1 Niegodziwy ucieka, choć go nikt nie goni,
sprawiedliwy jest odważny jak młody lew.
2 Gdy kraj jest pełen przestępstw, wielu jest władców,
lecz dzięki człowiekowi rozumnemu i posiadającemu wiedzę
utrwala się ład.
3 Człowiek będący w potrzebie, który uciska ubogich,
jest jak niszcząca ulewa, po której nie ma chleba.
4 Ci, którzy odrzucają Prawo, schlebiają niegodziwemu,
ci, którzy zachowują Prawo, oburzają się na nich.
5 Ludzie źli nie rozumieją prawa,
ci, którzy szukają Pana, rozumieją wszystko.
6 Lepszy jest biedny, który postępuje uczciwie,
niż bogaty, który postępuje przewrotnie.
7 Kto zachowuje Prawo, jest synem rozumnym,
kto brata się z żarłokami, przynosi wstyd ojcu.
8 Kto powiększa swój majątek dzięki odsetkom i lichwie,
gromadzi to dla tego, kto lituje się nad biednymi.
9 Jeśli ktoś odwraca swoje ucho, by nie słuchać Prawa,
to nawet jego modlitwa będzie odrażająca.
10 Kto sprowadza prawych na złą drogę,
sam w swój dół wpadnie,
nieskazitelni zaś odziedziczą dobro.
11 Bogaty człowiek uważa się za mądrego,
rozumny biedak przejrzy go na wylot.
12 Gdy sprawiedliwi triumfują, chwała jest wielka,
gdy niegodziwi powstają, każdy się ukrywa.
13 Temu, kto ukrywa swoje grzechy, będzie się źle powodzić,
kto je wyznaje i porzuca, doświadczy miłosierdzia.
14 Szczęśliwy człowiek, który nieustannie trwa w bojaźni,
kto czyni zatwardziałym swoje serce, wpadnie w nieszczęście.
15 Niegodziwy, który panuje nad biednym narodem,
jest jak lew ryczący i grasujący niedźwiedź.
16 Książę pozbawiony rozumu jest wielkim zdziercą,
kto nienawidzi wymuszonego zysku, przedłuży swoje życie.
17 Człowiek, na którym ciąży przelanie krwi,
ucieka aż do śmierci – niech nikt nie udzieli mu pomocy!
18 Kto postępuje nieskazitelnie, będzie uratowany,
kto postępuje przewrotnie, niezwłocznie upadnie.
19 Kto uprawia swoją ziemię, nasyci się chlebem,
kto ugania się za nicością, będzie sycił się nędzą.
20 Człowiek wierny doświadczy wiele błogosławieństw,
kto szybko chce się wzbogacić, nie uniknie kary.
21 Nie dobrze jest być stronniczym,
za kawałek chleba człowiek może popełnić przestępstwo.
22 Chciwy goni za bogactwem,
a nie wie, że dopadnie go ubóstwo.
23 Kto napomina drugiego,
spotka się w końcu z większą przychylnością
niż ten, kto schlebia.
24 Kto okrada ojca i matkę i mówi: To nie jest przestępstwo,
jest sprzymierzeńcem tego, który niszczy.
25 Chciwy wszczyna kłótnie,
kto ufa Panu, będzie żył w dostatku.
26 Kto ufa samemu sobie, jest głupcem,
kto postępuje mądrze, zostanie uratowany.
27 Kto daje ubogiemu, nie będzie cierpiał niedostatku,
kto zakrywa oczy, ściągnie na siebie wiele przekleństw.
28 Gdy niegodziwi powstają, ukrywają się ludzie,
a gdy giną – mnożą się sprawiedliwi.
1 Występny ucieka, chociaż nikt go nie goni,
lecz sprawiedliwy jest nieustraszony jak młody lew.
2 Wskutek własnej winy kraj ma wielu władców,
lecz dzięki rozsądnemu i rozumnemu człowiekowi utrwala się prawo.
3 Człowiek bezbożny, który uciska ubogich,
jest jak ulewa, po której nie ma chleba.
4 Ci, którzy porzucają przepisy, chwalą bezbożnego;
lecz ci, którzy przestrzegają przepisów, zwalczają go.
5 Źli ludzie nie wiedzą, co słuszne,
lecz ci, którzy szukają Pana, rozumieją wszystko.
6 Lepszy jest ubogi, który postępuje nienagannie,
niż bogaty, który chodzi krętymi drogami.
7 Kto trzyma się przepisów, jest rozumnym synem,
lecz kto obcuje z żarłokami, przynosi ojcu hańbę.
8 Kto powiększa swój majątek przez lichwiarskie odsetki,
gromadzi go dla tego, który lituje się nad ubogimi.
9 U tego, kto odwraca ucho, aby nie słyszeć nauki,
nawet modlitwa jest ohydą.
10 Kto sprowadza prawych na drogę występku,
ten wpada we własny dół;
lecz dziedzictwem nienagannych jest szczęście.
11 Bogacz wydaje się sobie samemu mądrym,
lecz rozumny biedak zdoła go przejrzeć.
12 Gdy sprawiedliwi triumfują, wtedy jest wielkie święto,
lecz gdy bezbożni się podnoszą, ludzie kryją się.
13 Kto ukrywa występki, nie ma powodzenia,
lecz kto je wyznaje i porzuca, dostępuje miłosierdzia.
14 Szczęśliwy jest człowiek, który stale trwa w bojaźni Bożej;
lecz kto zatwardza serce, wpada w nieszczęście.
15 Ryczącym lwem i zgłodniałym niedźwiedziem
jest bezbożny władca dla ubogiego ludu.
16 Im mniej rozumu ma książę, tym okrutniejszym jest zdziercą;
lecz kto nienawidzi wymuszonych datków, długo żyć będzie.
17 Człowiek ścigany za zabójstwo ucieka
aż do grobu: niech go nie zatrzymują!
18 Kto postępuje uczciwie, doznaje pomocy;
kto chodzi krętymi ścieżkami, wpada w dół.
19 Kto uprawia swoją rolę, ma chleba pod dostatkiem;
lecz kto ugania się za nicościami, cierpi niedostatek.
20 Człowiek spolegliwy ma obfite błogosławieństwo;
kto chce się szybko wzbogacić, nie ujdzie kary.
21 Nie jest dobrze być stronniczym;
nawet dla kawałka chleba niejeden popełnia przestępstwo.
22 Człowiek zazdrosny szybko chce dojść do bogactwa,
a nie wie, że spadnie nań niedostatek.
23 Kto strofuje bliźniego, zbiera w końcu więcej podziękowania
niż język schlebiający.
24 Kto ograbia ojca lub matkę i mówi: To nie jest grzech,
jest wspólnikiem łotra.
25 Chciwiec wywołuje spory, lecz kto ufa Panu, bywa nasycony.
26 Kto ufa własnemu sercu, ten jest głupi;
kto mądrze postępuje, jest bezpieczny.
27 Kto daje ubogiemu, nie zazna braku,
lecz kto zasłania swoje oczy, zbiera wiele przekleństw.
28 Gdy grzesznicy są górą, ludzie się kryją,
a gdy giną, mnożą się sprawiedliwi.