1 Lepszy jest ubogi, który postępuje nienagannie,
niż bogacz, który jest krętaczem i głupcem.
2 Gdzie nie ma rozwagi, tam nawet gorliwość nie jest dobra;
kto spiesznie kroczy naprzód, może się potknąć.
3 To głupota prowadzi człowieka na manowce,
a potem jego serce wybucha gniewem na Pana.
4 Bogactwo zjednywa wielu przyjaciół,
lecz ubogiego przyjaciel opuszcza.
5 Fałszywy świadek nie uniknie kary,
a kto mówi kłamstwa, nie ujdzie cało.
6 Wielu schlebia możnemu
i każdy jest przyjacielem męża szczodrego.
7 Ubogiego nienawidzą wszyscy jego bracia,
tym bardziej trzymają się z dala jego przyjaciele.
8 Kto nabywa rozumu, miłuje swoją duszę;
kto zachowuje roztropność, znajduje dobro.
9 Fałszywy świadek nie uniknie kary,
a kto mówi kłamstwa, ginie.
10 Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach,
tym mniej niewolnikowi, aby panował nad książętami.
11 W cierpliwości zaznacza się roztropność człowieka,
a chlubą jego jest, gdy zapomina o krzywdach.
12 Gniew króla jest jak pomruk lwa,
lecz jego łaska jak rosa na trawie.
13 Głupi syn jest nieszczęściem dla swojego ojca,
a kłótliwa kobieta jest jak stale cieknąca rynna.
14 Dom i mienie dziedziczy się po rodzicach,
lecz roztropna żona jest darem Pana.
15 Lenistwo pogrąża w głęboki sen,
a człowiek gnuśny cierpi głód.
16 Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoje życie,
lecz kto nie zważa na swoje drogi, umrze.
17 Kto się lituje nad ubogim, pożycza Panu,
a ten mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
18 Ćwicz swego syna, póki jeszcze jest nadzieja;
lecz nie unoś się przy tym, aby nie spowodować jego śmierci.
19 Kto wybucha wielkim gniewem, płaci grzywnę,
a jeśli go zachowa, musi ją powtórzyć.
20 Słuchaj rady i przyjmij karcenie,
abyś w przyszłości był mądry.
21 Wiele zamysłów jest w sercu człowieka,
lecz dzieje się wola Pana.
22 Zyskiem człowieka jest jego dobroć
i lepszy jest ubogi niż kłamca.
23 Bojaźń Pana prowadzi do życia
i kto ją ma, odpoczywa syty i nie dozna nieszczęścia.
24 Leniwy zanurza rękę w misie,
lecz do ust jej nie podnosi.
25 Uderz w szydercę, a prostak zmądrzeje;
karć rozumnego, a nabędzie wiedzy.
26 Kto z ojcem źle się obchodzi i wypędza matkę,
ten jest bezwstydnym i zepsutym synem.
27 Synu mój, gdy zaprzestaniesz słuchać napomnień,
oddalisz się od słów mądrości.
28 Bezecny świadek szydzi z prawa,
a usta bezbożnych ociekają bezprawiem.
29 Na naśmiewców przygotowane są baty,
a chłosty na grzbiet głupców.