Znikomość życia
1 Zaprawdę! Wszystko to rozważyłem w swoim sercu
i we wszystkim tym stwierdziłem,
że sprawiedliwi i mędrcy, i wszystkie ich dzieła są w ręku Boga,
zarówno miłość jak i nienawiść.
Człowiek nie wie, co go spotka.
2 Bo wszystkich spotyka ten sam los:
Sprawiedliwego i bezbożnego,
czystego i nieczystego,
ofiarującego i tego, który nie ofiaruje,
dobrego i grzesznika,
tego, który przysięga, i tego, który się wstrzymuje od przysięgi.
3 To jest najgorsze z wszystkich rzeczy, jakie się dzieją pod słońcem:
że wszystkich spotyka ten sam los,
Lecz również serce synów ludzkich jest pełne zła
i głupota jest w ich sercu, dopóki żyją,
a potem idzie się do umarłych.
4 Kto należy do grona żyjących, ten jeszcze ma nadzieję;
gdyż żywy pies jest lepszy niż martwy lew.
5 Wiedzą bowiem żywi, że muszą umrzeć,
lecz umarli nic nie wiedzą
i już nie ma dla nich żadnej zapłaty,
gdyż ich imię idzie w zapomnienie.
6 Zarówno ich miłość, jak ich nienawiść,
a także ich gorliwość dawno minęły;
i nigdy już nie mają udziału w niczym z tego,
co się dzieje pod słońcem.
7 Nuże więc, jedz radośnie swój chleb
i pij w dobrym nastroju swoje wino,
gdyż Bogu już dawno miłą jest ta twoja czynność.
8 Noś zawsze białe szaty,
a na twojej głowie niech nigdy nie braknie olejku.
9 Używaj życia ze swoją ukochaną żoną
po wszystkie dni twojego marnego bytowania,
jakie ci dał pod słońcem,
bo to jest twój udział w życiu i trudzie,
jaki znosisz, pod słońcem.
10 Na co natknie się twoja ręka, abyś to zrobił,
to zrób według swojej możności,
bo w krainie umarłych, do której idziesz,
nie ma ani działania, ani zamysłów,
ani poznania, ani mądrości.
11 I ponownie stwierdziłem pod słońcem,
że nie najszybszym przypada nagroda
i nie najdzielniejszym zwycięstwo,
również nie najmędrsi zdobywają chleb,
a najroztropniejsi bogactwo, ani najuczeńsi uznanie,
lecz że odpowiedni czas i przypadek stanowią o powodzeniu ich wszystkich.
12 Przecież człowiek nie zna nawet swojego czasu,
podobnie jak ryby, które się łowi zdradliwą siecią,
i jak ptaki, które się łapie w sidła:
Tak synowie ludzcy zostają uwikłani w złym czasie,
który nagle na nich przypada.
Przykład mądrości
13 Widziałem również taki przykład mądrości pod słońcem
i wydała mi się wielką:
14 Było małe miasto i niewielu w nim mieszkańców.
Wyruszył przeciwko niemu wielki król,
obległ je i wystawił przeciw niemu potężne machiny oblężnicze.
15 A znajdował się w nim pewien ubogi mędrzec;
ten mógłby był wyratować to miasto swoją mądrością.
Lecz nikt nie wspomniał owego ubogiego męża.
16 Wtedy powiedziałem sobie:
Mądrość jest lepsza niż siła,
lecz mądrość ubogiego jest w pogardzie
i jego słów się nie słucha.
17 Słowa mędrców, które znajdują posłuch,
są lepsze niż krzyk władcy głupców.
18 Mądrość jest lepsza, niż zbroja,
lecz jeden grzesznik może popsuć wiele dobrego.