1 El que se empecina ante la reprensión
acabará en la ruina pronto y sin remedio.
2 Cuando los justos triunfan, el pueblo se alegra;
cuando gobierna el impío, el pueblo gime.
3 El que ama la sabiduría alegra a su padre;
el que frecuenta rameras dilapida sus bienes.
4 Con justicia, el rey afirma la tierra;
la destruye el que impone tributos.
5 El que prodiga lisonjas a su prójimo
solo está tendiéndole una trampa.
6 El pecado del malvado es su propia trampa,
pero el justo canta y vive feliz.
7 El justo hace suya la causa de los pobres;
de esto, el impío no entiende nada.
8 Los burlones pueden azuzar a toda una ciudad,
pero los sabios saben calmar los ánimos.
9 Cuando el sabio entra en pleito con el necio,
el necio no deja de reírse ni de burlarse.
10 Los homicidas odian al hombre cabal,
pero los hombres honrados buscan su bien.
11 El necio da rienda suelta a su enojo,
pero el sabio sabe cómo calmarlo.
12 Cuando un gobernante hace caso de mentiras,
todos sus servidores se vuelven corruptos.
13 El pobre y el usurero coinciden en algo:
el Señor da luz a los ojos de ambos.
14 El trono del rey se afirma para siempre,
si este juzga a los pobres con la verdad.
15 La vara y la corrección imparten sabiduría,
pero el hijo consentido avergüenza a su madre.
16 Si aumentan los impíos, aumenta el pecado,
pero los justos los verán fracasar.
17 Corrige a tu hijo, y vivirás tranquilo,
y a ti mismo te dará grandes alegrías.
18 Cuando no hay visión, el pueblo se desvía;
¡dichoso aquel que obedece la ley!
19 Al siervo no se le corrige con palabras,
porque entiende pero no hace caso.
20 Fíjate en la gente que habla a la ligera:
¡más se espera del necio que de esa gente!
21 Si desde niño el amo consiente al siervo,
al final el siervo será su amo.
22 El hombre irascible suscita contiendas,
y el hombre violento comete muchos pecados.
23 La soberbia humilla al hombre;
al humilde de espíritu lo sostiene la honra.
24 El cómplice del ladrón se odia a sí mismo,
pues oye la imprecación y guarda silencio.
25 El miedo a los hombres es una trampa,
pero el que confía en el Señor es exaltado.
26 Muchos buscan el favor del gobernante,
pero la sentencia de cada uno viene del Señor.
27 Para los justos, los malvados son repugnantes;
para los malvados, los repugnantes son los justos.
1 Kto mimo wielu upomnień trwa w uporze,
będzie nagle, bez ratunku zdruzgotany.
2 Gdy sprawiedliwi sprawują władzę, lud się cieszy;
lecz gdy rządzą bezbożni, lub wzdycha.
3 Kto kocha mądrość, sprawia radość ojcu,
lecz kto obcuje z nierządnicami, trwoni majątek.
4 Król umacnia kraj prawem;
kto ściąga wiele podatków, niszczy go.
5 Kto schlebia swojemu przyjacielowi,
ten mu zastawia sidła na nogi.
6 Zły człowiek wikła się we własnym grzechu,
lecz sprawiedliwy raduje się i weseli.
7 Nabożny zajmuje się sprawą ubogich,
lecz bezbożny w ogóle na nią nie zważa.
8 Naśmiewcy wywołują w mieście zamieszki,
lecz mędrcy uśmierzają gniew.
9 Gdy mądry wiedzie spór z głupim,
to ten raz wybucha, raz się śmieje, i nie dochodzi do pojednania.
10 Krwiożercy nienawidzą nienagannego,
lecz prawi troszczą się o jego życie.
11 Głupi ujawnia całą swoją porywczość,
lecz mądry w końcu ją uśmierza.
12 Gdy władcą słucha kłamstw,
wszyscy jego słudzy są bezbożni.
13 Gdy biedny spotyka się ze zdziercą,
Pan obdarza światłem oczy obydwu.
14 Tron króla, który sprawiedliwie rozsądza ubogich,
będzie na wieki umocniony.
15 Rózga i karcenie dają mądrość,
lecz nieposłuszny chłopiec przynosi wstyd swojej matce.
16 Gdy występni stają się potężni, wtedy i grzech się wzmaga;
lecz sprawiedliwi oglądać będą ich upadek.
17 Karć swojego syna, a oszczędzi ci niepokoju
i sprawi rozkosz twojej duszy.
18 Gdzie nie ma objawienia, tam lud się rozprzęga;
błogosławiony ten, kto przestrzega nauki.
19 Samymi słowami sługi się nie poprawi,
bo choć je rozumie, nie bierze ich pod uwagę.
20 Czy widziałeś nierozważnego przez pośpiech w swoich słowach?
Więcej można się spodziewać po głupim niż po nim.
21 Kto rozpieszcza swojego sługę za młodu,
ten w końcu spotka się z jego uporem.
22 Człowiek skłonny do gniewu wszczyna zwadę,
a porywczy popełnia wiele błędów.
23 Pycha przywodzi człowieka do upadku,
lecz pokorny duchem dostępuje czci.
24 Kto się dzieli ze złodziejem, nienawidzi swojej duszy;
słyszy przekleństwo, a jednak go nie wydaje.
25 Lęk przed ludźmi nastawia na człowieka sidła,
lecz kto ufa Panu, ten jest bezpieczny.
26 Wielu zabiega o względy władcy,
lecz Pan wymierza każdemu sprawiedliwość.
27 Ohydą dla sprawiedliwych jest człowiek niegodziwy;
lecz kto postępuje nienagannie, jest ohydą dla bezbożnego.