Napis na ścianie
1 Król Belsazar urządził wielką ucztę dla tysiąca swoich dostojników i przed tym tysiącem pił wino.
2 A gdy Belsazar był pod działaniem wina, kazał przynieść złote i srebrne naczynia, które jego ojciec Nebukadnesar zabrał ze świątyni w Jeruzalemie, aby król i jego dostojnicy, jego żony i jego nałożnice mogły z nich pić.
3 I przyniesiono złote i srebrne naczynia, które zabrano ze świątyni, z domu Bożego w Jeruzalemie; a król i jego dostojnicy, jego żony i jego nałożnice pili z nich.
4 Pili wino i wysławiali bogów ze złota, srebra, miedzi, żelaza, drzewa i kamienia.
5 W tej samej chwili ukazały się palce ręki ludzkiej i pisały naprzeciw świecznika na wapiennej ścianie pałacu królewskiego. Król zauważył grzbiet ręki, która pisała.
6 Wtedy barwa twarzy króla zmieniła się, a jego myśli zaniepokoiły go, stawy jego bioder rozluźniły się, a jego kolana zadrżały.
7 I zawołał król z całej siły, aby wprowadzono wróżbitów, Chaldejczyków i astrologów. Wtedy król odezwał się i rzekł do mędrców babilońskich: Ktokolwiek przeczyta to pismo i poda mi jego wykład, ten będzie ubrany w purpurę, otrzyma złoty łańcuch na szyję i będzie rządził jako trzeci w moim królestwie.
8 Wtedy weszli wszyscy mędrcy króla, lecz nie mogli odczytać pisma i podać jego wykładu królowi.
9 Wtedy król Belsazar był bardzo przestraszony, a barwa jego twarzy zmieniła się i dostojnicy jego byli zaniepokojeni.
10 Na skutek słów króla i jego dostojników weszła królowa-matka do sali biesiadnej i odezwawszy się królowa-matka tak rzekła: Królu, żyj na wieki! Niech cię nie trwożą twoje myśli i niech się nie zmienia barwa twojej twarzy!
11 Jest mąż w twoim królestwie, na którym spoczywa duch świętych bogów. W dniach twojego ojca znajdowano u niego oświecenie, rozum, mądrość jak mądrość bogów. Król Nebukadnesar, twój ojciec, ustanowił go przełożonym nad wróżbitami, czarownikami, Chaldejczykami i astrologami,
12 Dlatego iż Daniel miał nadzwyczajnego ducha, wiedzę i rozum do wykładania snów, do rozwiązywania zagadek i do wyświetlania tajemnic; król nazwał go Baltazarem. Niech więc teraz wezwą Danielą i niech poda wykład!
13 A gdy przyprowadzono Daniela przed króla, król odezwał się i rzekł do Daniela: Czy to ty jesteś Danielem z wygnańców judzkich, których przyprowadził król, mój ojciec, z ziemi judzkiej?
14 Słyszałem o tobie, że duch bogów spoczywa na tobie i że masz oświecenie, rozum i nadzwyczajną mądrość.
15 Otóż przyprowadzono przede mnie mędrców i wróżbitów, aby mi odczytali to pismo i wyłożyli mi jego znaczenie, lecz oni nie umieli wyłożyć mi tego słowa.
16 Lecz słyszałem o tobie, że umiesz podać wykład i rozwiązywać zagadki. Jeżeli więc umiesz odczytać pismo i wyłożyć mi jego znaczenie, będziesz obleczony w purpurę, złoty łańcuch włożą na twoją szyję i jako trzeci będziesz panował w królestwie.
17 Daniel odpowiedział i rzekł wobec króla: Twoje dary niech pozostaną u ciebie, a twoje upominki daj komu innemu, lecz pismo odczytam królowi i wyłożę mu je.
