Sprawiedliwy sąd Boga
1 Dlatego nic nie masz na swoją obronę, kimkolwiek jesteś, człowieku, gdy osądzasz. W czym bowiem osądzasz drugiego, na siebie samego wydajesz wyrok, bo czynisz to samo, za co innych osądzasz. 2 Wiemy zaś, że zgodny z prawdą sąd Boga spotyka tych, którzy tak postępują. 3 A może liczysz na to, człowieku, który sądzisz tych, co tak postępują, a czynisz to samo, że unikniesz sądu Boga? 4 A może lekceważysz bogactwo Jego dobroci i cierpliwości, i wielkoduszności, zapominając o tym, że dobroć Boga prowadzi cię do nawrócenia? 5 Tak więc z powodu twojej zatwardziałości i niezdolnego do nawrócenia serca, gromadzisz nad sobą gniew na dzień gniewu i objawienia sprawiedliwego sądu Boga, 6 który odda każdemu według jego czynów: 7 tym, którzy wytrwale czynią dobrze, dążą do chwały i szacunku, i nieśmiertelności, da życie wieczne, 8 tym natomiast, którzy powodowani samolubną rywalizacją nie przyjmują prawdy, a ulegają nieprawości – gniew i złość; 9 utrapienie i ucisk każdemu człowiekowi, który czyni zło, najpierw Żydowi, potem Grekowi; 10 chwałę natomiast i szacunek, i pokój każdemu, kto czyni dobro, najpierw Żydowi, potem Grekowi. 11 Bóg bowiem nie ma względu na osobę. 12 Ci, którzy bez Prawa zgrzeszyli, bez Prawa również zginą, ci zaś, którzy będąc pod Prawem zgrzeszyli, przez Prawo zostaną osądzeni. 13 Nie słuchacze Prawa są przecież sprawiedliwi przed Bogiem, ale zostaną usprawiedliwieni ci, którzy postępują zgodnie z Prawem. 14 Jeśli bowiem poganie, nie mając Prawa, z natury czynią to, co Prawo nakazuje, to chociaż go nie mają, sami dla siebie są Prawem. 15 Wykazują, że czyn zgodny z Prawem jest wpisany w ich serca, bo ich sumienie jawi się równocześnie jako świadek, między jednymi a drugimi myślami, które oskarżają lub bronią. 16 A zostanie to ujawnione w dniu, w którym Bóg przez Jezusa Chrystusa będzie sądził ukryte czyny ludzkie według mojej Ewangelii.
Żydzi i Prawo
17 Jeśli zaś ty, który uważasz się za Żyda, zaufałeś Prawu i chlubisz się Bogiem, 18 a będąc pouczonym przez Prawo, poznajesz Jego wolę i umiesz rozpoznać, co jest lepsze, 19 i uważasz siebie za przewodnika ślepych, za światło dla tych, którzy są w ciemności, 20 za wychowawcę nierozsądnych, nauczyciela niedojrzałych, mając ukształtowaną wiedzę i prawdę w Prawie, 21 to dlaczego pouczając drugiego, samego siebie nie pouczasz? Dlaczego głosisz, że nie wolno kraść, a kradniesz? 22 Mówisz, aby nie cudzołożyć, a cudzołożysz? Brzydzisz się bożkami, a dopuszczasz się świętokradztwa? 23 Chlubisz się Prawem, a przez przekroczenie Prawa znieważasz Boga? 24 To bowiem z waszego powodu , jak napisano, poganie bluźnią imieniu Boga . 25 Z obrzezania masz pożytek wówczas, gdy przestrzegasz Prawa. Jeśli natomiast przekraczasz Prawo, twoje obrzezanie staje się nieobrzezaniem. 26 Jeśli więc nieobrzezany przestrzega przepisów Prawa, to czy jego nieobrzezanie nie będzie mu uznane za obrzezanie? 27 Dlatego ten, który z natury jest nieobrzezany, a wypełnia Prawo, będzie sądził ciebie, który wobec litery i obrzezania łamiesz Prawo. 28 Nie ten bowiem jest Żydem, który jest nim zewnętrznie i nie ten jest obrzezany, kto ma znak na ciele, 29 ale Żydem jest ten, który jest nim wewnętrznie, a prawdziwym obrzezaniem jest obrzezanie serca przez Ducha, a nie przez literę. Ten ma chwałę nie od ludzi, ale od Boga.
