Reszta Izraela
1 Pytam więc: Czy Bóg odrzucił swój lud? To niemożliwe! I ja przecież jestem Izraelitą, potomkiem Abrahama, z plemienia Beniamina. 2 Bóg nie odrzucił swojego ludu, który wcześniej poznał. Czy nie wiecie, co mówi Pismo o Eliaszu? Jak skarży się przed Bogiem na Izraela: 3 Panie, pozabijali Twoich proroków, zburzyli Twoje ołtarze, mnie samego pozostawili i nastają na moje życie? 4 Co jednak mówi mu głos Boży? Pozostawiłem sobie siedem tysięcy mężów, którzy nie zgięli kolan przed Baalem. 5 Podobnie i teraz pozostała reszta dzięki wybraniu przez łaskę. 6 Jeśli zaś dzięki łasce, to nie z powodu uczynków, bo wtedy łaska nie byłaby już łaską. 7 Cóż więc? Czego Izrael szuka, tego nie osiągnął, wybrani jednak osiągnęli. Ci natomiast, co pozostali, zostali pogrążeni w zatwardziałości, 8 tak, jak napisano:
Bóg dał im ducha odurzenia,
oczy, aby nie widzieli,
i uszy, aby nie słyszeli,
aż do dnia dzisiejszego.
9 Także Dawid mówi:
Niech ich stół stanie się pułapką i sidłem,
zgorszeniem i odpłatą dla nich.
10 Niech ich oczy zostaną pogrążone w ciemności,
aby nie widzieli,
a ich grzbiet zegnij na zawsze.
Zbawienie pogan
11 Pytam więc: Czy się potknęli, aby upaść? To niemożliwe! Ale z powodu ich występku zbawienie stało się udziałem pogan, aby pobudzić ich do zazdrości. 12 Jeśli ich występek stał się bogactwem dla świata, a ich poniżenie bogactwem dla pogan, to czym zaobfituje ich pełne uczestnictwo?
13 Mówię zaś wam, poganom: Właśnie jako apostoł pogan chlubię się swoją służbą. 14 Obym w ten sposób pobudził moich rodaków do zazdrości i niektórych z nich doprowadził do zbawienia. 15 Jeśli bowiem odrzucenie ich okazało się pojednaniem dla świata, to czym będzie przyjęcie ich, jeśli nie powstaniem z martwych do życia? 16 Jeśli zaczyn jest święty, to i ciasto, i jeśli korzeń jest święty, to i gałęzie.
17 Jeśli niektóre gałęzie zostały odłamane, a ty, będąc z dzikiego drzewa oliwnego, zostałeś wszczepiony na ich miejsce i z korzeni czerpiesz soki drzewa oliwnego, 18 to nie chełp się poniżeniem tych gałęzi. Jeśli jednak się chełpisz, to pamiętaj, że nie ty dźwigasz korzeń, lecz korzeń ciebie. 19 Powiesz może: Odłamano gałęzie, abym ja mógł zostać wszczepiony. 20 Słusznie, zostały odłamane z powodu braku wiary, ty zaś trwasz dzięki wierze. Nie miej jednak o sobie zbyt wysokiego mniemania, ale się bój. 21 Jeśli bowiem Bóg nie oszczędził gałęzi naturalnych, może i ciebie nie oszczędzić. 22 Spójrz więc na łagodność i surowość Boga: dla tych, którzy upadli, surowość, dla ciebie zaś łagodność Boga, o ile wytrwasz w łagodności. W przeciwnym razie, ty też będziesz odcięty. 23 I oni jednak, jeśli odrzucą niewiarę, zostaną wszczepieni, gdyż Bóg ma moc wszczepić ich ponownie. 24 Jeżeli bowiem ty zostałeś odcięty od tego, według natury dzikiego, drzewa oliwnego i wbrew naturze wszczepiony w szlachetne drzewo oliwne, o wiele bardziej tamci, którzy według natury należą do niego, zostaną wszczepieni we własne drzewo oliwne.
Odnowienie Izraela
25 Nie chcę, bracia, żebyście byli nieświadomi tej tajemnicy i sami w sobie zadufani: częściowa zatwardziałość Izraela ma miejsce aż do czasu wejścia wszystkich pogan. 26 I w ten sposób cały Izrael będzie zbawiony, tak jak napisano:
Przyjdzie z Syjonu Wybawiciel
i odwróci bezbożności od Jakuba.
27 A to będzie Moje Przymierze z nimi,
gdy zgładzę ich grzechy.
28 Zgodnie z Ewangelią są nieprzyjaciółmi ze względu na was, zgodnie zaś z wybraniem są umiłowanymi ze względu na ojców. 29 Nieodwołalne są bowiem dary i powołanie Boże. 30 Podobnie jak kiedyś wy byliście nieposłuszni Bogu, teraz zaś dostąpiliście miłosierdzia z powodu ich nieposłuszeństwa, 31 tak i oni stali się teraz nieposłuszni z powodu okazanego wam miłosierdzia, aby też i oni dostąpili miłosierdzia. 32 Bóg bowiem wszystkim nałożył więzy nieposłuszeństwa, aby wszystkim okazać miłosierdzie.
33 O głębokości bogactwa, mądrości i poznania Boga! Jak niezbadane są Jego sądy i niepoznawalne Jego drogi.
34 Kto bowiem poznał sposób myślenia Pana,
albo kto był Jego doradcą?
35 Lub kto pierwszy Go obdarował,
aby otrzymać zapłatę?
