1 Łagodna odpowiedź uśmierza gniew,
lecz przykre słowo wywołuje złość.
2 Język mędrców rozsiewa wiedzę,
lecz usta głupców tryskają głupotą.
3 Oczy Pana są na każdym miejscu
i śledzą złych i dobrych.
4 Łagodny język jest drzewem życia,
lecz jego przewrotność powoduje zmartwienie serca.
5 Głupiec gardzi karceniem swojego ojca,
lecz kto zważa na napomnienia, postępuje roztropnie.
6 W domu sprawiedliwego jest wielki dostatek,
lecz dochody bezbożnego marnieją.
7 Wargi mędrców rozsiewają wiedzę,
lecz serce głupców jest przewrotne.
8 Ofiara bezbożnych jest ohydą dla Pana,
lecz modlitwa prawych podoba mu się.
9 Ohydą dla Pana jest droga bezbożnego,
lecz naśladowcę sprawiedliwości On miłuje.
10 Surowa kara spada na tego, kto zbacza z drogi:
kto nienawidzi napomnienia, musi umrzeć.
11 Kraina umarłych i Otchłań są otwarte przed Panem,
tym bardziej serca synów ludzkich.
12 Szyderca nie lubi tego, kto go napomina,
nie chce iść do mędrców.
13 Radosne serce rozwesela oblicze;
lecz gdy serce jest zmartwione, duch jest przygnębiony.
14 Serce rozumne szuka wiedzy,
lecz usta głupców karmią się głupotą.
15 Wszystkie dni uciśnionego są złe;
lecz człowiek wesołego usposobienia ma ustawiczną ucztę.
16 Lepiej mało z bojaźnią Pana,
niż wielkie skarby z niepokojem.
17 Lepsza jest potrawa z jarzyn, a przy tym miłość,
niż karmny wół wraz z nienawiścią.
18 Człowiek porywczy wywołuje zwadę,
lecz cierpliwy zażegnuje spór.
19 Droga leniwego jest jak płot kolczasty,
lecz ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Mądry syn sprawia ojcu radość,
lecz człowiek głupi lekceważy swoją matkę.
21 Głupota sprawia radość nierozsądnemu,
lecz mąż roztropny chodzi ścieżką prostą.
22 Gdzie nie ma narady, nie udają się zamysły;
lecz gdzie jest wielu doradców, tam jest powodzenie.
23 Raduje to człowieka, gdy umie dać odpowiedź;
jakże dobre jest słowo we właściwym czasie!
24 Rozumny idzie drogą życia wzwyż,
aby uniknąć krainy umarłych w dole.
25 Pan burzy dom butnych,
lecz ustala granicę wdowy.
26 Zamysły złych są ohydą dla Pana,
lecz miłe mu są słowa czystych.
27 Burzy swój dom ten, kto jest przekupny;
lecz kto nienawidzi łapówek, będzie żył.
28 Serce sprawiedliwego rozważa, co odpowiedzieć,
lecz z ust bezbożnych tryska złość.
29 Pan jest daleki od bezbożnych,
lecz wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Pogodne spojrzenie rozwesela serce,
a dobra nowina krzepi kości.
31 Ucho, które słucha zbawiennego napomnienia,
chętnie przebywa w gronie mędrców.
32 Kto nie zważa na karność, gardzi własnym życiem,
lecz kto słucha napomnienia, nabywa rozumu.
33 Bojaźń Pana jest szkołą mądrości,
a pokora poprzedza chwałę.
1 La respuesta amable calma la ira;
la respuesta grosera aumenta el enojo.
2 La lengua sabia adorna el conocimiento;
la boca de los necios profiere tonterías.
3 Los ojos del Señor están en todas partes,
y observan a los malos y a los buenos.
4 La lengua apacible es árbol de vida;
la lengua perversa daña el espíritu.
5 El necio desprecia la corrección de su padre;
el que la acata, alcanza la prudencia.
6 En la casa del justo siempre hay abundancia;
en las ganancias del impío siempre hay problemas.
7 La boca de los sabios imparte conocimientos;
el corazón de los necios hace todo lo contrario.
8 El Señor aborrece las ofrendas de los impíos,
pero recibe con agrado la oración de los rectos.
9 El Señor aborrece el camino del impío,
pero ama al que va en pos de la justicia.
10 Para el descarriado, la corrección es molesta;
pero aborrecerla conduce a la muerte.
11 Ante el Señor están la muerte y el sepulcro,
¡y también el corazón de los seres humanos!
12 Al burlón no le gusta que lo reprendan,
ni tampoco se junta con los sabios.
13 Un corazón alegre le hace bien al rostro,
pero las penas del corazón abaten el ánimo.
14 El corazón entendido tiene hambre de saber;
la boca del necio se alimenta de tonterías.
15 Si estás triste, todos los días son malos;
si estás feliz, todos los días son de fiesta.
16 Es mejor lo poco, con el temor del Señor,
que lo mucho, con muchos problemas.
17 Es mejor comer legumbres con amor,
que comer carne de res con odio.
18 El hombre iracundo provoca conflictos;
el que se controla, aplaca las rencillas.
19 El perezoso va por una senda espinosa;
el hombre recto camina como en una calzada.
20 El hijo sabio hace feliz a su padre;
el hijo necio hace infeliz a su madre.
21 Al necio, ser necio lo hace feliz,
pero el que es entendido corrige sus pasos.
22 Los planes fracasan por falta de consejos,
pero triunfan cuando hay muchos consejeros.
23 El hombre es feliz cuando sabe responder;
¡y qué buena es una respuesta oportuna!
24 Para el entendido, la vida es un camino ascendente
que lo aleja de caer en el sepulcro.
25 El Señor destruye la casa de los soberbios,
pero afirma el patrimonio de la viuda.
26 Al Señor le repugnan los planes malvados,
pero las palabras amables le son aceptables.
27 El que es ambicioso trastorna su casa,
pero el que desprecia el soborno vivirá.
28 El justo piensa bien, antes de responder;
la boca de los impíos profiere malas palabras.
29 El Señor está lejos de los impíos,
pero oye la oración de los justos.
30 La luz de los ojos alegra el corazón,
y las buenas noticias fortalecen los huesos.
31 El que presta oído a las advertencias de vida,
convivirá con los sabios.
32 Despreciar la disciplina es no apreciarse uno mismo;
obedecer la corrección es poseer entendimiento.
33 El temor del Señor corrige y da sabiduría;
antes que honra, humildad.