Paweł wykazuje winę Żydów
1 Nie ma przeto usprawiedliwienia dla ciebie, kimkolwiek jesteś, człowiecze, który sądzisz; albowiem, sądząc drugiego, siebie samego potępiasz, ponieważ ty, sędzia, czynisz to samo.
2 Bo wiemy, że sąd Boży słusznie spada na tych, którzy takie rzeczy czynią.
3 Czy mniemasz, człowiecze, który osądzasz tych, co takie rzeczy czynią, a sam je czynisz, że ujdziesz sądu Bożego?
4 Albo może lekceważysz bogactwo jego dobroci i cierpliwości, i pobłażliwości, nie zważając na to, że dobroć Boża do upamiętania cię prowadzi?
5 Ty jednak przez zatwardziałość swoją i nieskruszone serce gromadzisz sobie gniew na dzień gniewu i objawienia sprawiedliwego sądu Boga,
6 Który odda każdemu według uczynków jego:
7 Tym, którzy przez trwanie w dobrym uczynku dążą do chwały i czci, i nieśmiertelności, da żywot wieczny;
8 Tych zaś, którzy o uznanie dla siebie zabiegają i sprzeciwiają się prawdzie, a hołdują nieprawości, spotka gniew i pomsta.
9 Tak, utrapienie i ucisk spadnie na duszę każdego człowieka, który popełnia złe, najprzód Żyda, potem i Greka,
10 A chwała i cześć, i pokój każdemu, który czyni dobrze, najpierw Żydowi, a potem i Grekowi.
11 Albowiem u Boga nie ma względu na osobę.
12 Bo ci, którzy bez zakonu zgrzeszyli, bez zakonu też poginą; a ci, którzy w zakonie zgrzeszyli, przez zakon sądzeni będą;
13 Gdyż nie ci, którzy zakonu słuchają, są sprawiedliwi u Boga, lecz ci, którzy zakon wypełniają, usprawiedliwieni będą.
14 Skoro bowiem poganie, którzy nie mają zakonu, z natury czynią to, co zakon nakazuje, są sami dla siebie zakonem, chociaż zakonu nie mają;
15 Dowodzą też oni, że treść zakonu jest zapisana w ich sercach; wszak świadczy o tym sumienie ich oraz myśli, które nawzajem się oskarżają lub też biorą w obronę;
16 Będzie to w dniu, kiedy według ewangelii mojej Bóg sądzić będzie ukryte sprawy ludzkie przez Jezusa Chrystusa.
17 Jeśli tedy ty mienisz się Żydem i polegasz na zakonie, i chlubisz się Bogiem,
18 I znasz wolę jego, i umiesz rozróżnić dobre od złego, będąc pouczonym przez zakon,
19 I uważasz siebie samego za wodza ślepych, za światłość dla tych, którzy są w ciemności,
20 Za wychowawcę nierozumnych, za nauczyciela dzieci, mającego w zakonie ucieleśnienie wiedzy i prawdy,
21 Ty więc, który uczysz drugiego, siebie samego nie pouczasz? Który głosisz, żeby nie kradziono, kradniesz?
22 Który mówisz, żeby nie cudzołożono, cudzołożysz? Który wstręt czujesz do bałwanów, dopuszczasz się świętokradztwa?
23 Który się chlubisz zakonem, przez przekraczanie zakonu bezcześcisz Boga?
24 Albowiem z waszej winy, jak napisano, poganie bluźnią imieniu Bożemu.
25 Bo obrzezanie jest pożyteczne, jeśli przestrzegasz zakonu; jeśli jednak jesteś przestępcą zakonu, obrzezanie twoje stało się nieobrzezaniem.
26 Jeśli więc ten, który nie ma obrzezania, zachowuje przykazania zakonu, czyż jego nieobrzezanie nie będzie po czytane za obrzezanie?
27 Przeto ten, który cieleśnie jest nieobrzezany, a wypełnia zakon, będzie sądził ciebie, który mimo litery zakonu i obrzezania jesteś przestępcą zakonu.
28 Albowiem nie ten jest Żydem, który jest nim na zewnątrz, i nie to jest obrzezanie, które jest widoczne na ciele,
29 Ale ten jest Żydem, który jest nim wewnętrznie, i to jest obrzezanie, które jest obrzezaniem serca, w duchu, a nie według litery; taki ma chwałę nie u ludzi, lecz u Boga.