Sobór Jerozolimski
1 Niektórzy przybysze z Judei nauczali braci: Jeśli się nie poddacie obrzezaniu według zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie zostać zbawieni. 2 Kiedy doszło do niemałych sporów i zatargów między nimi a Pawłem i Barnabą, postanowiono, że Paweł i Barnaba, oraz jeszcze kilku spośród nich, w sprawie tego sporu udadzą się do Jeruzalem, do apostołów i starszych. 3 Wysłani przez Kościół szli przez Fenicję i Samarię i opowiadali o nawróceniu pogan. Sprawiali tym wielką radość wszystkim braciom. 4 Kiedy przybyli do Jeruzalem, zostali przyjęci przez Kościół, apostołów i starszych. Opowiedzieli też, jak wielkich rzeczy dokonał Bóg przez nich. 5 Ci jednak ze stronnictwa faryzeuszy, którzy uwierzyli, powstali i oświadczyli: Trzeba ich obrzezać i nakazać im, żeby przestrzegali Prawa Mojżeszowego.
6 Zebrali się więc apostołowie i starsi, aby rozpatrzyć tę sprawę. 7 Gdy już długo nad tym dyskutowali, wstał Piotr i powiedział do nich: Wiecie, bracia, że Bóg od dawna wybrał mnie spośród was, aby z moich ust poganie usłyszeli słowa Ewangelii i uwierzyli. 8 Bóg, który zna serca, zaświadczył na ich korzyść, gdy dał im Ducha Świętego, podobnie jak nam. 9 Nie zrobił żadnej różnicy między nami a nimi, kiedy oczyścił przez wiarę ich serca. 10 Dlaczego więc teraz wystawiacie Boga na próbę i wkładacie na kark uczniów jarzmo, którego ani nasi ojcowie, ani my nie mieliśmy siły dźwigać. 11 Wierzymy przecież, że będziemy zbawieni przez łaskę Pana Jezusa, tak samo jak i oni.
12 Umilkli wszyscy, a potem słuchali Barnaby i Pawła, którzy opowiadali o tym, jak wielkich znaków i cudów wśród pogan dokonał przez nich Bóg. 13 A gdy i oni umilkli, odezwał się Jakub. Powiedział: Posłuchajcie mnie, bracia. 14 Szymon opowiedział, jak najpierw Bóg zatroszczył się, żeby wybrać sobie lud spośród pogan. 15 Zgadzają się z tym słowa Proroków, bo jest napisane: 16 Potem powrócę i odbuduję zniszczony przybytek Dawida. Odbuduję jego ruiny i wzniosę go, 17 aby odnaleźli Pana pozostali ludzie i wszystkie narody, nad którymi jest wzywane Moje imię – mówi Pan, który to sprawia. 18 Znane jest to od wieków. 19 Dlatego sądzę, że nie należy nakładać ciężarów na pogan, którzy nawracają się do Boga, 20 ale napisać im, żeby się wstrzymali od pokarmów ofiarowanych bożkom, od nierządu, od tego, co uduszone i od krwi. 21 Od dawna bowiem są po miastach tacy, którzy co szabat czytają Mojżesza i wykładają go w synagogach.
Uchwała soboru
22 Wtedy apostołowie i starsi wraz z całym Kościołem postanowili posłać do Antiochii razem z Pawłem i Barnabą wybranych spośród siebie ludzi: Judę, zwanego Barsabas, i Sylasa, którzy przewodzili braciom. 23 Posłali przez nich pismo tej treści: Apostołowie i starsi bracia przesyłają pozdrowienie braciom pogańskiego pochodzenia w Antiochii, w Syrii i w Cylicji. 24 Ponieważ usłyszeliśmy, że niektórzy spośród nas zaniepokoili was naukami i wzburzyli wasze dusze, bez naszego upoważnienia, 25 postanowiliśmy jednomyślnie posłać do was wybranych ludzi wraz z naszymi umiłowanymi Barnabą i Pawłem, 26 ludzi, którzy dla imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa poświęcili swoje życie. 27 Wysyłamy więc Judę i Sylasa, którzy powtórzą wam to samo ustnie. 28 Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego większego ciężaru oprócz tego, co konieczne. 29 Powstrzymajcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone i od nierządu. Dobrze uczynicie, jeżeli powstrzymacie się od tego. Bywajcie zdrowi!