18 Królu! Bóg Najwyższy dał królestwo, wielkość, chwałę i dostojeństwo twojemu ojcu Nebukadnesarowi.
19 A przed wielkością, której On mu udzielił, wszystkie ludy, plemiona i języki drżały i lękały się go; bo, kogo chciał, zabijał, a kogo chciał, zostawiał przy życiu, kogo chciał, wywyższał, a kogo chciał, poniżał.
20 Lecz gdy jego serce wyniosło się w pysze, a jego duch się rozzuchwalił, został strącony z tronu królewskiego i odebrano mu jego chwałę.
21 I został wypędzony spośród ludzi, a jego serce stało się podobne do zwierzęcego; zamieszkał z dzikimi osłami, karmiono go trawą jak bydło i jego ciało było zraszane rosą niebieską, aż poznał, że Bóg Najwyższy ma władzę nad królestwem ludzkim i ustanawia nad nim, kogo chce.
22 A ty, jego synu, Belsazarze, nie uniżyłeś swojego serca, chociaż to wszystko wiedziałeś.
23 Lecz przeciwko Panu nieba się podniosłeś i przyniesiono przed ciebie naczynia z jego świątyni; a ty i twoi dostojnicy, twoje żony i twoje nałożnice piliście z nich wino i wysławiałeś bogów ze srebra i złota, miedzi i żelaza, drzewa i kamienia, które nie widzą ani nie słyszą i nic nie wiedzą, a Boga, w którego ręku jest twoje tchnienie i od którego zależą wszystkie twoje drogi, nie uczciłeś.
24 Dlatego przez niego została zesłana ta ręka i został wypisany ten napis.
Daniel wykłada napis
25 A oto napis, który został wypisany: mene, mene, tekel, uparsin.
26 A taki jest wykład tego słowa: Mene: Bóg policzył dni twojego panowania i doprowadził je do końca.
27 Tekel — jesteś zważony na wadze i znaleziony lekkim.
28 Peres — twoje królestwo będzie podzielone i oddane Medom i Persom.
29 Wtedy na rozkaz Belsazara obleczono Daniela w purpurę i włożono złoty łańcuch na jego szyję i głoszono o nim publicznie, że ma rządzić jako trzeci w królestwie.
30 Tej samej nocy został zabity Belsazar, król chaldejski.
Бенкет Валтасара та напис на стіні
1 Цар Валтасар влаштував великий бенкет для тисячі своїх вельмож, і перед очима цієї тисячі пив вино.
2 Сп’янівши від випитого вина, Валтасар наказав принести золотий і срібний посуд, який його батько, Навуходоносор, забрав з єрусалимського Храму, аби з нього могли пити цар, його вельможі, його жінки та його наложниці!
3 І принесли золотий та срібний посуд, який був забраний зі Святині, – з Божого Храму, що в Єрусалимі, – й пили з нього цар, його вельможі, його жінки та його наложниці.
4 Попиваючи вино, вони славили золотих, срібних, мідних, залізних, дерев’яних і кам’яних богів.
5 І от, в якусь мить, з’явились пальці людської руки і щось писали на побіленій вапном стіні царського палацу навпроти світильника. Цар побачив кисть руки, що писала, –
6 і вигляд обличчя царя змінився, – його думки бентежили його, і м’язи його крижів ослабли так, що його коліна почали битись одне об інше.
7 Цар щосили закричав, аби привели чародіїв, халдеїв-астрологів , ворожбитів. Звернувшись до них, цар сказав мудрецям Вавилону: Хто лиш прочитає цей напис і витлумачить мені його значення, той буде одягнутий у багряницю, отримає золотий ланцюг на свою шию, і стане третьою особою у володінні царством!
8 Негайно з’явились усі царські мудреці, але ніхто не міг прочитати напис і пояснити цареві його значення.
9 Тоді цар Валтасар ще більше злякався, – вигляд його обличчя змінився, – вкрай розгубилися і його вельможі.