36 Z Niego bowiem, przez Niego i dla Niego jest wszystko. Jemu chwała na wieki. Amen.
Częściowe odrzucenie Izraela
1 Pytam więc: Czy Bóg odrzucił swój lud? Bynajmiej. Przecież i ja jestem Izraelitą, z potomstwa Abrahama, z pokolenia Beniamina.
2 Nie odrzucił Bóg swego ludu, który uprzednio sobie upatrzył. Albo czy nie wiecie, co mówi Pismo o Eliaszu, jak się uskarża przed Bogiem na Izraela:
3 Panie, proroków twoich pozabijali, ołtarze twoje poburzyli; i zostałem tylko ja sam, lecz i na moje życie nastają.
4 Ale co mu mówi wyrocznia Boża? Zostawiłem sobie siedem tysięcy mężów, którzy nie zgięli kolan przed Baalem.
5 Podobnie i obecnie pozostała resztka według wyboru łaski.
6 A jeśli z łaski, to już nie z uczynków, bo inaczej łaska nie byłaby już łaską.
7 Cóż więc? Czego Izrael szukał, tego nie osiągnął, ale wybrani osiągnęli; pozostali zaś ulegli zatwardziałości,
8 Jak napisano:
Zesłał Bóg na nich ducha znieczulenia,
Dał im oczy, które nie widzą,
I uszy, które nie słyszą,
Aż do dnia dzisiejszego.
9 A Dawid powiada:
Niechaj stół ich stanie się dla nich
Sidłem i siecią,
I zgorszeniem, i zapłatą;
10 Niech zaćmią się ich oczy,
Aby nie widzieli,
A grzbiet ich pochyl na zawsze.
11 Mówię tedy: Czy się potknęli, aby upaść? Bynajmniej. Wszak wskutek ich upadku zbawienie doszło do pogan, aby w nich wzbudzić zawiść.
12 Bo jeśli ich upadek stał się bogactwem świata, a ich porażka bogactwem pogan, to o ileż bardziej ich pełnia?
Zbawienie pogan przez Ewangelię
13 Do was zaś, którzy jesteście z pogan, mówię: Skoro już jestem apostołem pogan, służbę moją chlubnie wykonuję;
14 Może w ten sposób pobudzę do zawiści rodaków moich i zbawię niektórych z nich.
15 Jeśli bowiem odrzucenie ich jest pojednaniem świata, to czym będzie przyjęcie ich, jeśli nie powstaniem do życia z martwych?
16 A jeśli zaczyn jest święty, to i ciasto; a jeśli korzeń jest święty, to i gałęzie.
17 Jeśli zaś niektóre z gałęzi zostały odłamane, a ty, będąc gałązką z dzikiego drzewa oliwnego, zostałeś na ich miejsce wszczepiony i stałeś się uczestnikiem korzenia i tłuszczu oliwnego,
18 To nie wynoś się nad gałęzie; a jeśli się chełpisz, to pamiętaj, że nie ty dźwigasz korzeń, lecz korzeń ciebie.
19 Powiesz tedy: Odłamane zostały gałęzie, abym ja był wszczepiony.
20 Słusznie! Odłamane zostały z powodu niewiary, ty zaś trwasz dzięki wierze; wzbijaj się w pychę, ale się strzeż.
21 Jeśli bowiem Bóg nie oszczędził gałęzi naturalnych, nie oszczędzi też ciebie.
22 Zważ tedy na dobrotliwość i surowość Bożą — surowość dla tych, którzy upadli, a dobrotliwość Bożą względem ciebie, o ile wytrwasz w dobroci, bo inaczej i ty będziesz odcięty.
23 Ale i oni, jeżeli nie będą trwali w niewierze, zostaną wszczepieni, gdyż Bóg ma moc wszczepić ich ponownie.
24 Bo jeżeli ty, odcięty z dzikiego z natury drzewa oliwnego, zostałeś wszczepiony wbrew naturze w szlachetne drzewo oliwne, o ileż pewniej zostaną wszczepieni w swoje drzewo oliwne ci, którzy z natury do niego należą.
Ostatecznym zamiarem Boga jest łaska dla wszystkich
25 A żebyście nie mieli zbyt wysokiego o sobie mniemania, chcę wam, bracia, odsłonić tę tajemnicę: zatwardziałość przyszła na część Izraela aż do czasu, gdy poganie w pełni wejdą,
26 I w ten sposób będzie zbawiony cały Izrael, jak napisano:
Przyjdzie z Syjonu wybawiciel
I odwróci bezbożność od Jakuba.
27 A to będzie przymierze moje z nimi,
Gdy zgładzę grzechy ich.
28 Co do ewangelii, są oni nieprzyjaciółmi Bożymi dla waszego dobra, lecz co do wybrania, są umiłowanymi ze względu na praojców.
29 Nieodwołalne są bowiem dary i powołanie Boże.
30 Bo jak i wy byliście niegdyś nieposłuszni Bogu, a teraz dostąpiliście miłosierdzia z powodu ich nieposłuszeństwa,
31 Tak i oni teraz, gdy wy dostępujecie miłosierdzia, stali się nieposłuszni, ażeby i oni teraz miłosierdzia dostąpili.
32 Albowiem Bóg poddał wszystkich w niewolę nieposłuszeństwa, aby się nad wszystkimi zmiłować.
33 O głębokości bogactwa i mądrości, i poznania Boga! Jakże niezbadane są wyroki jego i nie wyśledzone drogi jego!
34 Bo któż poznał myśl Pana?
Albo któż był doradcą jego?
35 Albo któż wpierw dał mu coś,
Aby za to otrzymać odpłatę?
36 Albowiem z niego i przez niego i ku niemu jest wszystko; jemu niech będzie chwała na wieki. Amen.