Paweł wykazuje winę Żydów
1 Nie ma przeto usprawiedliwienia dla ciebie, kimkolwiek jesteś, człowiecze, który sądzisz; albowiem, sądząc drugiego, siebie samego potępiasz, ponieważ ty, sędzia, czynisz to samo.
2 Bo wiemy, że sąd Boży słusznie spada na tych, którzy takie rzeczy czynią.
3 Czy mniemasz, człowiecze, który osądzasz tych, co takie rzeczy czynią, a sam je czynisz, że ujdziesz sądu Bożego?
4 Albo może lekceważysz bogactwo jego dobroci i cierpliwości, i pobłażliwości, nie zważając na to, że dobroć Boża do upamiętania cię prowadzi?
5 Ty jednak przez zatwardziałość swoją i nieskruszone serce gromadzisz sobie gniew na dzień gniewu i objawienia sprawiedliwego sądu Boga,
6 Który odda każdemu według uczynków jego:
7 Tym, którzy przez trwanie w dobrym uczynku dążą do chwały i czci, i nieśmiertelności, da żywot wieczny;
8 Tych zaś, którzy o uznanie dla siebie zabiegają i sprzeciwiają się prawdzie, a hołdują nieprawości, spotka gniew i pomsta.
9 Tak, utrapienie i ucisk spadnie na duszę każdego człowieka, który popełnia złe, najprzód Żyda, potem i Greka,
10 A chwała i cześć, i pokój każdemu, który czyni dobrze, najpierw Żydowi, a potem i Grekowi.
11 Albowiem u Boga nie ma względu na osobę.
12 Bo ci, którzy bez zakonu zgrzeszyli, bez zakonu też poginą; a ci, którzy w zakonie zgrzeszyli, przez zakon sądzeni będą;
13 Gdyż nie ci, którzy zakonu słuchają, są sprawiedliwi u Boga, lecz ci, którzy zakon wypełniają, usprawiedliwieni będą.
14 Skoro bowiem poganie, którzy nie mają zakonu, z natury czynią to, co zakon nakazuje, są sami dla siebie zakonem, chociaż zakonu nie mają;
15 Dowodzą też oni, że treść zakonu jest zapisana w ich sercach; wszak świadczy o tym sumienie ich oraz myśli, które nawzajem się oskarżają lub też biorą w obronę;
16 Będzie to w dniu, kiedy według ewangelii mojej Bóg sądzić będzie ukryte sprawy ludzkie przez Jezusa Chrystusa.
17 Jeśli tedy ty mienisz się Żydem i polegasz na zakonie, i chlubisz się Bogiem,
18 I znasz wolę jego, i umiesz rozróżnić dobre od złego, będąc pouczonym przez zakon,
19 I uważasz siebie samego za wodza ślepych, za światłość dla tych, którzy są w ciemności,
20 Za wychowawcę nierozumnych, za nauczyciela dzieci, mającego w zakonie ucieleśnienie wiedzy i prawdy,
21 Ty więc, który uczysz drugiego, siebie samego nie pouczasz? Który głosisz, żeby nie kradziono, kradniesz?
22 Który mówisz, żeby nie cudzołożono, cudzołożysz? Który wstręt czujesz do bałwanów, dopuszczasz się świętokradztwa?
23 Który się chlubisz zakonem, przez przekraczanie zakonu bezcześcisz Boga?
24 Albowiem z waszej winy, jak napisano, poganie bluźnią imieniu Bożemu.
25 Bo obrzezanie jest pożyteczne, jeśli przestrzegasz zakonu; jeśli jednak jesteś przestępcą zakonu, obrzezanie twoje stało się nieobrzezaniem.
26 Jeśli więc ten, który nie ma obrzezania, zachowuje przykazania zakonu, czyż jego nieobrzezanie nie będzie po czytane za obrzezanie?
27 Przeto ten, który cieleśnie jest nieobrzezany, a wypełnia zakon, będzie sądził ciebie, który mimo litery zakonu i obrzezania jesteś przestępcą zakonu.
28 Albowiem nie ten jest Żydem, który jest nim na zewnątrz, i nie to jest obrzezanie, które jest widoczne na ciele,
29 Ale ten jest Żydem, który jest nim wewnętrznie, i to jest obrzezanie, które jest obrzezaniem serca, w duchu, a nie według litery; taki ma chwałę nie u ludzi, lecz u Boga.
Бог не зважає на зовнішність
1 Тому немає оправдання тобі, будь‑яка людино, котра осуджуєш, – бо в чому осуджуєш іншого, в тому сама себе осуджуєш, адже робиш те саме, що осуджуєш.
2 Ми ж знаємо, що є справедливий Божий суд на тих, хто таке робить.
3 Людино, невже ти вважаєш, що уникнеш Божого суду, осуджуючи інших за те, що сама робиш?
4 Або, нехтуючи багатством Його доброти, лагідності й довготерпіння, не знаєш, що доброта Божа веде тебе до покаяння?
5 Через власну черствість і нерозкаяність серця збираєш собі гнів на день гніву і виявлення справедливого Божого суду.
6 Він відплатить кожному згідно з його вчинками:
7 тим, хто настирливістю в добрих ділах шукає слави, честі й нетління, – вічне життя,
8 а сварливим і тим, хто противиться правді, але віддається неправді, – лють і гнів.
9 Страждання і горе кожній душі людини, яка чинить зло, – насамперед юдеєві, потім грекові;
10 слава, честь і мир кожному, хто робить добро, – насамперед юдеєві, потім грекові,
11 бо не зважає Бог на обличчя.
Про виконання Закону
12 Адже ті, які без Закону згрішили, і загинуть без Закону, а які згрішили в Законі, будуть суджені згідно із Законом.
13 Оскільки не слухачі Закону праведні перед Богом, але виконавці Закону будуть оправдані.
14 Бо коли інші народи, не маючи Закону, природно діють згідно із Законом, то вони, не маючи Закону, самі собі є Законом.
15 Вони виявляють, що діло Закону написане в їхніх серцях, про що свідчить їм їхнє сумління і думки, які то засуджують, то виправдовують одна одну,
16 в той день, коли Бог, згідно з моїм благовістям, через Ісуса Христа судитиме таємне в людях.
17 Ось ти звешся юдеєм, заспокоюєш себе Законом, хвалишся Богом,
18 знаєш Його волю і, навчений Законом, розрізняєш, що є краще;
19 переконав себе, що ти є провідником для сліпих, світлом для тих, які в темряві,
20 вихователем нерозумних, учителем дітей; що ти маєш взірець знання та істини в Законі.
21 Чому ж тоді, навчаючи іншого, себе самого не навчаєш? Проповідуєш не красти, а сам крадеш?
22 Кажеш не робити перелюбу, а сам чиниш перелюб? Гидуєш ідолами, а здійснюєш святокрадство?
23 Ти хвалишся Законом, а порушенням Закону зневажаєш Бога, –
24 як ото написано, що через вас Боже Ім’я зневажається між народами.
Духовне обрізання
25 Адже обрізання дає користь, якщо виконуєш Закон; якщо ж ти є порушником Закону, то твоє обрізання стало необрізанням.
26 Якщо необрізаний виконує постанови Закону, то хіба його необрізання не вважатиметься обрізанням?
27 І той, хто від природи не був обрізаний, але виконує Закон, він осудить тебе – того, хто через Писання та обрізання є порушником Закону.
28 Тому що не той юдей, хто є ним з вигляду, і не те обрізання, що є назовні, на тілі.
29 Але той юдей, хто всередині такий; і те обрізання, що є в серці за Духом, а не за буквою; і такому похвала не від людей, а від Бога.