Exhortación a la obediencia
1 Hijo mío, no te olvides de mi ley;
guarda en tu corazón mis mandamientos.
2 Ellos prolongarán los años de tu vida
y te traerán abundante paz.
3 No te apartes de la misericordia y la verdad;
átalas alrededor de tu cuello,
escríbelas en la tabla de tu corazón.
4 Así contarás con el favor de Dios,
y con una buena opinión ante los hombres.
5 Confía en el Señor de todo corazón,
y no te apoyes en tu propia prudencia.
6 Reconócelo en todos tus caminos,
y él enderezará tus sendas.
7 No seas sabio en tu propia opinión;
teme al Señor y apártate del mal.
8 Él será la medicina de tu cuerpo;
¡infundirá alivio a tus huesos!
9 Honra al Señor con tus bienes
y con las primicias de tus cosechas.
10 Tus graneros se saturarán de trigo,
y tus lagares rebosarán de vino.
11 Hijo mío, no desdeñes la corrección del Señor;
no te sientas mal cuando te reprenda.
12 El Señor corrige al que ama
como lo hace el padre con su hijo amado.
13 ¡Dichoso el que halla la sabiduría
y se encuentra con la inteligencia!
14 ¡Son más provechosas que la plata!
¡Sus frutos son más valiosos que el oro refinado!
15 Son de más valor que las piedras preciosas;
lo más deseable no es comparable a ellas.
16 Con la mano derecha ofrece una larga vida,
y con la izquierda ofrece riquezas y honra.
17 Sus caminos son un deleite,
y en todas sus veredas hay paz.
18 La sabiduría es un árbol de vida
para los que echan mano de ella;
¡dichosos los que no la sueltan!
19 Con sabiduría, el Señor fundó la tierra;
con inteligencia, el Señor afirmó los cielos.
20 Con su sapiencia se abrieron los abismos,
y destilaron las nubes su rocío.
21 Hijo mío, preserva la ley y el consejo;
nunca pierdas esto de vista.
22 Estos infundirán vida a tu alma
y adornarán tu cuello.
23 Así podrás andar confiado en tu camino,
y nunca tus pies tropezarán.
24 No tendrás temor cuando te acuestes;
te acostarás y tendrás gratos sueños.
25 No temerás que de repente te asalten
las calamidades que merecen los impíos.
26 El Señor te infundirá confianza,
y evitará que tus pies queden atrapados.
27 No te niegues a hacer los favores debidos,
cuando en tu mano esté el hacerlos.
28 Si hoy puedes ayudar a tu prójimo,
no pospongas la ayuda para mañana.
29 No hagas planes malvados contra tu prójimo;
es tu prójimo y vive confiando en ti.
30 No entables sin motivo pleitos contra nadie,
mucho menos si no te han agraviado.
31 No envidies a la gente violenta,
ni escojas ninguno de sus caminos,
32 porque al Señor le repugnan los perversos,
pero es amigo de los hombres honrados.
33 Sobre la casa de los malvados
recae la maldición del Señor;
sobre la habitación de los justos
permanece su bendición.
34 El Señor se burla de los burlones,
pero brinda su favor a los humildes.
35 La herencia de los sabios es la honra;
la de los necios, la deshonra.
Zachęta do bogobojności
1 Synu mój! Nie zapominaj mojej nauki,
a twoje serce niech przestrzega moich przykazań,
2 Bo one przedłużą ci dni i lata życia
oraz zapewnią ci pokój.
3 Niech cię nie opuszcza łaska i prawda,
zawiąż je sobie na szyi,
wypisz je na tablicy swojego serca!
4 Wtedy znajdziesz życzliwość i uznanie
w oczach Boga i ludzi.
5 Zaufaj Panu z całego swojego serca
i nie polegaj na własnym rozumie!
6 Pamiętaj o nim na wszystkich swoich drogach,
a On prostować będzie twoje ścieżki!
7 Nie uważaj się sam za mądrego,
bój się Pana i unikaj złego!
8 To wyjdzie na zdrowie twojemu ciału
i odświeży twoje kości.
9 Czcij Pana darami ze swojego mienia
i z pierwocin wszystkich swoich plonów!
10 I będą twoje stodoły wypełnione ponad miarę,
a twoje prasy opływać będą w moszcz.
11 Synu mój, nie pogardzaj pouczeniem Pana
i nie oburzaj się na jego ostrzeżenie!
12 Kogo bowiem Pan miłuje, tego smaga,
jak ojciec swojego ukochanego syna.
Wartość mądrości
13 Błogosławiony człowiek, który znalazł mądrość;
mąż, który nabrał rozumu;
14 Gdyż nabyć ją jest lepiej niż nabyć srebro
i zdobyć ją znaczy więcej niż złoto.
15 Jest cenniejsza niż perły,
a żadne klejnoty nie dorównają jej wartości.
16 W jej prawicy jest długie życie,
w jej lewicy bogactwo i chwała.
17 Jej drogi są drogami rozkoszy,
a wszystkie jej ścieżki wiodą do pokoju.
18 Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej uchwycili,
a ci, którzy się jej trzymają, są uważani za szczęśliwych.
19 Pan mądrością ugruntował ziemię
i rozumem stworzył niebiosa.
20 Dzięki jego wiedzy wytrysnęły wody z otchłani,
a z obłoków rosa spada kroplami.
21 Synu mój! Zachowuj przezorność i roztropność
i nie spuść ich z oczu,
22 Ą będą one życiem twojej duszy
i ozdobą twojej szyi.
23 Wtedy bezpiecznie chodzić będziesz swoją drogą,
a twoja noga nie potknie się.
24 Gdy się położysz do snu, nie będziesz się bał,
a gdy zaśniesz, będziesz miał miły sen.
25 Nie lękaj się strachu znienacka
ani nieszczęścia, gdy spada na bezbożnych,
26 Gdyż Pan będzie twoją ufnością,
a twojej nogi strzec będzie od sideł.
Wezwanie do dobroczynności
27 Nie wzbraniaj się czynić dobrze potrzebującemu,
jeżeli to leży w twojej mocy.
28 Nie mów do swego bliźniego:
Idź i przyjdź znowu, dam ci to jutro
— jeżeli możesz to teraz uczynić.
29 Nie knuj złego przeciwko swemu bliźniemu,
gdy ci ufa mieszkając z tobą!
30 Nie spieraj się z nikim bez powodu,
gdy ci nic złego nie wyrządził!
31 Nie zazdrość człowiekowi gwałtownemu
i nie obieraj żadnej jego drogi,
32 Gdyż przewrotny jest obrzydliwością dla Pana;
lecz szczerzy są jego przyjaciółmi.
33 Klątwa Pana spoczywa na domu bezbożnego,
lecz błogosławi On mieszkaniu sprawiedliwych.
34 Z szyderców szydzi,
lecz pokornym okazuje łaskę.
35 Mądrzy dziedziczą chwałę,
lecz głupcy są okryci hańbą.