10 Почувши стривожені голоси царя та його вельмож, в бенкетний зал увійшла цариця-матір і, звернувшись до царя, сказала: Царю, живи повіки! Нехай тебе не бентежать твої думки, і вигляд твого обличчя хай не змінюється!
11 У твоєму царстві є чоловік, в якому Дух Святого Бога. Ще за часів твого батька в ньому було виявлено освіченість, прозорливість і мудрість, подібну до мудрості богів. Твій батько, цар Навуходоносор, призначив його начальником над чарівниками, халдеями і ворожбитами, – так, саме твій батько, царю, –
12 тому що в Даниїлі, якому цар дав ім’я Валтасар, було виявлено надзвичайний дух, знання і розум, здатний тлумачити сни, – відкривати загадкове і розв’язувати скрутне. Тож нехай покличуть Даниїла, і він розтлумачить незрозуміле.
Даниїл читає цареві напис та пояснює його значення
13 І от Даниїла ввели до царя. Звертаючись до Даниїла, цар сказав: Чи то ти є Даниїлом, з числа юдейських переселенців, яких привів цар, мій батько, з Юдеї?
14 Я почув про тебе, що в тобі Божий Дух, і в тобі виявлено освіченість, світлий розум та незвичайну мудрість.
15 До мене були приведені мудреці й чародії, аби прочитати цей напис і пояснити мені його значення, але вони не змогли ні прочитати, ні розтлумачити написане.
16 Про тебе ж я дізнався, що можеш тлумачити незрозуміле і розв’язувати скрутне. Тож тепер, якщо зможеш прочитати напис та пояснити мені його значення, то будеш одягнутий у багряницю, отримаєш золотий ланцюг на свою шию, і станеш третьою особою у володінні царством.
17 Відповідаючи, Даниїл сказав перед царем: Твої дари нехай залишаться тобі, а свої нагороди віддай іншим, – а напис я цареві прочитаю і поясню його значення.
18 Царю, Всевишній Бог дав твоєму батькові Навуходоносорові царство, велич, славу і честь .
19 Завдяки величності, яку Він йому дав, усі народи, племена та язики тремтіли від страху перед ним, тому що кого він хотів, убивав, і кого він хотів, залишав живим, – кого він хотів – підвищував, а кого хотів – понижував.
20 Але, коли його серце загордилося і він став зарозумілим та зухвалим, то був скинутий з царського престолу і позбавлений своєї слави.
21 Він був відлучений від людей, і серцем уподібнився до тварин, – він жив із дикими ослами, годували його травою, як вола, а його тіло ночами зрошувалось небесною росою, аж поки він не усвідомив, що Всевишній Бог владарює над людським царством, і ставить над ним того, кого захоче.
22 А ти, його сину, Валтасаре, не упокорив свого серця, хоча про все це ти знав!
23 Ти піднявся проти Господа Небес, – до тебе принесено посуд з Його Храму, і ти, і твої вельможі, твої жінки і твої наложниці пили з них вино, прославляючи богів срібних і золотих, мідних і залізних, дерев’яних та кам’яних, які не бачать, не чують і не розуміють, а Бога, від Якого залежить твоє дихання й усі твої дороги життя , – Його ти не прославив!
24 Тому й послав Він оцю кисть руки, якою зроблений цей напис.
25 А написано тут наступне: МЕНЕ, МЕНЕ, ТЕКЕЛ, УПАРСІН!
26 Пояснення написаного таке: МЕНЕ – Бог порахував час (підбив підсумок ) твого царства і встановив йому кінець.
27 ТЕКЕЛ – ти зважений на вазі й виявився надто легким.
28 ПЕРЕС – твоє царство розділене і віддане мідійцям та персам.
29 Після цього, за наказом Валтасара, Даниїла одягнули в багряницю , надягли на його шию золотий ланцюг і проголосили його третьою особою у володінні царством.
Цар Дарій змінює царя Валтасара
30 Тієї ж ночі халдейський цар Валтасар був убитий.