30 Ci więc, którzy zostali posłani, przybyli do Antiochii, zwołali lud i oddali list. 31 Gdy go przeczytali, uradowali się z jego zachęcającej treści. 32 Juda i Sylas, którzy byli również prorokami, przez liczne nauki zachęcili i umocnili braci. 33 Po upływie pewnego czasu zostali wyprawieni przez braci z pozdrowieniami pokoju dla tych, którzy ich wysłali. 35 Paweł natomiast i Barnaba przebywali w Antiochii, nauczali i razem z wielu innymi głosili Dobrą Nowinę – Słowo Pana.
ŚWIADECTWA W DRODZE DO „KRAŃCÓW ZIEMI”
Druga podróż misyjna
Spór Pawła z Barnabą
36 Po pewnym czasie Paweł powiedział do Barnaby: Wróćmy już i zobaczmy, jak się mają bracia we wszystkich miastach, w których głosiliśmy Słowo Pana. 37 Barnaba chciał również zabrać Jana, zwanego Markiem. 38 Paweł jednak nie uważał za słuszne zabierać z sobą tego, który odszedł od nich w Pamfilii i nie brał udziału w ich pracy. 39 Doszło do ostrego starcia, w rezultacie którego się rozdzielili. Barnaba wziął Marka i popłynął na Cypr, 40 a Paweł dobrał sobie za towarzysza Sylasa i wyszedł, polecony przez braci łasce Pana. 41 Przechodził przez Syrię i Cylicję i umacniał Kościoły.
Nawrócenie pogan a zakon Mojżeszowy
1 A pewni ludzie, którzy przybyli z Judei, nauczali braci: Jeśli nie zostaliście obrzezani według zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie być zbawieni.
2 Gdy zaś powstał zatarg i spór niemały między Pawłem i Barnabą a nimi, postanowiono, żeby Paweł i Barnaba oraz kilku innych spośród nich udało się w sprawie tego sporu do apostołów i starszych do Jerozolimy.
3 Ci tedy, wyprawieni przez zbór, szli przez Fenicję i Samarię, opowiadając o nawróceniu pogan i sprawiając tym wielką radość wszystkim braciom.
4 A gdy przybyli do Jerozolimy, zostali przyjęci przez zbór oraz apostołów i starszych, i opowiedzieli, jak wielkich rzeczy dokonał Bóg przez nich.
5 Lecz niektórzy ze stronnictwa faryzeuszów, którzy uwierzyli, powstali, mówiąc: Trzeba ich obrzezać i nakazać im, żeby przestrzegali zakonu Mojżeszowego.
Sobór apostołów w Jerozolimie
6 Zgromadzili się więc apostołowie i starsi, aby tę sprawę rozważyć.
7 A gdy to już długo rozpatrywano, wstał Piotr i rzekł do nich: Mężowie bracia, wy wiecie, że Bóg już dawno spośród was mnie wybrał, aby poganie przez usta moje usłyszeli słowa Ewangelii i uwierzyli.
8 Bóg też, który zna serca, przyznał się do nich, dając im Ducha Świętego jak i nam,
9 I nie uczynił żadnej różnicy między nami a nimi, oczyściwszy przez wiarę ich serca.
10 Przeto teraz, dlaczego wyzywacie Boga, wkładając na kark uczniów jarzmo, którego ani ojcowie nasi, ani my nie mogliśmy unieść?
11 Wierzymy przecież, że zbawieni będziemy przez łaskę Pana Jezusa, tak samo jak i oni.
12 I umilkło całe zgromadzenie, i słuchali Barnaby i Pawła, gdy opowiadali, jakie to znaki i cuda uczynił przez nich Bóg między poganami.
