Jedno krótkie słowo, ale jak ważne i treściwe – AMEN. Niemal każda modlitwa kończy się tym prostym słowem. To jak postawienie kropki nad „i”. Gdy człowiek mówi „amen”, oznacza to jego zgodę na słowa, które właśnie usłyszał. Tym jednym krótkim słowem potwierdza swoją identyfikację z modlitwą albo błogosławieństwem tak, jakby sam je powiedział.
Czy zastanawiałeś-aś się kiedyś, co znaczy słowo „amen” – nie tylko w modlitwie Ojcze Nasz? Słowem tym zakończone są modlitwy i formuły liturgiczne. Często ludzie, którzy chcą zakończyć jakiś temat, mówią na podsumowanie „amen” – ale czy dobrze rozumieją znaczenie tego słowa?
Z tego tekstu dowiesz się:
- co oznacza słowo „amen”, nie tylko w modlitwie;
- jak używa się słowa „amen” w Biblii;
- kiedy „amen” oznacza pochwałę, rozkaz czy przysięgę.
Skąd pochodzi słowo „amen”?
„Amen” jest jednym z najstarszych słów używanych w tekstach liturgicznych, ponieważ pochodzi z Tory. To hebrajskie słowo, które na polski można tłumaczyć na słowa: „zaprawdę” lub „naprawdę”, albo – „niech się tak stanie”, „zgadzam się”, „to prawda”, „wierzę”. Pochodzi od hebrajskiego czasownika „aman”, który oznacza „mieć wiarę” lub „być niezawodnym”.
W jakim kontekście słowo „amen” używane jest w Biblii?
Słowo „amen” w Biblii używane jest po modlitwie, przysiędze lub pochwale. Wypowiadane na koniec nakładało określone zobowiązania. Było odpowiedzią człowieka na wolę Boga, Jego słowo czy obietnice. Było wyrazem wiary, przylgnięciem do Boga.
Słuchający mówią głośno „amen”, aby potwierdzić, że się z czymś zgadzają. W Starym Testamencie pojawia się ono w indywidualnych przyrzeczeniach, obietnicach składanych Panu Bogu oraz przy zawieraniu przymierzy.
W Nowym Testamencie „amen” występuje na zakończenie modlitwy, błogosławieństw i pochwał, a także jako odpowiedź na obietnice Jezusa.
Ponadto Jezus poprzedza swoje własne wypowiedzi m.in. „amen” (zob. np. Mt 5,18; 5,26). W Biblii Ekumenicznej początkowe „amen” zostało przetłumaczone jako „zapewniam was” lub „zapewniam cię”.
Jakie jest inne znaczenie słowa „amen”?
„Amen” – co może być zaskoczeniem dla wielu osób – to również imię Boga. Wypowiadając słowo „amen” wypowiadamy imię Boga i bierzemy Go na świadka swoich słów. Używał tego określenia między innymi prorok Izajasz, gdy mówił o Bogu prawdy (dosłownie „Bóg – Amen”, czyli wierny swoim obietnicom; Iz 65, 16). A św. Paweł powtórzył to określenie mówiąc do Chrystusa: „Albowiem ile tylko obietnic Bożych, w Nim wszystkie są «tak». Dlatego też przez Niego wypowiada się nasze «Amen» Bogu na chwałę” (2 Kor 1, 20).
„Amen” jako odpowiedź na rozkaz
Kiedy król Dawid wydał rozkaz w 1 Krl 1,36 „Wtedy Benajasz, syn Jehojady, odpowiedział królowi: Niech tak będzie! Niech tak powie PAN, Bóg mego pana, króla”.
„Amen” jako przysięga
W Pwt 27,15-26 wymieniony jest szereg przekleństw, które dotkną Izraelitów, jeśli nie będą przestrzegać bożych przykazań. Lewici musieli wypowiedzieć te przekleństwa na głos, a lud musiał odpowiedzieć na każde przekleństwo „amen”. W ten sposób każdy, kto nie słucha bożych przykazań, przeklina sam siebie.
„Amen” jako odpowiedź na pochwałę
Kiedy przywódca lub kapłan chwalił Boga, zgromadzenie odpowiadało – „amen” (1Krn 16,36).
To słowo można znaleźć także w Psalmach: szereg psalmów pochwalnych kończy się słowem „amen”. (zob. np. Ps 41,14).
Błogosławiony niech będzie PAN, Bóg Izraela,
od wieków aż po wieki!
Amen, amen!
„Amen” na zakończenie modlitwy
Kiedy mężczyzna odmawiał modlitwę, jego żona mogła się do tego przyłączyć, mówiąc na koniec razem z nim „amen”. (Tb 8,8 w księgach deuterokanonicznych). Stąd wywodzi się późniejsza tradycja kończenia własnej modlitwy słowem „amen”.
Takie proste słowo „amen” ma tak wielkie znaczenie duchowe. Wypowiadając je zawierzamy się Bogu. Jeśli jest często powtarzane, będzie wyrazem zgody na wolę Bożą. „Amen” powinno być najczęstszą i najkrótszą modlitwą każdego człowieka.
Podsumowując – wypowiadajmy słowo „amen” z najwyższym szacunkiem, gdyż jest to także imię własne Boga. Nakłada na nas obowiązek posłuszeństwa wiary oraz konieczność prawdomówności. Bo Amen, jest ojcem Jezusa Chrystusa i każdego z nas.
Jeśli zaciekawił Cię ten temat, to dobry moment, aby zacząć swoją przygodę z Pismem Świętym. Różne przekłady znajdziesz w sklepie lub księgarni stacjonarnej Towarzystwa Biblijnego w Polsce.
A jeśli masz już swój egzemplarz Biblii, skorzystaj z Planu czytania, który pomaga w systematycznym studiowaniu Słowa Bożego.