieron culto a los ídolos, de los cuales el Señor les había advertido: «Ustedes no deben hacer tales cosas.»
13 El Señor amonestó a Israel y a Judá por medio de todos los profetas y de todos los videntes. Les dijo:
«Apártense de sus malos caminos. Obedezcan mis mandamientos y mis ordenanzas, y sigan todas las leyes que yo prescribí a sus antepasados, y que les he dado a conocer por medio de mis siervos los profetas.»
14 Pero ellos, lejos de obedecer, se encapricharon como antes se encapricharon sus antepasados, los cuales no creyeron en el Señor su Dios.
15 Desecharon los estatutos del Señor y el pacto que había hecho con sus antepasados, así como los testimonios que él les había prescrito, y siguieron a los dioses falsos, con lo que ellos mismos perdieron valor, y siguieron a las naciones a su alrededor, a pesar de que el Señor les había mandado que no las imitaran.
16 Abandonaron todos los mandamientos del Señor su Dios, se hicieron imágenes fundidas de dos becerros, y también imágenes de Asera, y adoraron a todo el ejército de los cielos y rindieron culto a Baal.
17 Incluso llegaron a ofrecer como ofrenda quemada a sus hijos y a sus hijas, y se entregaron a practicar la adivinación y los agüeros. Se entregaron a hacer lo malo a los ojos del Señor, y de esa manera provocaron su ira.
18 Por eso el Señor se enojó en gran manera contra Israel, y los alejó de su presencia, y solo quedó la tribu de Judá.
19 Pero ni siquiera Judá cumplió los mandamientos del Señor su Dios, sino que siguieron los estatutos que Israel mismo se prescribió.
20 Por eso el Señor desechó a toda la descendencia de Israel, y los afligió y los entregó en manos de saqueadores, hasta echarlos de su presencia.
21 Cuando el Señor apartó a los israelitas de la dinastía de David, ellos proclamaron como su rey a Jeroboán hijo de Nabat, y Jeroboán apartó a Israel de la obediencia al Señor y los hizo cometer grandes pecados.
22 Los israelitas cometieron todos los pecados que cometió Jeroboán, sin apartarse de ellos,
23 hasta que el Señor apartó de su presencia a Israel, tal y como él lo había anunciado por medio de todos los profetas, sus siervos. Fue así como Israel fue llevado cautivo a Asiria, hasta el día de hoy.
Asiria puebla de nuevo a Samaria
24 Entonces el rey de Asiria trajo a las ciudades de Samaria gente de Babilonia, de Cutá, de Avá, de Jamat y de Sefarvayin, para que las habitaran en lugar de los israelitas. Y así, estos extranjeros tomaron posesión de Samaria y habitaron en sus ciudades.
25 Al principio, cuando comenzaron a habitar esas ciudades, como ellos no servían al Señor, el Señor envió contra ellos leones para que los mataran.
26 Entonces ellos le dijeron al rey de Asiria:
«Las gentes que tú trasladaste y pusiste en las ciudades de Samaria, no reconocen la ley del Dios de aquella tierra, y como no la reconocen, su Dios ha lanzado leones en medio de ellos, y los leones los matan.»
27 Entonces el rey de Asiria ordenó:
«Lleven de vuelta a alguno de los sacerdotes que trajeron de allá, y déjenlo vivir allí, para que les enseñe la ley del Dios del país.»
28 Y uno de los sacerdotes que había sido llevado cautivo de Samaria, vino y habitó en Betel, y les enseñó cómo debían servir al Señor.
29 Pero cada nación se hizo sus dioses, y los pusieron en los santuarios que los de Samaria habían levantado en los montes, cada nación en la ciudad donde habitaba.
30 Los de Babilonia hicieron imágenes de Sucot Benot, los de Cutá hicieron imágenes de Nergal, y los de Jamat hicieron imágenes de Asima.
31 Los aveos hicieron imágenes de Nibejaz y de Tartac, y los de Sefarvayin adoraban a Adramelec y a Anamelec, dioses de Sefarvayin, ofreciendo a sus hijos como sacrificios por fuego.
32 Pero esta gente también rendía culto al Señor, así que del bajo pueblo designaron sacerdotes para que ministraran en los altares de los montes, y estos ofrecían los sacrificios de esa gente en esos santuarios.
33 Rendían culto al Señor, pero también honraban a sus dioses, como acostumbraban hacerlo las naciones de donde habían sido tomados.
34 Hasta el día de hoy, esta gente hace lo que siempre hizo: ni temen al Señor, ni cumplen sus estatutos ni sus ordenanzas, ni hacen lo que la ley y los mandamientos del Señor mandan hacer a los hijos de Jacob, cuyo nombre fue cambiado por el de Israel.
35 Con los israelitas el Señor hizo un pacto, y claramente les ordenó:
«Ustedes no temerán a otros dioses, ni los adorarán, ni les servirán, ni les ofrecerán sacrificios.
36 Solo me temerán a mí, el Señor, que con gran poder y con brazo extendido los saqué de Egipto. Solo a mí me temerán y adorarán, y ofrecerán sacrificios.
37 Siempre tendrán cuidado de poner por obra los estatutos, derechos, leyes y mandamientos que yo les di por escrito. No temerán a dioses ajenos.
38 No olvidarán el pacto que yo hice con ustedes, ni temerán a dioses ajenos;
39 me temerán a mí, el Señor su Dios, y yo los libraré del poder de todos sus enemigos.»
40 Pero ellos no escucharon, sino que siguieron practicando sus costumbres antiguas.
41 Esos pueblos temieron al Señor y, al mismo tiempo, sirvieron a sus ídolos. También sus hijos y sus nietos siguieron las prácticas de sus antepasados, y así lo hacen hasta el día de hoy.