13 A gdy ci umilkli, odezwał się Jakub, mówiąc: Mężowie bracia, posłuchajcie mnie!
14 Szymon opowiedział, jak to Bóg pierwszy zatroszczył się o to, aby spomiędzy pogan wybrać lud dla imienia swego.
15 A z tym zgadzają się słowa proroków, jak napisano:
16 Potem powrócę i odbuduję upadły przybytek Dawida,
I odbuduję jego ruiny, i podźwignę go,
17 Aby pozostali ludzie szukali Pana,
A także wszyscy poganie,
Nad którymi wezwane zostało imię moje,
Mówi Pan, który to czyni;
18 Znane to jest od wieków.
19 Dlatego sądzę, że nie należy czynić trudności tym spośród pogan, którzy nawracają się do Boga,
20 Ale polecić im, żeby się wstrzymywali od rzeczy splugawionych przez bałwany, od nierządu, od tego, co zadławione, i od krwi.
21 Mojżesz bowiem od dawien dawna ma po miastach takich, którzy go opowiadają, gdyż czyta się go w synagogach w każdy sabat.
List do nawróconych pogan
22 Wówczas postanowili apostołowie i starsi razem z całym zborem posłać do Antiochii wraz z Pawłem i Barnabą wybranych spośród siebie mężów: Judę, zwanego Barsabaszem, i Sylasa, zajmujących wśród braci przodujące stanowisko,
23 Dając im do ręki następujące pismo: Apostołowie i starsi, bracia braciom, pochodzącym z pogan w Antiochii i w Syrii, i w Cylicji, przesyłają pozdrowienie.
24 Ponieważ usłyszeliśmy, że niektórzy spośród nas zaniepokoili was naukami i wzburzyli dusze wasze, bez naszego upoważnienia,
25 Postanowiliśmy jednomyślnie posłać do was wybranych mężów wraz z umiłowanymi naszymi Barnabą i Pawłem,
26 Ludźmi, którzy oddali życie swoje dla imienia Pana naszego, Jezusa Chrystusa.
27 Wysłaliśmy tedy Judę i Sylasa, którzy wam to samo ustnie powiedzą.
28 Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, by nie nakładać na was żadnego innego ciężaru oprócz następujących rzeczy niezbędnych:
29 Wstrzymywać się od mięsa ofiarowanego bałwanom, od krwi, od tego, co zadławione, i od nierządu; jeśli się tych rzeczy wystrzegać będziecie, dobrze uczynicie. Bywajcie zdrowi.
30 A gdy wysłańcy przyszli do Antiochii, zgromadzili zbór i oddali list.
31 A gdy go przeczytali, uradowali się jego zachęcającą treścią.
32 Juda zaś i Sylas, którzy sami byli prorokami, licznymi kazaniami napominali i umacniali braci.
33 A po upływie pewnego czasu zostali odesłani przez braci ze słowami pokoju do tych, którzy ich wysłali.
34 Lecz Sylas postanowił tam pozostać.
35 A Paweł i Barnaba pozostali w Antiochii, nauczając i zwiastując wraz z wieloma innymi Słowo Pańskie.
Rozstanie Pawła z Barnabą
36 A po kilku dniach rzekł Paweł do Barnaby: Wybierzmy się w drogę i odwiedźmy braci we wszystkich miastach, w których zwiastowaliśmy Słowo Pańskie, aby zobaczyć, jak im się powodzi.
37 Ale Barnaba chciał zabrać z sobą również Jana, zwanego Markiem.
38 Paweł natomiast uważał za słuszne nie zabierać z sobą tego, który odstąpił od nich w Pamfilii i nie brał udziału wraz z nimi w pracy.
39 Powstało nieporozumienie, tak iż się rozstali, Barnaba, zabrawszy Marka, odpłynął na Cypr,
40 Paweł zaś poruczony łasce Pańskiej przez braci, obrał sobie Sylasa i udał się w drogę.
41 Przemierzał Syrię i Cylicję, umacniając zbory.